Safeviyye/Erdebîliyye Tarikatı’nın Anadolu’ya Girişi, Yayılması; Teşkilatlanma ve Kızılbaşlık Hareketine Dönüşme Süreci ( 14. ve 15. Asırlar)

Yıl 2025, Sayı: 4, 53 - 70, 30.06.2025

Kerem Çavuşlu

https://doi.org/10.64342/surekdergi.1668931

Öz

Şeyh Safiyüddîn’in önderliğini yaptığı Safeviyye/Erdebiliyye tarikatı, Hoca Ali’den itibaren Anadolu coğrafyasında konargöçer bir yaşam süren Türkmen toplulukları arasında hızlı bir şekilde yayılarak taban bulur. Abdurrahman Erzincanî ve Şeyh Ebû Hâmid Hâmidüddîn Aksarâyî (Somuncu Baba), Safeviyye/Erdebil tekkesinin Türkmen toplulukları arasında yayılmasında en büyük payı olan Anadolu’daki ilk iki halifesidirler. Bu iki Erdebil halifesi irşat faaliyetine başlamadan önce Erdebil şeyhi Hoca Ali’ye intisap ederek onun manevi terbiyesinden geçerler. Hoca Ali’den irşat faaliyetleri için icazet alan bu iki halife Anadolu’ya gelirler. Abdurrahman Erzincanî Erzincan’ı, Şeyh Ebû Hâmid Hâmidüddîn (Somuncu Baba) ise Bursa’yı kendisine hedef olarak seçer. Her iki halifenin çabaları sonucunda Anadolu’da konargöçer bir yaşam süren Türkmen topluluklarının büyük bir kısmı Erdebil Şeyhinin müridi olurlar. Şeyh Cüneyd Anadolu’ya geçtiğinde Türkmen aşiretlerinin büyük bir çoğunluğu bu tarikatın birer üyesi haline gelmiştir. Osmanlı Sultanı II. Murat dönemine gelindiğinde Safeviyye tarikatının Türkmenler üzerindeki gücü fark edilmeye başlanır. Sultan Murat, Erdebil tarikatının Osmanlı topraklarındaki en etkili ve nüfuzlu halifesi Hacı Bayrâm-ı Velî’nin sahip olduğu dinî ve siyasî gücünden endişe eder. Bunun üzerine endişelerin gidermek için onu devletin başkenti Edirne’ye getirtir ve sorgular. Osmanlı Sultanı II. Bayezid’in son yıllarında Kızılbaşlar siyasî ve askerî nitelikli isyanlar başlatırlar. Şah İsmâil’in Safevî Devletini kurmasıyla birlikte Anadolu’daki Kızılbaş Türkmen toplulukları Osmanlı Devleti için bir iç tehdide dönüşür. Osmanlı devlet adamları, yaşanan tüm bu olumsuzluklardan sonra Kızılbaşlık hareketini iç, Safevî Devletini ise dış tehdit olarak görmeye başlarlar.

Anahtar Kelimeler

Safeviyye Tarikatı , Abdurrahman Erzincanî , Somuncu Baba , Türkmen , Kızılbaşlık

The Entry and Spread of the Safavid/Ardabil Sect to Anatolia; Its Organization and Transformation into the Qızılbash Movement (14th and 15th Centuries)

Öz

The Safavids/Ardebiliyye sect, led by Shaykh Safi-ad-Din spread rapidly and found a base among the Turkoman communities living a nomadic life in Anatolia, starting from Khoja Ali. Shaykh Abd-ar-Rahman Erzincani chooses Erzincan and Sheikh Abu Hamid al din Aksarayi(Somuncu Baba) are the first two caliphs in Anatolia, who had the biggest share in the spread of the Safivds/Ardebil lodge among Turkoman communities. Before these two Ardabil caliphs started their guidance activities, they were affiliated with the Ardabil sheikh Khoja Ali and underwent his spiritual upbringing. These two caliphs, who received permission from Khoja Ali for guidance activities, came to Anatolia. Abd-ar-Rahman Erzincani chooses Erzincan and Sheikh Abu Hamid al din Aksarayi(Somuncu Baba) chooses Bursa as his target. As a result of the efforts of both caliphs, most of the Turkmen communities living a nomadic life in Anatolia became the disciples of the Sheikh of Ardabil. When Sheikh Cüneyd moved to Anatolia, the majority of Turkoman tribes became members of this sect. During Ottoman King Murat II., the power of the Safavids sect over Turkmens began to be noticed. Sultan Murat II. Ardabil was worried about the religious and political power of Haji Bayram Wali, the most influential and influential caliph of the sect in the Ottoman lands. Thereupon, in order to alleviate his concerns, he brought him to Edirne, the capital of the state, and questioned him. In the last years of Ottoman Sultan Bayezid II., Qızılbashes started political and military rebellions. With the establishment of the Safavid State by Shah Ismail, Qızılbash Turkoman communities in Anatolia became an internal threat to the Ottoman Empire. After all these negativities, Ottoman statesmen began to see the Qizilbash movement as an internal threat and the Safavids State as an external threat

