JAPON YÖNETİM ANLAYIŞI VE ŞİRKET AĞLARI KEİRETSU ANALİZİ

Yıl 2006, Sayı: 16, 757 - 776, 01.08.2006

Muammer Zerenler Rıfat İraz

Öz

Günümüzde işletme yönetimi yazınında Japonya’nın önemi ve etkisi yadsınamaz. Özellikle üretim yönetimi alanında Japon üretim sistemi ve teknikleri ile ilgili çalışmaların sayısıoldukça fazladır. Japonya’nın ekonomik anlamda dünyanın ikinci büyük gücü olmasınısağlayan işletme yönetimi anlayışının ayrıntılıbiçimde incelenmesi önemlidir. Bununla birlikte, Japon toplumunun bazıkarakteristik özelliklerinin işletmecilik anlayışıve işyapma biçimlerini önemli ölçüde etkilediği görülmektedir. İşletmeler, tedarikçiler ve çalışanlarla ilişkiler; sözkonusu etkileşimin en önemli unsurlarıdır. Bu çalışmanın temel amacı; Japon yönetim anlayışınıetkileyen faktörler bağlamında önemi ve etkileri açısından Japon işletmecilik anlayışında önemli bir yere sahip Japon şirket ağlarınıincelemektir. Bu amacıgerçekleştirmek üzere çalışmada öncelikle Japonya’nın tarihi gelişim süreci ve Japon ekonomisi, Japon işletme yönetim anlayışınıetkileyen faktörler ile Japonlara özgü şirket ağlarının oluşumu ve özellikleri konularıayrıntılıbiçimde irdelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Japon Yönetim Anlayışı, Kümelenme, Şirket Ağları, Keiretsu

Kaynakça

• Abegglen, James C. (1958), The Japanese Factory:Aspects of Its Social Organization, Glencoe, III, Free Pres.
• Arıcıoğlu, M. Atilla. (2000), Batı ve Japon İşletme Yönetimi, İstanbul:İz Yayıncılık.
• Beason, D. (1998), Keiretsu Affiliation and Share Price Volatility in Japan,” Pacific-Basin Finance Journal, 6.
• Bergloef, E. and E. Perotti, (1994), “The Governance Structure of the Japanese Financial Keiretsu,” Journal of Financial Economics, 36.
• Beyhan, Burak. (2001), “Kuramlar ve Dünya Tecrübesi Bağlamında Türkiye’nin İleri Teknoloji Bölgecikleri Oluşturma Çabası”, Ankara:ODTÜ Gelişme Dergisi.
• Bulu Melih; Eraslan İ. Hakkı ve Şahin Özlem. (2005), Elmas (Diamond) Modeli İle Ankara Bilişim Kümelenmesi Rekabet Analizi, Ankara, Sen Yayınları.
• Chalmers Johnson. (1992), “Keiretsu: An Outsider’s View”, International Economic Insights, 1.
• Cooke, T. E. (1996), “The Influence of the Keiretsu on Japanese Corporate Disclosure”, Journal of International Financial Management and Accounting, 8.
• Coşkun Can Aktan; Japon Yönetimindeki Başarının Sırları, www.canaktan.org Erişim Tarihi:13.09.2006
• Çelikçapa, Feray Omdan. (1999), “Üretim Planlaması”, İstanbul:Alfa Yayınevi.
• Dinçer, Ömer. (1992), Örgüt Geliştirme, İstanbul:Timaş Yayınları.
• Dore, R. (1987), Taking Japan Seriously: A Confucian Perspective on Leading Economic Issues, London: Athlone Press.
• Edward B. Douthett, Koyul Jung, (2001), Japanese Corporate Groupings (Keiretsu) and the Informativeness of Earnings, Journal of International Financial Management and Accounting, 12:2.
• Erdem, Baş ve Kocabaş, İbrahim. (2004), “Yönetimde Doğu Paradigması”, Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, sayı:10.
• Eren, Erol. (1991), Yönetim ve Organizasyon, İstanbul:İ.Ü. İşletme Fakültesi Yayınları, No:236.
• Herbig, P. And Jacobs, L. (1997), A Historical Perspective of Japan Innovation, Management Decision, 35 (10).
• http://www.jetro.go.jp/en/stats/survey/
• http://www.tjv.org.tr/Default.aspx?_Args=__SysD,46,TJV
• