Corporate Sustainability and Financial Performance: An Application on BIST Sustainability Index

Yıl 2025, Sayı: 57, 220 - 239, 30.08.2025

Okan Garip , Baki Yılmaz

https://doi.org/10.52642/susbed.1622594

Öz

Companies are expected to add value in social, cultural and environmental terms while conducting their commercial activities. These activities, which are often carried out on a voluntary basis, are presented to the public through sustainability reports. Therefore, it is an important question how there is a relationship between sustainability activities carried out by businesses and financial ratios that show their financial performance. The purpose of this study is to reveal the relationship between sustainability activities and financial performance of companies in the BIST Sustainability Index. In the study, the data of the companies included in the BIST Sustainability Index between 2017-2021 are used. The application consists of two parts. In the first part, content analysis was conducted according to 29 sub-criteria under the main headings of social and cultural, environmental, education-oriented, social contribution and energy efficiency. Through content analysis, sustainability activities focused on both company and sector basis were analyzed. It was observed that the sustainability activities prioritized by the enterprises were women's employment, waste recycling, and trainings provided for the personal development of employees. In the second part of the study, the relationship between the sustainability performance of enterprises and their financial performance was analyzed. According to the results of panel data analysis applied with Stata Program, it is observed that there are mixed relationships between financial performance ratios and sustainability overall, social and cultural activities, environmental activities, education-oriented activities, community activities and energy efficiency.

Anahtar Kelimeler

Sustainability , Financial Performance , Content Analysis , Panel Data Analysis

Kurumsal Sürdürülebilirlik ve Finansal Performans: Bist Sürdürülebilirlik Endeksi Üzerine Bir Uygulama

Öz

İşletmeler ticari faaliyetlerini yürütürken sosyal, kültürel ve çevresel anlamda da değer katmaları beklenmektedir. Çoğu zaman gönüllülük esasına dayalı olarak yürütülen bu faaliyetler sürdürülebilirlik raporları ile kamuoyunun bilgisine sunulmaktadır. Bu nedenle işletmeler tarafından yürütülen sürdürülebilirlik faaliyetleri ile finansal performanslarını gösteren finansal oranlar arasında nasıl bir ilişkinin olduğu önemli bir sorudur. Bu çalışmanın amacı BİST Sürdürülebilirlik Endeksinde yer alan şirketlerin yürütmüş oldukları sürdürülebilirlik faaliyetleri ile finansal performansları arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Çalışmada 2017-2021 yılları arasında BİST Sürdürülebilirlik Endeksinde yer almış işletmelere ait veriler kullanılmıştır. Uygulama iki kısımdan oluşmaktadır. İlk kısımda işletmelerin sosyal ve kültürel, çevresel, eğitim odaklı, toplumsal katkı ve enerji verimliliği ana başlıkları altında 29 alt kritere göre içerik analizi yapılmıştır. İçerik analizi ile hem şirket hem de sektör bazında odaklanılan sürdürülebilirlik faaliyetleri incelenmiştir. İşletmelerin önceliklendirdikleri sürdürülebilirlik faaliyetlerinin kadın istihdamı, atık geri dönüşümü, çalışanların kişisel gelişimleri için verilen eğitimler konusunda olduğu görülmüştür. Çalışmanın ikinci kısmı ise işletmelerin sürdürülebilirlik performansları ile finansal performansları arasındaki ilişki incelenmiştir. Stata Programı ile uygulanan panel veri analizi sonuçlarına göre finansal performans oranları ve sürdürülebilirlik genel toplam, sosyal ve kültürel faaliyetler, çevresel faaliyetler, eğitim odaklı faaliyetler, toplumsal faaliyetler ve enerji verimliliğine yönelik faaliyetler arasında karma ilişkilerin olduğu gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilirlik , Finansal Performans , İçerik Analizi , Panel Veri Analizi