Anahtar Kelimeler

Safavids Sect , Abd-ar-Rahman Erzincani , Somuncu Baba , Turkoman , Qizilbash

Kaynakça

• Abdâl, Ş. H. (1924). Silsilet’ün-Neseb. İran.
• Akgündüz, A. (2009). Arşiv belgeleri ışığında Somuncu Baba ve neseb-i âlîsi (yüce nesebi). Osmanlı Araştırmaları Vakfı.
• Akkuş, M. (2018). Somuncu Baba ve Hacı Bayrâm-ı Velî’nin etki alanı. Arıoğlu, İ. E. (Ed.). Hacı Bayrâm-ı Velî (165-173) içinde. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü Kültür Eserler Dizisi.
• Akman, E. G. (2008). Onaltıncı asır Osmanlı toplumunda belli başlı Kızılbaş isyanları [Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Arslan, S. (2016). Hacı Bayram Veli’nin yetiştirdiği halifeler. Haksever, A. C. (Ed.). Uluslararası Hacı Bayram-ı Veli Sempozyumu Bildiriler Kitabı 1. Kalem Eğitim Kültür ve Akademi Derneği.
• Artan, M. (2022a). Şahkulu ayaklanmasında Mehdî söylemi ve hicrî 1000 yılı üzerinde bir değerlendirme. Alevilik-Bektaşilik Araştırmaları Dergisi, 25, 103-136.
• Artan, M. (2022b). Türk-İslam düşüncesinde Mehdilik: Osmanlı Devleti’nde Şahkulu örneği [Doktora Tezi]. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Artan Ok, M. (2024a). Karizmatik lider bağlamında Şah İsmail. Alevilik-Bektaşilik Araştırmaları Dergisi, 30, 154-174.
• Artan Ok, M. (2024b). Mehdilik ve Şahkulu ayaklanması. Alfa Yayınları.
• Âşıkpaşazâde. (2013). Âşıkpaşazâde Tarihi (Osmanlı Tarihi 1285-1502). Öztürk, N. (Ed.). Bilgi Kültür Sanat.
• Ata, R. (2017). Osmanlıya karşı Hacı Bayram Veli ve Somuncu Baba’nın tutumu. Cebecioğlu, E. (Ed.). II. Uluslararası Hacı Bayram-ı Velî Sempozyumu Bildiriler Kitabı 1. Kalem Neşriyat.
• Aydın, İ. H. (2005). Molla Fenârî. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, (Cilt 30, 245-248) içinde. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Bağçeci, M. & Deniz, R. (2019). Şeyh İbrahim Tennurî ve Gülşen-i Niyâz. Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları.
• Baharlu, İ. (2021). Şah'ın Bahçesinde Şah İsmail öncesi ve sonrası Kızılbaşlık. Kitabevi Yayınları.
• Bayrak, M. (2004). Ortaçağ’dan Modern Çağ’a Alevilik. Öz-Ge Yayınları.
• Bayramoğlu, F. (1983). Hacı Bayram-ı Veli yaşamı-soyu-vakfı. Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Brockelmann, C. (1995). History of the İslamic peoples (Joel, C. & Perlmann, M. Çev.). Munshiram Manoharlal Publisher Pvt. Ltd.
• Bursalı Mehmet Tahir Efendi. (t.y.). Osmanlı müellifleri (1299-1915). Yavuz, A. F. & Özen, İ. (Ed.). Meral Yayınevi.
• Cahen, C. (1980). Osmanlılardan önce Anadoluda Türkler. (Moran, Y. Çev.). E Yayınları Tarih Dizisi.
• Çelik, İ. (2016). Hacı Bayram-ı Veli’nin yaşadığı dönemde tasavvufi hayata genel bir bakış. Haksever, A. C. (Ed.). Uluslararası Hacı Bayram-ı Veli Sempozyumu Bildiriler Kitabı 1. Kalem Eğitim Kültür ve Akademi Derneği.
• Çiftçi, S. (2012). Sûfi-Devlet ilişkilerinde bir model olarak Hacı Bayrâm-ı Velî tecrübesi. Hacı Bayrâm-ı Velî Sempozyumu, (275-282) içinde. TÜRKKAD Türk Kadınları Derneği İstanbul Şubesi Yayınları.
