Fiziksel Çevre Açısından Kamp-Karavan Turizmi: Sistematik Derleme

Yıl 2025, Sayı: 10, 33 - 50, 30.09.2025

Gözde Kumaş , Bilsen Bilgili , Cevdet Avcıkurt

Öz

Kamp-karavan turizmi, turizm faaliyetlerini kamp ve karavan gibi farklı barınma biçimleri tercih edilerek doğa ile iç içe gerçekleştirmesini ifade etmektedir. Araştırmanın amacı, kamp ve karavan turizminin fiziksel çevre bağlamında olumlu ve olumsuz yönleriyle irdelemektir. Özellikle son yıllarda yaşanan küresel salgınının da etkisiyle insanların izole ortamları tercih etme alışkanlıklarının artması ve diğer yandan turizm kaynaklarının sınırlı olması bu konunun önemini ortaya koymaktadır. Araştırmanın amacı doğrultusunda nitel araştırma yöntemi tercih edilerek kamp-karavan turizmi konulu çalışmalar ile ilgili “Sistematik Derleme” gerçekleştirilmiştir. Literatür taraması yapılırken “kamp, karavan, kamp-karavan turizmi, kamp-karavan turistleri” kavramları İngilizce ve Türkçe olarak taratılmıştır. 2020 yılı ve sonrasında yayınlanan Web of Science, Scopus ve Google Scholar veri tabanlarındaki araştırma ve derleme makaleleri incelenmiştir. Verilerin incelenmesi 22.06.2025 ile 24.06.2025 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında 36 çalışma incelenmiş olup 22 tanesi sistematik derlemeye dahil edilmiştir. Araştırma sonucunda ulaşılan bulgular Norm-Aktivasyon Teorisi ışığında yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda çok az sayıdaki çalışmada (7) kamp-karavan turizmi bağlamında fiziksel çevre konularına yer verildiği tespit edilmiştir. Bu çalışmalarda ise çoğunlukla kamp-karavan turizminin olumsuz çevresel yansımaları öne çıkmıştır. Ayrıca incelenen çalışmaların çoğunluğunda teorik bir temelin olmadığı, nitel desen tercih edildiği tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda konu ile ilgili gelecekte yapılabilecek muhtemel çalışmalar için önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kamp , Karavan , Kamp-Karavan Turizmi , Kamp-Karavan Turistleri , Fiziksel Çevre , Norm-Aktivasyon Teorisi , Sistematik Derleme

Camping-Caravan Tourism in Terms of Physical Environment: A Systematic Review

Öz

Camping-caravan tourism refers to tourism activities carried out in close contact with nature, using different accommodation types such as campsites and caravans. The aim of the research is to examine the positive and negative aspects of camping and caravan tourism in the context of the physical environment. The increasing preference for isolated environments, particularly due to the impact of the global pandemic in recent years, coupled with the limited availability of tourism resources, highlights the importance of this issue. For the purpose of the study, a qualitative research method was used to conduct a “Systematic Review” of studies on camping and caravan tourism. The terms "camping, caravans, and camping-caravan tourism, camping-caravan tourists" were searched in English and Turkish during the literature review. Research and review articles published in 2020 and later in the Web of Science, Scopus, and Google Scholar databases were reviewed. The data analysis was conducted between June 22, 2025, and June 24, 2025. 36 studies were examined within the scope of the research, and 22 were included in the systematic review. The findings of the research were interpreted in the light of Norm-Activation Theory. As a result of the research, it was determined that very few studies (7) included physical environment issues in the context of camping-caravan tourism. These studies mostly highlighted the negative environmental impacts of camping and caravan tourism. It was also determined that the majority of the studies examined lacked a theoretical basis and preferred a qualitative design. The research results provided suggestions for possible future studies on the subject.

