ÇOCUKLUK ÖRSELEYİCİYAŞANTILARININ ERGENLİKTEKİ YAKIN İLİŞKİLERDE BİREYE ETKİSİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2006, Sayı: 15, 237 - 246, 01.02.2006

Neslihan Durmuşoğlu S. Sunay Yıldırım Doğru

Öz

Bu araştırmada çocukluk örselenme yaşantılarının fiziksel istismar, duygusal istismar ve cinsel istismar ve bazıkişisel değişkenlerin ergenlerin ilişkisel benlik saygısı, ilişkisel depresyon ve ilişkisel saplantılıdüşünmelerine etkisi incelenmiştir. Kişisel değişkenler olarak cinsiyet, anne eğitim durumu, baba eğitim durumu ve gelir düzeyi alınmıştır. Araştırmada ikik veya daha fazla değişken arasında birlikte değişimin varlığıve/veya derecesini araştıran genel tarama modellerinden ilişkisel tarama modeli yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Selçuk Üniversitesinin farklıfakültelerinde eğitim görmekte olan birinci sınıf öğrencileri arasından tesadüfi küme örnekleme yöntemi ile seçilen 579 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre: İlişkisel benlik saygısıve ilişkisel depresyonun cinsiyete göre farklılaştığı; kızların ilişkisel benlik saygısıpuanlarının erkeklerden, erkeklerin ilişkisel depresyon puanlarının kızlardan yüksek olduğu bulunmuştur. Baba eğitim durumu değişkenine göre ergenlerin ilişkisel benlik saygısıpuanlarında farklılaşma olduğu; üniversite mezunu babaların çocuklarının ilişkisel benlik saygısıpuanlarının lise ve ortaokul mezunu babaların çocuklarının ilişkisel benlik saygısıpuanlarından anlamlıdüzeyde yüksek olduğu görülmüştür. Ayrıca çocukluk örselenme yaşantılarından fiziksel ve duygusal istismar ile ergenlerin ilişkisel benlik saygısıpuanlarıarasında anlamlıdüzeyde negatif bir ilişki olduğu bulunmuştur. Ergenlerin ilişkisel depresyon puanlarıile çocukluk örselenme yaşantılarının her üç alt boyutu arasında anlamlıdüzeyde pozitif bir ilişki saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Fiziksel İstismar, Duygusal İstismar, Cinsel İstismar, İlişkisel Benlik Saygısı, İlişkisel Depresyon, İlişkisel Saplantılı Düşünme

Kaynakça

• Aslan, H.&Alparslan, N.(1999): Çocukluk Örselenme Yaşantıları Ölçeğinin Bir Üniversite Öğrencisi Örnekleminde Geçerlik. Güvenirlik ve Faktör Yapısı. Türk Psikiyatri Dergisi. 10(4).
• Andersson, Charlotte. (2001). Shame and attachment: An experimental study on unconscious shame, its relation to attachment and implicit mood, and a correlational study on internalized shame and attachment style. Master's Thesis. Department of Psychology. Uppsala University. (In Swedish).
• Brehm, S.S. (1992): Intimate relationships. New York: McGraw-Hill, 2. Baskı.
• Brown, G.R. & Anderson, B.(1991): Psychiatric morbidity in adult psychiatric inpatients with childhood histories of sexual and physical abuse. Am J Psychiatry.148.
• Burgess, A.W. ve Diğerleri (1995) : Biology of memory and childhood trauma. J Psychosocial Nursing Mental Health Service. 33(3).
• Colman, A.R., & Widom, C.S.(2004): Childhood Abuse And Neglect And Adult İntimate Relationships: A Prospective Study. Child Abuse &Neglect, 28, 1133-1151.
• Hamarta, E. (2004): Üniversite Öğrencilerinin Yakın İlişkilerindeki Bazı Değişkenlerin (Benlik Saygısı, Depresyon ve Saplantılı Düşünme) Bağlanma Stilleri Açısından İncelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi.
• Kasatura, İ. (1998): Kişilik ve Özgüven. İstanbul: Evrim Yayınevi.
• Köknel, Ö. (1998): Dolu Dolu Yaşamak. İstanbul: Altın Kitaplar.
• Kulaksızoğlu, A. (2000): Ergenlik Psikolojisi. 3.Basım. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Loos, M. E. & Alexander, P. C. (1997):Differantial Effects Associated With Self Reported Histories Of Abuse And Neglect In A Cooleege Sample. Journal Of Interpersonal Violence, Vol:12. 340-360.
• McNelles, L. R. & Connoly, J. A.(1999): Intimacy between adolescent friends: Age and Gender Differences in İntimate affect and intimate behaviours, Journal Research Adolescent:9.
• Oates, K. (1991): Çocukların Cinsel İstismarının Kalıcı Etkileri, Çocukların Kötü Muameleden Korunması I. Ulusal Kongresi, Ed: Konanç,E., Gürkaynak,İ., Egemen, A., Gözde Repro Ofset, Ankara.
• Oral, R. ve Diğerleri (2001): Child abuse in Turkey: An Experience in Overcome Denial and A Description of 50 Cases, Child Abuse Neglect,(25).
• Orwin, H. G. (1997): Ergenlik Çağındaki Çocuğunuzu Anlamanın Yolları, Çeviren: Ayşe Güren, HYB Yayıncılık, Ankara.
• Peleikis, D., Mykletun, A. & Dahl, A. (2005): Long Term Social Status And İntimate Relationship in Women With Childhood Sexual Abuse Who got Outpatient Psychoterapy For Anxiety Disorder And Depression, Nordic Journal Of Psychiatry,59:1
• Polat, O. (2001): Çocuk ve Şiddet, Der Yayınları, İstanbul.
• Sayıl, M. Ve Diğerleri (2002): Erken Ergenlik Döneminde Duygusal Gereksinimler, Aile ile Çatışma Alanları ve Benlik Kavramı: Betimsel Bir İnceleme, Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 9( 3) .
• Snell, W. E. JR., & Finney, P, D.(1993): Measuring Relational Aspects Of The Self: Relational-Esteem, Relational-Depression And Relational Preoccupation, Contemporary Social Psychology, 17, 44-55.
• Tencer, H. L. (2002): Verbal And Emotional Abuse As Predictors Of Change in Close Friendship in Early Adolescence, Society For Research In Adolescence,4,771-779.
• Yılmaz, G., İşiten, N. Ertan, Ü. Ve Öner, A. (2003): Bir Çocuk İstismarı Vakası, Çocuk Sağlığı Ve Hastalıkları Dergisi, 46, 295-298.
• Zuravin, S.J. & Fontanella, C. (1999): The Relationship Between Child Sexual Abuse and Major Depression Among Low-İncome Women: A Function Of Growing Up Experiences, Child Maltreatment,4, 3-12.