• Durak, N. (2018). İlhanlılar. İslam tarihi ve medeniyeti Müslüman Türk Devletleri-II. Siyer Yayınları.
• Ekinci, M. (1997). Erdebil Tekkesi’nin kuruluşu gelişmesi ve Anadolu’daki dinî ve siyasi faaliyetleri [Doktora Tezi]. Harran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ekinci, M. (2010). Safeviyye Tarikatı ve Türkmenler üzerindeki rolü. Bulut, H. İ. (Ed.). Anadolu’da Aleviliğin Dünü ve Bugünü (143-173) içinde. Sakarya Üniversitesi Yayınları.
• Eravcı, M. (2018). Safeviler. İslam tarihi ve medeniyeti Müslüman Türk Devletleri-II. Siyer Yayınları.
• Erkan, Ü. (2014). 16. yüzyılda Osmanlı’da Kızılbaş ayaklanmaları [Doktora Tezi]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Erkan, Ü. (2016). 16. yüzyıl Osmanlı’da Kızılbaş ayaklanmaları. Araştırma Yayınları.
• Erpolat, M. S. (2020). XVI. yüzyılın başlarında tutulan tahrir defterlerinde Kızılbaşlara dair notların tarih açısından önemi. Alevilik-Bektaşilik Araştırmaları Dergisi, 22.
• Erşahin, S. (2002). Akkoyunlular siyasal, kültürel, ekonomik ve sosyal tarih.
• Erşahin, S. (2017). Devlet dergâh ilişkileri: Hacı Bayram-ı Velî Dergâhı-Akkoyunlu Devleti ilişkileri örneği.
• Cebecioğlu, E. (Ed.). II. Uluslararası Hacı Bayram-ı Velî Sempozyumu Bildiriler Kitabı 1. Kalem Neşriyat.
• Eşrefoğlu Rumî. (2002). Tarikatnâme. Keskinkılıç, E. (Ed.). Gelenek Yayıncılık.
• Fidan, M. (2005). İbrahim Tennuri hayatı ve eserleri. Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları.
• Gündüz, T. (2007). Anadolu’da Türkmen aşiretleri “Bozulus Türkmenleri 1540-1640” . Yeditepe Yayınevi.
• Gündüz, T. (2010). Son Kızılbaş Şah İsmail. Yeditepe Yayınevi.
• Haksever, A. C. (2017). Şeyhlikten şahlığa Safevîlik ve 15. yüzyıl Osmanlı siyasetinde tarikatlar. Cebecioğlu, E. (Ed.). II. Uluslararası Hacı Bayrâm-ı Velî Sempozyumu Bildiriler Kitabı 1. (511-524) içinde. Kalem Neşriyat.
• Handmir, G. (2002). Tarih-i Habib’üs-Siyer. Hümâyî, C. (Ed.). (1-4). Kitabhane-i Hayyam.
• Hasan-ı Rumlu. (2020). Ahsenü’t-Tevârîh. (Öztürk, M. Çev.). Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Hınz, W. (1992). Uzun Hasan ve Şeyh Cüneyd : XV. yüzyılda İran’ın milli bir devlet hâline yükselişi. (Bıyıkoğlu, T. Çev.). Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Hızlı, M. (1987). Somuncu Baba (öl. 815/1412) (Şeyh Ebû Hâmid Hamidüddîn Aksarâyî). Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2(2), 263-271.
• Hoca Saadettin Efendi. (1979). Tâcü’t-Tevârih. Parmaksızoğlu, İ. (Ed.). (1-5). Milli Eğitim Basımevi.
• İpek, Y. vd. (2010). Şia’dan Kızılbaşlığa Türklerde Alevîlik. Bizim Kitaplar.
• İvgin, H. (1990). Hacı Bayram-ı Veli’ nin Somuncu Baba ile münasebetleri. 1. Hacı Bayram-ı Veli Sempozyumu Bildirileri. Ankara İl Kültür Müdürlüğü Yayınları-3.
• Kafesoğlu, İ. (2014). Selçuklular ve Selçuklu tarihi üzerine araştırmalar. Ötüken Yayınevi.