Anahtar Kelimeler

Camp , Caravan , Camping-Caravan Tourism , Camping-Caravan Tourists , Physical Environment , Norm-Activation Theory , Systematic Review

Kaynakça

• Akpur, A. & Zengin, B. (2019). İznik Gölü ile çevresinin kamp ve karavan turizm potansiyelinin değerlendirilmesi. Turar Turizm ve Araştırma Dergisi, 8 (2), 4-20.
• Aksöz, E. O., Önem, B., & Aydın, B. (2020). Kamp deneyimi yaşayan bireylerin Glamping’e ilişkin algılarının belirlenmesi. Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 4 (2), 185-196.
• Andrey, C., Galera, H., Cabido, J. & Wu, W. (2014). New trends in the outdoor hospitality ındustry. https://tourismsierre.files.wordpress.com/2014/11/703_e_new-trends-in-the-outdoor-hospitality-industry_2014.pdf
• Bilgili, B., Uca, S. & Karahan, S. (2020). Sakin şehirler yerel halk için de sakin mi? Uzundere örneğinde yaklaşma-kaçınma çatışması. Uluslararası Kırsal Turizm ve Kalkınma Dergisi (IRTAD) E-ISSN: 2602-4462, 4 (2), 39-48.
• Brooker, E. (2011). Insearch of entrepreneurial innovation in the Australian outdoor hospitality parks sector. (Doctoral Thesis). Gold Coast, Australia: Griffith University. Unpublished
• Buldaç, M. (2021). Küresel salgın sürecinde değişik mekân arayışı: Karavan ve kullanıcı deneyimleri. Yıldız Journal of Art and Design, 8 (2), 90-104.
• Caldicott, R. W., Scherrer, P., & Harris, A. (2022). The RV camping framework for understanding modern camping practices. Tourism Management Perspectives, 43, 100990.
• Caravaning Industrie Verband, (CIVD). (2024). Annual Report 2023/2024. https://www.civd.de/ Erişim Tarihi: 04.07.2025
• Cerović, Z. (2014). Innovative management of camping accommodation. Horizons: International Scientific Journal Series A, 13, 55-68.
• Çavuşoğlu, F. (2025). Neden seyahat ediyorlar? Karavan turizmine katılan bireylere yönelik bir araştırma. Turizm Akademik Dergisi, 12 (1), 1-15.
• Darcan, M. (2007). Modern kampingler için örnek proje. (s.4). https://www.kampkaravan.org.tr/kampkitap.pdf Erişim Tarihi: 04.07.2025
• De Groot, J. I., & Steg, L. (2009). Morality and prosocial behavior: The role of awareness, responsibility, and norms in the norm activation model. Journal of Social Psychology, 149(4), 425-449. https://doi.org/Doi 10.3200/Socp.149.4.425-449
• Deveci, B., Türkmen, S., & Avcıkurt, C. (2013). Kırsal turizm ile gastronomi turizmi ilişkisi: Bigadiç örneği. International Journal of Social and Economic Sciences, 3 (2), 29-34.
• Du Rand, G. E., Heath, E., & Alberts, N. (2003). The role of local and regional food in destination marketing: A south african situation analysis. Journal of Travel & Tourism Marketing, 14 (3), 97-112.
• FICC - (Federation International Camping and Caravaning) (2018). Freedom. Movement. The Great Outdoors. https://ficc.org/en/camping/ Erişim Tarihi: 26.06.2025
• Fitchett, J. M., & Meyer, C. A. (2023). The applicability and suitability of the camping climate ındex for South Africa. Journal of Outdoor Recreation and Tourism, 42, 100619.
• Gedik Arslan S. (2020). Türkiye kamp ve karavan derneği (TKKD). Türkiye Turizm Ansiklopedisi https://turkiyeturizmansiklopedisi.com/turkiye-kamp-ve-karavan-dernegi-tkkd
• Gerçek, M. (2023). İnsan kaynakları yönetimi (İKY) için “çevik” ne anlama geliyor? İKY ve çeviklik kavramına ilişkin bir sistematik derleme çalışması. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25 (2), 708-739
• Gough, D., Thomas, J., & Oliver, S. (2017). An introduction to systematic reviews. ID: 5019303
• Gök, B., & Özhasar, Y. (2023). Glamping işletmelerinde asgari standartların belirlenmesi: keşfedici bir nitel çalışma. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 33 (2), 821-830.
• Grande, K., & Séraphin, H. (2024). Children's recreation as a comparative advantage tool for camping businesses. Journal of Outdoor Recreation and Tourism, 45, 100733.