Kaynakça

• Akgül, U. (2010). Sürdürülebilir Kalkınma: Uygulamalı Antropolojinin Eylem Alanı. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Antropoloji Dergisi, 24, 133-164.
• Aksoy, Ç. (2013). Sürdürülebilirlik Performansının Değerlendirilmesine Yönelik Ölçek Önerisi Türkiye'deki İşletmelerde Uygulaması. İstanbul: T.C. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi.
• Ameer, R., & Othman, R. (2012). Sustainability Practices and Corporate Financial Performance: A Study Based on the Top Global Corporations. Journal of Business Ethics, 108(1), 61-79.
• Aras, G., & Sarıoğlu, U. (2015). Kurumsal Raporlamada Yeni Dönem: Entegre Raporlama. İstanbul: TÜSİAD.
• Aytar, O. (2019). Bist Sürdürülebilirlik Endeksinde Yer Alan Şirketlerin Kurumsal Sosyal Sorumluluk Faaliyetleri Üzerinde Bir İçerik Analizi. Opus Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 12(18), 320-340.
• Bellikli, U. (2024). Kurumsal Sahiplik, Tahakkuklar ve Muhasebe Zararları Tazmininin Vergiden Kaçınma Üzerindeki Etkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 16(1), 501-511.
• Butler, J. B., Henderson, C. H., & Cecily, R. (2011). Sustainability and the Balanced Scorecard: Integrating Green Measures into Business Reporting. Management Accounting Quarterly, 12(2), 1-10.
• Ceylan, Ö. (2010). Tüketicilerin Çevresel Sürdürülebilirlik ve Ekolojik Moda Konusunda Bilgi Düzeyi, Tutum ve Davranışlarının Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Çokmutlu, M. E. (2019). Sürdürülebilirlik Endeksinde Yer Alan İşletmelerin Sürdürülebilirlik Performansları ile Finansal Performanslarının Karşılaştırılması . Karabük: T.C. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Doktora Tezi.
• Dincer, C., Dincer, B., & Keskin, A. İ. (2021). Sürdürülebilirlik ve Finansal Performans Arasındaki İlişkinin Bist 100 ve Bist Sürdürülebilirlik Şirketleri Aracılığıyla İncelenmesi. Finans Politik & ekonomik Yorumlar, 658, 157-180.
• Düzer, M. (2018). Sürdürülebilirlik Performasn Göstergelerine İlişkin Açıklamaların Finansal Performans Üzerine Etkisi. Eskişehir: Eskişehir Anadolu Ünivesitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Doktora Tezi.
• Dyllick, T., & Hockerts, K. (2002). Beyond The Business Case for Corporate Sustainability. Business Strategy and The Environment, 11(2), 130-141.
• Emir, S., & Kıymık, H. (2021). Sürdürülebilirlik Düzeyinin Finansal Performans Üzerindeki Etkisinin Değerlendirilmesi: Borsa İstanbul'da Bir Araştırma. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 14(1), 101-128.
• Gençoğlu, Ü. G., & Aytaç, A. (2016). Kurumsal Sürdürülebilirlik Açısından Entegre Raporlamanın Önemi ve BİST Uygulamaları. Muhasebe ve Finansman, 51-66.
• Gladwin, T. N., Kennelly, J. J., & Krause, T. S. (1995). Shifting Paradigms for Sustainable Development: Implications for Management Theory and Research. The Academy of Management Review(20), 874-907.
• Gülcan, N. (2019). İşletmelerin Sosyal Sorumluluk Faaliyetlerinin Finansal Performanslarına Etkisi. Burdur: T.C. Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Doktora Tezi.
• Gürünlü, M. (2019). Sürdürülebilirlik ve Finansal Performans Arasındaki İlişki: Bist Şirketleri Üzerine Bir Araştırma . Muhasebe ve Finansman Dergisi, 177-190.
• Inoue, Y., & Lee, S. (2011). Effects of Different Dimensions of Corporate Social Responsibility on Corporate Financial Performance in Tourism-Related İndustries. Tourism Management, 32(4), 790-804.
• Karadeniz, E., İskenderoğlu, Ö., & Uzpak, B. D. (2021). Kurumsal Sürdürülebilirlik Performansı ve Finansal Performans: Borsa İstanbul Konaklama Şirketlerinde Bir Araştırma. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 655, 135-159.
• Koç, A. (2018). Kurumsal Sürdürülebilirlik Davranışının Finansal Performans Üzerine Etkisi: Türkiye Örneği. İstanbul: T.C. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Analibilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
• Korga, S., & Aslanoğlu, S. (2022). Sürdürülebilirlik Performansı İle Finansal Performans İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 25(2), 633-645.
• Labuschagne, C., Brent, A. C., & Van Erck, R. P. (2005). Assessing The Sustainability Performances of İndustries. Journal of Cleaner Production, 13, 373-385.
• López, M. V., Garcia, A., & Rodriguez, L. (2007). Sustainable Development and Corporate Performance: A Study Based on the Dow Jones Sustainability Index. : Journal of Business Ethics, 75(3), 285-300.
