A Fuzzy Logic Based System Design For Determination Of Risk Areas In Urban Regeneration

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 4, 402 - 413, 01.12.2017

Halil İbrahim Solak Ayşegül Alaybeyoğlu

https://doi.org/10.15317/Scitech.2017.100

Öz

Making the cities safer and more livable process, in other words, urban regeneration application should be applied healthfully and analytically not after the disasters before they occur. For this, the first condition is to determine correctly areas containing risk and the priorities of these areas against a possible disaster. In this study, the process of determining risk areas has been approached with fuzzy logic technique and a model that could set the standard for the risky areas as determined according to the different priorities of different institutions has been proposed. In the proposed fuzzy logic based system, structure average performance, suitability for accomodation and population density are used as input parameters. These data are categorized in accordance with range values to obtain fuzzified data. By running rule base on fuzzified data, risk priority output value is obtained. In order to make user to design fuzzy logic based model easily, an interface is developed by using C# programming language.

Anahtar Kelimeler

Fuzzy logic, Urban regeneration, Risk area

KENTSEL DÖNÜŞÜM’DE RİSKLİ ALAN ÖNCELİKLERİNİN BELİRLENMESİ İÇİN BULANIK MANTIK TABANLI SİSTEM TASARIMI

Öz

Kentlerin daha güvenli ve yaşanabilir hale getirilmesi işlemi yani kentsel dönüşüm uygulaması afetlerden sonra değil afetler ortaya çıkmadan önce sağlıklı ve analitik bir şekilde uygulanmalıdır. Bunun için ilk koşul ise olası bir afet durumuna karşı risk içeren alanları ve bu alanların önceliklerini doğru bir şekilde belirlemektir. Bu çalışmada riskli alan belirleme işlemine bulanık mantık ile yaklaşılmış ve farklı kurumların farklı önceliklere göre belirlemekte olduğu riskli alanlar için standart oluşturabilecek bir model önerisi getirilmiştir. Bulanık mantık tabanlı geliştirilen modelde yapı ortalama performans puanı, yerleşime uygunluk durumu ve nüfus yoğunluğu bilgileri sisteme girdi verileri olarak ele alınmıştır. Bu girdi verileri değer aralıklarına göre derecelendirilerek bulanık bir küme oluşturulmuş ve kural tabanı çalıştırılarak risk önceliği çıktısı elde edilmiştir. C# programlama dili kullanılarak kullanıcının bulanık mantık tabanlı model tasarlamasında kolaylık sağlayacak bir arayüz geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bulanık mantık, Kentsel dönüşüm, Riskli alan