• Karadeniz, Y. (2014). Safevi Devleti’nin kuruluşu meselesi: Kızılbaşların ortaya çıkışı. Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3, 53-67.
• Karadeniz, Y. (2019). Erdebil Tarikatı’ndan Safevi Devleti’ne siyasallaşma süreci ve meşruiyet meselesi. Akademik MATBUAT, http://dergipark.gov.tr/matbuat, 3(1), 1-16.
• Karatop, B. (2012). Hacı Bayrâm-ı Velî’nin Gelibolu’daki müridleri:Yazıcızâde Mehmed ve Ahmed Bîcân. Hacı Bayrâm-ı Velî Uluslararası Sempozyumu, (71-80) içinde. TÜRKKAD Türk Kadınları Derneği İstanbul Şubesi Yayınları.
• Kesenceli, R. (2012). Şeyh Hamid-i Velî (Somuncu Baba) Hazretlerinin menkıbevi hayatından kesitler. 10. Somuncu Baba ve Hulusi Efendi Kültür Etkinlikleri Sempozyum Tebliğleri (143-155) içinde. Nasihat Yayınları.
• Küçükkaya, M. A. (2016). Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesinde Hacı Bayram-ı Velî ve tarikat. Haksever, A. C. (Ed.). Uluslararası Hacı Bayram-ı Veli Sempozyumu Bildiriler Kitabı 1. Kalem Eğitim Kültür ve Akademi Derneği.
• Musalı, N. (2016). Şeyh İbrahim Safevî döneminde Erdebil Tekkesi. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, 80.
• Müneccimbaşı, D. A. D. b. L. (1285). Sahâifü’l-ahbâr fî tercümeti câmîi’d-düvel. (Ahmet. b. M. eş-Şâir Nedim, Çev.). (1-3). Matba-i Âmire.
• Ocak, A. Y. (2009). Babailer isyanından Kızılbaşlığa: Anadolu’da İslâm heterodoksisinin doğuşuna kısa bir bakış. Ocak, A. Y. (Ed.). Geçmişten Günümüze Alevî-Bektaşî Kültürü (38-57) içinde. T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Okhan, M. A. (1949). Hacı Bayrâm-ı Velî. İslam Kütüphanesi.
• Orhonlu, C. (1987). Osmanlı imparatorluğunda aşiretlerin iskanı. Eren Yayıncılık.
• Öden, Z. G. (1999). Karası Beyliği. Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Önder, M. (1973). Anadolu’yu aydınlatanlar (tanzimata kadar). Yapı Kredi Bankası Kültür Yayınları.
• Öngören, R. (2008). Safeviyye. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, (Cilt 35, 460-462) içinde. Türkiye Diyanet Vakfı yayınları.
• Özdemir, M. (2017). 14 -17. yüzyıllar arasında Anadolu’ya gelen Türk göçleri ve Anadolu’nun doğusunda meydana gelen demografik değişmeler. Akra Uluslararası Kültür Sanat Edebiyat ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(12), 51-76.
• Özkan, A. (2016). Hacı Bayram-ı Veli’nin Eşrefoğlu Rûmî’ye tesiri. Haksever, A. C. (Ed.). Uluslararası Hacı Bayram Veli Sempozyumu Bildiriler Kitabı 1. Kalem Eğitim Kültür ve Akademi Derneği.
• Özköse, K. (2016). Hacı Bayram Veli’nin tesir halkası. Haksever, A. C. (Ed.). Uluslararası Hacı Bayram-ı Veli Sempozyumu Bildirileri Kitabı 1. Kalem Eğitim Kültür ve Akademi Derneği.
• Polat, M. S. (2004). Selçuklu göçerlerinin dünyası Karacuk’tan Aziz George koluna. Kitabevi.
• Polat, M. S. (2021). Türkmenler (Selçuklular) Batı Asya’ya nasıl göçtü? MUTAD, 8(2), 309-344.
• Refik, A. (1989). Anadolu’da Türk aşiretleri (966-1200). Enderun Kitabevi.