• Karamızrak, B. (2020). Doğa ve kamp turizmi: Ağrı Balık Gölü örneği. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (2), 311-327.
• Kenar, G. (2023). Karavan turistlerinin motivasyonuna etki eden unsurların belirlenmesi. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 7 (2), 445-466.
• Kılıç, S. N., & Buzlukçu, C. (2024). Sosyal kimlik algısının sorumlu turist davranışına yönelik tutuma etkisi: Kamp-karavan turistleri üzerine bir araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 23 (89), 270-281.
• Kumaş, G., & Bilgili, B. (2023). Turizm işletmelerinin hizmet kalitesi algısında temizlik ve hijyenin öneminin irdelenmesi üzerine bir araştırma. Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 7 (3), 533-557.
• Lashley, C. (2015). Researching snails on holiday: An agenda for caravanning and caravanners?. Research In Hospitality Management, 5 (2), 115-122.
• Malkoç, E. N. (2020). Doğa turizminde aile kamplarının incelenmesi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 22(3), 748-758.
• Mikulić, J., Prebežac, D., Šerić, M., & Krešić, D. (2017). Campsite choice and the camping tourism experience: İnvestigating decisive campsite attributes using relevance-determinance analysis. Tourism Management, 59, 226-233.
• Milohnić, I. & Bonifacic, J. C. (2014). Global trends affecting camping tourism; managerial challanges and solutions. Faculty of Tourism and Hospitality Management in Opatija. Biennial International Congress. Tourism & Hospitality Industry; Opatija. ss:380-393.
• Öncül, N. E., & Nemutlu, F. E. (2023). Caravan camping area suggestions as a rural tourism opportunity: Çanakkale. Uluslararası Turizm, Ekonomi ve İşletme Bilimleri Dergisi (IJTEBS) E-ISSN: 2602-4411, 7 (2), 96-106.
• Özcan, N. K., & Bilgin, H. (2011). Türkiye'de sağlık çalışanlarına yönelik şiddet: Sistematik derleme. Türkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 31 (6), 1442-1456.
• Page, M. J., McKenzie, J. E., Bossuyt, P. M., Boutron, I., Hoffmann, T. C., Mulrow, C. D., ... & Moher, D. (2021). Updating guidance for reporting systematic reviews: development of the PRISMA 2020 statement. Journal of Clinical Epidemiology, 134, 103-112. https://doi.org/10.1016/j.jclinepi.02.04.2025.
• Pope, C., Mays, N., & Popay, J. (2007). Synthesizing qualitative and quantitative health research. McGraw-Hill Education (UK).
• Rogers, A. (2011). The best campsites in Europe. Goldhurst: Allan Rogers Guides.
• Sarıoğlan, M., & Battal, S. (2022). A research on hygiene and ergonomics in kitchens. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 10 (1), 75-93.
• Schwartz, S. H., & Howard, J. A. (1981). A normative decision-making model of altruism. Chapter 9 in Rushton JP, Sorrentino RM (eds). Altruism and Helping Behavior.
• Setiawan, B., Afiff, A. Z., & Heruwasto, I. (2020). Integrating the theory of planned behavior with norm activation in a pro-environmental context. Social Marketing Quarterly, 26 (3), 244-258.
• Sommer, K. (2020). Holidays at home - camping and glamping as a part of domestic tourism: An overview and analysis of camping (and in particular luxury camping) as an alternative form of domestic tourism in the time of the coronavirus. IUBH Discussion Papers - Tourismus & Hospitality, 6, 3-20.
• Song, J., Cai, L., Yuen, K. F., & Wang, X. (2023). Exploring consumers’ usage intention of reusable express packaging: An extended norm activation model. Journal of Retailing and Consumer Services, 72, 103265.
• Süzer, Ö., & Doğdubay, M. (2022). Sürdürülebilir turizm hareketliliğinde yerel gıdaların önemi ve rekabet avantajı (kavramsal bir analiz). Safran Kültür ve Turizm Araştırmaları Dergisi, 5 (2), 255-269