• Lourenço, I. C., & Branco, M. C. (2013). Determinants of Corporate Sustainability Performance in Emerging Markets: The Brazilian Case. Journal of Cleaner Production, 57, 134-141.
• Macit, N. (2020). Bist Şirketlerinin Kurumsal Sosyal Sorumluluk Faaliyetleri: BİST 30, BİST 50, BİST 100 Endeksleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir İçerik Analizi. Karaman: Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Makni, R., Francoeur, C., & Bellavance, F. (2009). Causality between Corporaate Social Performance and Financial Performance: Evidence from Canadian Firms. Journal of Business Ethics, 89, 409-422.
• Metin, O., & Ünal, Ş. (2022). İçerik Analizi Tekniği: İletişim Bilimlerinde ve Sosyolojide Doktora Tezlerinde Kullanımı. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(2), 273-294.
• Ohaka, J., & OBI, H. I. (2021). Sustainability Reporting and Corporate Performance: Evidence From Listed Companies in Nigeria. Nigerian Journal of Management Sciences, 22(1), 190-206.
• Oral, C., & Geçdoğan, S. (2020). Kurumsal Sürdürülebilirlik Ölçümü İçin AHP ve Topsis Yöntemlerinin Kullanılması: Bankacılık Sektörü Üzerine Bir Uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 4(12), 4166-4183.
• Önder, Ş. (2017). İşletme Karlılığına Kurumsal Sürdürülebilirliğin Etkisi: Bist'te Bir Uygulama. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 19(4), 937-956.
• Özdemir, Z., & Pamukçu, F. (2016). Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Sisteminin Borsa İstanbul Sürdürülebilirlik Endeksi Kapsamındaki İşletmelerde Analizi. Mali Çözüm Dergisi, 26(134), 13-35.
• Özmen, A., Karakoç, M., & Yeşildağ, E. (2020). Sürdürülebilirlik Raporlaması: BİST Sürdürülebilirlik Endeksinde Yer Alan Şirketler Üzerinde Bir Uygulama. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(63), 153-174.
• Reddy, K., & Gordonb, L. W. (2010). The Effect of Sustainability Reporting on Financial Performance: An Empirical Study Using Listed Companies. Journal of Asia Entrepreneurship and Sustainability, 19-42.
• Sak, A. F. (2018). Kurumsal Sürdürülebilirliğin Firmaların Finansal Performansına Etkisi: BİST Kurumsal Sürdürülebilirlik Endeksindeki Firmalar Üzerinde Bir Araştırma. Burdur: T.C. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
• Schönborn, G., Berlin, C., Pinzone, M., Hanisch, C., Georgoulias, K., & Lanz, M. (2019). Why Social Sustainability Counts: The İmpact of Corporate Social Sustainability Culture on Financial Success. Sustainable Production and Consumption, 17, 1-10.
• Soytaş, M. A., Denizel, M., Uşar, D. D., & Ersoy, İ. (2017). Sürdürülebilirlik Yatırımlarının Finansal Performansa Etkisi: Türkiye Örneği. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 15(2), 140-162.
• Şeker, Y., & Şengür, E. D. (2022). Çevresel, Sosyal ve Kurumsal Yönetim (ESG) Performansı: Uluslararası Bir Araştırma. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 15(2), 349-387.
• Şişman, B., Doğan, M., & Ağca, V. (2016). Tedarik Zinciri Yönetimi Boyutuyla Kurumsal Sürdürülebilirlik ve Finansal Performans İlişkisi: Bist Sürdürülebilirlik Endeksinde Yer Alan Firmalarda Bir Araştırma. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 75-96.
• Tanç, Ş. G., & Teksoy, D. (2022). Döngüsel Ekonomi Kapsamında Sosyal Sürdürülebilirlik ve Finansal Performans İlişkisi: Bist Sürdürülebilirlik Endeksinde Yer Alan Şirketler Üzerine Bir Araştırma. Mali Çözüm, 32(174), 13-38.
• Taşdemir, B. (2017). Sürdürülebilirlik Raporları Kapsamında Kurumsal Sosyal Sorumluluğun Finansal Performans Üzerine Etkisi: BİST Sürdürülebilirlik Endeksinde Bir Araştırma . Nevşehir: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Topal, G. (2019). Süürdürülebilirlik Çalışmalarının İşletmelerin Finansal Performanslarına Etkisi. İstanbul: T.C. İstanbul Ticaret Üniversitesi Finans Enstitüsü Sermaye Piyasası Anabilim Dalı SermayePiyasası Tezli Yüksek Lisans Programı, Yüksek Lisans Tezi.
• Wagner, M. (2010). The Role of Corporate Sustainability Performance for Economic Performance: A Firm-Level Analysis of Moderation Effects. Ecological Economics, 69, 1553-1560.
• Wasara , T. M., & Ganda, F. (2019). The Relationship between Corporate Sustainability Disclosure and Firm Financial Performance in Johannesburg Stock Exchange (JSE) Listed Mining Companies. Sustainability, 11, 1-23.