• Roemer, H. R. (2006). Kızılbaş Türkmenler Safevî teokrasisinin kurucuları ve kurbanları. (Yıldız, H. Çev.). Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, 38.
• Sak, V. A. (2019). Şeyh Hamid-i Veli ve Nur Halife şahsında Erdebil Tekkesi’ndeki zihniyet değişikliği. Yıldız, M. S., Can, A. & Özkaya, M. (Ed.). Somuncu Baba Tarih ve Kültür Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi IV. Uluslararası Aksaray Sempozyumu, (353-365) içinde. Aksaray Üniversitesi Somuncu Baba Tarih ve Kültür Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Yayını.
• Savaş, S. (2002). XVI. asırda Anadolu’da Alevîlik. Vadi Yayınları.
• Savory, R. M. (1980). Iran under the Safavids. Cambridge University Press.
• Sevim, A. (1988). Anadolu’nun fethi Selçuklular Dönemi (başlangıçtan 1086’ya kadar). Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Sheikh, S. (2012). Hacı Bayrâm-ı Velî ve Şeyh Hâmid Aksarâyî arasındaki ilişki. Hacı Bayram-ı Veli Uluslararası Sempozyumu. TÜRKKAD Türk Kadınları Derneği İstanbul Şubesi Yayınları.
• Soyyer, A. Y. (1999). Osmanlı’da Kızılbaşlar. Kubbealtı Akademi Mecmuası, 28(1).
• Sönmez, V. (2017). Hacı Bayram Velî ve Bayramiyye ekolünün Anadolu’ya etkisi. Cebecioğlu, E. (Ed.). II. Uluslararası Hacı Bayram-ı Velî Sempozyumu Bildiriler Kitabı 1. Kalem Neşriyat.
• Sümer, F. (1992a). Kara Koyunlular (başlangıçtan Cihan Şah’a kadar). Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Sümer, F. (1992b). Oğuzlar (Türkmenler) tarihleri-boy teşkilatı-destanları. Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı.
• Sümer, F. (1992c). Safevî Devleti’nin kuruluşu ve gelişmesinde Anadolu Türklerinin rolü (Şah İsmail ile halifeleri ve Anadolu Türkleri). Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Sümer, F. (2012). Türkmenler. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, (607-611) içinde. Türkiye Diyanet Vakfı yayınları.
• Şah, S. (2007). Safvetü’s-Safâ’da Safiyyüddîn-i Erdebîlî’nin hayatı, tasavvufî görüşleri ve menkıbeleri [Doktora Tezi]. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Şahin, H. (2009). Somuncu Baba. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, (Cilt 37, 377-378) içinde. Türkiye Diyanet Vakfı yayınları.
• Şahin, H. (2012). Hacı Bâyram-ı Veli’nin halîfesi Emir Sikkînî ve Bayrâmî Melâmîliğinin oluşum süreci. Hacı Bayrâm-ı Velî Sempozyumu, (480-488) içinde. TÜRKKAD Türk Kadınları Derneği İstanbul Şubesi Yayınları. Tansel, S. (1966). Sultan II. Bâyezit’in siyasî hayatı. Milli Eğitim Basımevi.
• Taşdemir, M. (2011). Tarihe manevi bir yolculuk Şeyh Hamid-i Velî/Somuncu Baba (k.s) Hazretleri. Somuncu Baba ve Hulusi Efendi Sempozyum Bildirileri. Nasihat Yayınları.
• Taşdemir, M. (2018). Şeyh Hamid-i Veli (Somuncu Baba) Hazretleri (1331 -1412). Akpolat, N., Karaman, F., & Arslan, M. (Ed.). Uluslararası Geçmişten Günümüze Malatyalı İlim ve Fikir İnsanları Sempozyumu 1, Cilt 1, (287-300) içinde. İnönü Üniversitesi Yayınları.