• Şengel, Ü., Genç, K., Işkın, M., Ulema, Ş. & Uzut, İ. (2020). Turizmde sosyal mesafe mümkün mü? Kamp ve karavan turizmi bağlamında bir değerlendirme. Turkish Studies, 15 (4), 1429-1441.
• Şenol, F. (2011). Kamp ve karavan turizmi. N. Hacıoğlu ve C. Avcıkurt (Ed.), Turistik ürün çeşitlendirmesi içinde (ss. 481-499). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, (KTB). (2025). Kamp ve karavan turizmi. https://antalya.ktb.gov.tr/TR-175459/kamp-ve-karavan-turizmi.html Erişim Tarihi: 27.06.2025
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, (KTB). (2023). Konaklama istatistikleri. https://yigm.ktb.gov.tr/TR-201120/konaklama-istatistikleri.html Erişim Tarihi:26.06.2025
• Türkiye Kamp ve Karavan Derneği, (TKKD). (2007). Modern kampingler için örnek proje https://www.kampkaravan.org.tr/kampkitap.pdf Erişim Tarihi: 27.06.2025
• Tong, Y., Wu, M. Y., Pearce, P. L., Zhai, J., & Shen, H. (2020). Children and structured holiday camping: Processes and perceived outcomes. Tourism Management Perspectives, 35, 100706.
• Türkiye İstatistik Kurumu, (TÜİK). (2024). Ulaştırma istatistikleri. https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=ulastirma-ve-haberlesme-112 Erişim Tarihi: 25.06.2025.
• Türkay, O., Dilmaç, E., & Taşarer, E. (2024). Turizmin “özgürlük” ve “yolda olmak” hâli: Türkiye’deki karavan turistlerini anlamaya yönelik bir araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26 (1), 385-408.
• Türkiye Kamp Alan Haritası (2025). https://www.google.com/maps/d/u/0/viewer?mid=1nmRlfAZn5-RSes6WEpo4fH-fypjCmNvJ&femb=1&ll=39.097487656197714%2C34.68446670703134&z=6 Erişim Tarihi: 04.07.2025
• Türkiye Otelciler Federasyonu, (TÜROFED). (2019). Turizm Raporu. https://www.turofed.org.tr Erişim Tarihi: 25.06.2025.
• Ulusal Kamp ve Karavan Federasyonu, (UKKF). (2025). Etkinlikler. https://www.ukkf.org/ Erişim Tarihi: 01.07.2025
• Wallace, K., Suter, J., & McCollum, D. W. (2023). Camping in clearcuts: The impacts of timber harvesting on USFS campground utilization. Journal of Outdoor Recreation and Tourism, 44, 100690.
• Wang, J., Li, M., Li, S., & Chen, K. (2022). Understanding consumers’ food waste reduction behavior—a study based on extended norm activation theory. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19 (7), 4187.
• Yan, H., & Chai, H. (2021). Consumers’ intentions towards green hotels in China: An empirical study based on extended norm activation model. Sustainability, 13 (4), 2165.
• Yannascoli S.M., Schenker M.L., Carey J.L., Ahn J., & Baldwin K.D. (2013). How to write a systematic review: A step-by-step guide. University of Pennsylvania Orthopaedic Journal. 23, 64-69.
• Yaşar, B. Ç., & Ardahan, F. (2023). Tourism and recreational potential of campings in Turkey in accommodation. International Journal of Physical Education Sport and Technologies, 4 (2), 1-12.
• Yaşar, B. Ç., & Ardahan, F. (2024). Kamp motivasyon ölçeğinin geliştirilmesi ve kampçı profillerinin belirlenmesi. International Journal of Holistic Health, Sports and Recreation, 3 (2), 1-18.
• Yetiş, Ş. A. (2021). Kapadokya’da turistik ürün olarak kamping mi glamping mi?. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(1), 131-148.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara:Seçkin Yayıncılık.(12.Baskı)
• Yılmaz, B., & Nergiz, H. G. (2023). Karavan turistlerinin karavan park işletmeleri çevrim içi yorumlarının içerik analizi ile değerlendirilmesi: Tripadvısor örneği. Uluslararası Turizm, Ekonomi ve İşletme Bilimleri Dergisi (IJTEBS) E-ISSN: 2602-4411, 7 (1), 15-27.
• Yorgun, B., İlal, N. Ç., Çalışkan, U., & Ulusoy, H. (2023). Kamp karavan turizmi mobil uygulamalarına ilişkin görüşler. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25 (3), 1374-1399.
• Zayım, M., Bayartan, M., & Kahraman, M. (2022). Değişen turizm algısında kamp/karavan turizmi: Demre örneği. Coğrafya Dergisi, (45), 215-227.