Halkla İlişkilerde Kişisel Etki Modeli: Halkla İlişkiler Akademisyenlerinin Model Üzerine Değerlendirmeleri

Yıl 2021, Sayı: 45, 76 - 90, 29.04.2021

Pınar Güner Koçak , Mustafa Akdağ

https://doi.org/10.52642/susbed.898731

Öz

Kişisel Etki modeli, birincil paydaş olarak adlandırılan kamu görevlileri, eski bürokratlar, söz sahibi gazeteciler, sivil toplum kuruluşu yöneticileri, aktivistler yani kısacası toplumda söz sahibi kimselerle halkla ilişkiler uygulayıcılarının iyi ilişkiler kurması, kurumun ihtiyacı olduğunda da bu ilişkilerden faydalanılarak halkla ilişkiler faaliyetlerinin başarılı bir şekilde yürütülmesi olarak tanımlanabilmektedir. Bu kapsamda yürütülen kişisel etki uygulamaları ise, misafirperverlik ilişkileri, ağırlama, önemli günlerin kutlanması, hediyeleşme ilişkilerinin yürütülmesi, birincil paydaşlarla ilgili düzenli ve güncel bilgi edinilmesi olarak sınıflandırılabilir. Türkiye’de kişisel etki modeli ile ilgili çalışmalara bakıldığında literatürün oldukça sınırlı olduğu görülmektedir. Halkla ilişkilerde kişisel etki modelinin uygulamalarına yönelik halkla ilişkiler akademisyenlerinin değerlendirmeleri araştırmanın konusunu oluşturmaktadır. Bu makalede kişisel etki modelinin Türkiye’de uygulanıp uygulanılmadığının belirlenmesi ve uygulanıyorsa nasıl uygulandığının tespit edilmesi amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında yarı yapılandırılmış mülakat soruları katılımcılara e-posta yoluyla iletilmiş ve yanıtlar e-posta yoluyla toplanmıştır. Araştırmada görüşülen akademisyenler, olasılıksız örneklem kapsamında kota örnekleme ve amaçsal örnekleme tekniklerine göre seçilmiştir. Araştırma kapsamında 41 iletişim fakültesinden 21 akademisyenle görüşülmüştür. Akademisyenlerin halkla ilişkiler bölümlerinde çalışmasına dikkat edilmiştir. Sonuç olarak akademisyenlerin görüşleri değerlendirildiğinde, kişisel etki uygulamalarının Türk kültürü ve dinamikleri ile uyumlu olduğu ifade edilebilir. Türk kültüründeki misafirperverlik ilişkileri, imkanlar dâhilinde en iyi koşullarda ağırlamak, mutlu ve memnun ayrılmalarını sağlamak, kişisel ilişki modelindeki misafirperverlik ilişkileri ile örtüşmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kişisel Etki Modeli, Kişisel Etki Modeli Uygulamaları, Türkiye’de Kişisel Etki Modeli

Kaynakça

• Akdağ, M. ve Güner Koçak, P. (2018). Bibliometric Analysis on Personal Influence Model as a Public Relations Model. B. O.Aydın, E. Şahin ve Ö. Duğan (Ed.) Public Relations and Advertising Theories: Concepts and Practices içinde (ss.13-37). Berlin: Peterlang.
• Arklan, Ü. (2011). Halkla İlişkiler: Kavram, Kapsam ve İlişkili Olduğu Alanlar. M. Işık ve M. Akdağ (Ed.) Dünden Bugüne Halkla İlişkiler içinde (ss.13-48). Konya: Eğitim Akademi Yayınları.
• Aziz, A. (2015). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri ve Teknikleri, Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Becerikli, S. Y. (2008). Ve halkla İlişkiler Şeytanın Avukatlığından Arabuluculuğa; Bir Disiplinin Eleştirel Analizi. Ankara: Karınca Yayınları.
• Creswell, J. W. (2017). Araştırma Deseni Nitel, Nicel ve Karma Yöntem Yaklaşımları (Çev. Selçuk Beşir Demir). Ankara: Eğiten Kitap.
• Göçer, K. (2017). Ahiliği Potlaç Kültürü Üzerinde Yeniden Düşünmek, SEFAD, 37: 465-476. doi.org/10.21497/sefad.328641
• Grunig, J. E., Grunig, L. A., Sriramesh, K., HuangY. H. and Lyra A. (1995). Models of Public Relations in an International Setting. Journal of Public Relations Research, 7 (3), 163-186. researchgate.net/publication/249873665_Models_of_Public_Relations_in_an_International_Setting
• Huang, Y .H. (2000). The Personal Influence Model and Gao Guanxi in Taiwan Chinese Public Relations, Public Relation Review, 26(2), 219-236. DOI: 10.1016 / S0363-8111 (00) 00042-4.
• Karasar, N. (2019). Bilimsel Araştırma Yöntemi Kavramlar İlkeler Teknikler (34. Baskı), Ankara: Nobel Yayınevi.
• Merriam, S. B. (2018). Nitel Araştırma Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber (Çev. Ed. Selahattin Turan). Ankara: Nobel Yayınları.
• Schriner, M. (2008). The Public Role Model in Public Relations: an Integrated Approach to Understanding Personal Influence in the Public Arena. Italy, Milan: Presented to the European Public Relations Research and Education Association.
• Sriramesh, K., Kim, Y. and Takasaki, M. (1999). Public Relations in Three Asian Cultures: An Analysis. Journal of Public Relations Research, 11(4), 271-292. DOI: 10.1207 / s1532754xjprr1104_01
• Taylan, A. (2015). Nitel ve Nicel Araştırmalarda Evren ve Örneklem Seçimi ve Sorunlar. B. Yıldırım (Ed.) İletişim Araştırmalarında Yöntemler Uygulama ve Örneklerle içinde (47-83), Konya: Literatürk Academia Yayıncılık.
• Toprak, A. (2019). Türk Kültüründe Misafirperverlik ve Sofra Açmak/ Sofra Çekmek (Samsun Örneği), Mecmua Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 4(7), 74-81. doi.org/10.32579/mecmua.534041
• Valentini, C. (2009). Personal Influence Model, Cultural Premises and Corruption-Understanding Societal Orientations Towards Informal Relations, Bucharest, Romania. EUPRERA 2009 Congress.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• YÖK İstatistik, https://istatistik.yok.gov.tr/ Erişim tarihi:16.10.2019.