• Taşğın, A. (2014). Şah İsmail erkânı: Alevi toplulukların ortak bir program etrafında toplanma süreci. Safevîler ve Şah İsmail. (11-45) içinde. Önsöz Yayıncılık.
• Taşğın, A., & Öner, A. (2017). Erdebil Tekkesinin Rum diyarındaki halifesi Şeyh Hamidi Veli nam-ı diğer Somuncu Baba. II. Milletlerarası Azerbaycan – Türkiye Münasebetleri Sempozyumunun Bildirileri. (252-258) içinde. Elektronik Kitap.
• Taşköprizâde Ahmed Efendi. (t.y.). Eş-Şekāiku’n-Nu‘mâniyye. (Mecdî, M. E. Çev.). Matba-i Âmire.
• Taşköprülüzâde, I. E. A. E. (1985). Eş-Şekāʾiku’n-nuʿmâniyye fî ʿulemâʾi’d-Devleti’l-ʿOs̱mâniyye (Furat, A. S. (Ed.). Edebiyat Fakültesi Basımevi.
• Togan, A. Z. V. (1981). Umumi Türk Tarihi’ne giriş. Enderun Kitabevi.
• Turan, O. (1973). Doğu Anadolu Türk Devletleri Tarihi. Turan Neşriyat ve Matbaacılık Kollektif Şirketi.
• Turan, O. (1996a). Selçuklu Tarihi ve Türk İslâm medeniyeti. Boğaziçi Yayınları.
• Turan, O. (1996b). Selçuklular zamanında Türkiye. Boğaziçi Yayınları.
• Tuysuz, Ş. C., & Yılmaz, Ş. (2019). Safevî Devleti kurulmadan önce Erdebil Dergâhı şeyhlerinin siyasi faaliyetleri (şeyhlikten şahlığa). Tarih ve Gelecek Dergisi, 5(3).
• Türkeman, İ. B., & Afşâr, Î. (Emir Kebir). Âlem Ârâ-yı Abbâsî.
• Türüt, D. (2019). Osmanlı’da bir muhalefet hareketi olarak XVI. yüzyılda Kızılbaşlar [Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ulu, M. (2018). Hacı Bayram-ı Veli – Somuncu Baba ilişkileri. Göktaş, V. & Alkan, H. (Ed.). III. Uluslararası Hacı Bayram-ı Veli Sempozyumu Bildiriler Kitabı. İlâhiyât.
• Uluerler, S. (2014). Osmanlı-Safevî ilişkilerinin başlangıcı sürecinde Osmanlı’da Kızılbaş algısı. Yazıcı, M. (Ed.). Geçmişten Günümüze I Uluslararası Alevilik Sempozyumu, (12-37) içinde. Bingöl Üniversitesi Yayınları.
• Uzunçarşılı, İ. H. (1969). Anadolu Beylikleri ve Akkoyunlu Karakoyunlu Devletleri. Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Üçer, C. (2005). Tokat yöresinde geleneksel Alevilik. Ankara Okulu Yayınları.
• Varlık, M. Ç. (1974). Germiyan-Oğulları tarihi. Sevinç Matbaası.
• Wittek, P. (1986). Menteşe Beyliği. (Gökyay, O. Ş. Çev.). Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Woods, J. E. (1993). 300 yıllık Türk İmparatorluğu Akkoyunlular. (Özbudun, S. Çev.). Milliyet Yayınları.
• Yazıcı, T. (1966). Safeviler. İslam Ansiklopedisi, (Cilt 10, 53-59) içinde. Milli Eğitim Basımevi.
• Yıldırım, R. (2008). Turkomans between two empires: The origins of the Qizilbash identity in Anatolia (1447-1514).[A PhD. Dissertation]. The Institute of Economics and Social Sciences of Bilkent University.
• Yıldız, H. (2004). Anadolu Aleviliği Amasya yöresi bağlamında bir inceleme. Ankara Okulu Yayınları.
• Yılmaz, S. (1996). Abdurrahman Erzincanî. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1, 243-245.
• Yinanç, R. (1989). Dulkadir Beyliği. Türk Tarih Kurumu Basımevi.