Kaynakça

• Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun, Kanun No: 6306, 31.05.2012 tarih ve 28309 sayılı Resmi Gazete.
• Araştırma Raporu Kentsel Dönüşüm Türkiye, 2014, Wakefield & Cushman Türkiye, http://www.cushmanwakefield.com/~/media/marketbeat/2014/06/Turkey_Urban_Regeneration_2014_TR.pdf, ziyaret tarihi: 10 Nisan 2016.
• Aydın, F., 2013, Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi “6306 Sayılı Yasa” İstanbul – Esenler Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Afet İşleri Genel Müdürlüğü, B.09.0.AİŞ.0.00.00.00/Kriz/10337 sayılı, Plana Esas Jeolojik, Jeolojik- Jeoteknik ve Mikrobölgeleme Etüt Genelgesi. ziyaret tarihi: 10 Nisan 2016
• Baykal N., Beyan T., 2004, Bulanık Mantık Uzman Sistemler ve Denetleyiciler, Bıçaklar Yayınevi, Türkiye, 509 s.
• Bektaş, Y., 2014, “Bir Planlama Stratejisi Olarak Yasanın Kentsel Mekanı Dönüştürmedeki Etkisi: Ankara Örneği”, Planlama, Cilt. 24, No. 3, ss. 157-172.
• Belediye Kanunu, Kanun No: 5393,13.07.2005 tarih ve 25874 sayılı Resmi Gazete.
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğü 19.06.2012 tarih, B09.0.AHG.0.14.03.00-604/580 sayılı ve Riskli Alan ve Riskli Yapı Tespiti konulu yazı.
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Web Sitesi, http://www.csb.gov.tr, ziyaret tarihi: 11 Nisan 2016
• Deprem Etkisi Altında Riskli Bina Tespit Yönetmeliği, Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunun Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, izmimod.org.tr/docs5/28695.doc
• Dükkancı, U., 2013, Türkiye’deki Kentsel Dönüşüm Sürecinin Gelişimi ve Günümüzdeki Yasal-Yönetsel Boyutunun İrdelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Elmas, Ç., 2003, Bulanık Mantık Denetleyiciler, Seçkin Yayıncılık, Türkiye, ISBN 975-347-613-2.
• Ersoy, Ş., 2015, “2015’in İlk Çeyreğinde Doğa Afetlerine Küresel Bir Bakış Raporu”, Yıldız Teknik Üniversitesi Doğa Bilimleri Araştırma Merkezi.
• Ertunç,M. H. http://mekatronik.kocaeli.edu.tr/dokuman/dersnotu/Bulan%C4%B1k_Mant%C4%B1k_Giri%C5%9F_2012-28-09-2012-11-54-43-3665800895.pdf ziyaret tarihi: 12 Nisan 2016
• Genç, F. N., 2008, “Türkiye’de Kentsel Dönüşüm: Mevzuat ve Uygulamaların Genel Görünümü” Yönetim ve Ekonomi, Cilt. 15, No. 1, ss. 115-130.
• http://www.beyoglu.bel.tr/download/kentsel_donusum_mud_yontmlik.pdf ziyaret tarihi: 10 Nisan 2016
• http://www.edirne.bel.tr/images/cal%C4%B1sma_yonetmelik/KENTSEL%20TASARIM%20MÜDÜRLÜĞÜ.pdf ziyaret tarihi: 10 Nisan 2016
• http://www.ibb.gov.tr/tr-TR/SubSites/DepremSite/PublishingImages/JICA-TUR.pdf, ziyaret tarihi: 10 Nisan 2016.
• İbrahim A. M., 2006, Gömülü Sistemlerle Bulanık Mantık, Bileşim, Türkiye.
• Kaynak, O., Armağan, G., 1993, “Bulanık Denetim ve Endüstriyel Uygulamaları”, Tübitak Marmara Araştırma Merkezi, 29 Ocak 1993.
• Kentsel Dönüşüm Haberi 1, http://www.hurriyet.com.tr/donusumde-adres-sasti-28355148, ziyaret tarihi: 12 Nisan 2016.
• Kentsel Dönüşüm Haberi 2., http://www.radikal.com.tr/cevre/cevre-bakanligi-istanbulun-risk-haritasinda-tahrifat-mi-yapti-1305687, ziyaret tarihi: 12 Nisan 2016.
• Köktürk, E., Köktürk, E., 2007, “Deprem ve Kentsel Dönüşüm İlişkileri”, HKM Jeodezi-Jeoinformasyon, Arazi Yönetimi Dergisi, TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Yayın Organı, Cilt. 97, ss. 57-64.
• Köktürk, E., Köktürk, E., 2007, “Türkiye’de Kentsel Dönüşüm ve Almanya Deneyimi”, Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, Ankara. 2-5 Nisan 2007.
• Kömür, M., Altan, M., 2005, “Deprem Hasarı Gören Binaların Tespitinde Bulanık Mantık Yaklaşımı”, İTÜ Dergisi / D, Cilt. 4, No. 2, ss. 43-52.
• Küçüköncü, T., Bulanık Mantık, http://80.251.40.59/science.ankara.edu.tr/ozbek/bulanik-1.htm, ziyaret tarihi: 10 Nisan 2016 adresinden erişildi.
• Mahkeme Kararı. T.C. Danıştay 14. Daire, Esas No: 2013/1493, Karar No: 2013/5670.
• Mahkeme Kararı. T.C. Danıştay 14. Daire, Esas No: 2014/111496, Karar No: 2016/973.
• Öcal, C., İnce, H. H., 2012, “Türkiye’de Mevcut Yapı Stoğu ve Kentsel Dönüşüm”, SDU International Technologic Science, Cilt. 4, No.2, ss. 89-95.
• Özdağoğlu A., 2016, Bulanık İşlemler Durulaştırma ve Sözel Eşikler, Detay Yayıncılık, Türkiye,152s.
• Riskli İlan Edilen Alanlar, http://www.bahtiyarcetinbas.com/riskli-alan-kararlari/148-iller-riskli-alan-haritalari.html ziyaret tarihi: 10 Nisan 2016.
• Riskli Yapıların Tespit Edilmesine İlişkin Esaslar, http://www.csb.gov.tr/db/altyapi/editordosya/ek%202.pdf, ziayret tarihi: 12 Nisan 2016. Sinecen, M., 2002, Klima Sistem Kontrolünün Bulanık Mantık İle Modellenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Tiryaki, A. E., Kazan, R., 2007, “Bulaşık Makinesinin Bulanık Mantık ile Modellenmesi”, Mühendis ve Makina, Cilt. 48, (565), ss. 3-8.
• Türkiye Cumhuriyeti İstanbul İli Sismik Mikro-Bölgeleme Dahil Afet Önleme/Azaltma Temel Planı Çalışması Raporu. Japon Uluslar arası İşbirliği Ajansı, 2002,
• Türkiye İstatistik Kurumu Web sitesi, www.tuik.gov.tr ziyaret tarihi: 13 Nisan 2016.
• Türkşen İ. B., 2015, Dereceli Bulanık Sistem Modelleri, Abaküs Yayıncılık, Türkiye.
• Uğur, L. O., Aliefendioğlu, Y., Saka, M., 2016, “Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’a Göre Riskli Yapı Tespitinde Kaşılaşılan Uygulama Problemlerinin Vaka Tabanlı İncelenmesi: Tekirdağ İli Örneği”, Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, Cilt. 4, ss. 354-375.
• www.bayrampasa.bel.tr/download/gcalisma/kentseltasarim.doc . ziyaret tarihi: 13 Nisan 2016.
• www.meram.bel.tr/.../kentsel_donusum/KENTSEL_DÖNÜŞÜM_MÜD22012016.pdf ziyaret tarihi: 13 Nisan 2016. Zadeh, A. L., 1965, “Fuzzy Sets”, Information & Control, Cilt. 8, ss. 185-195.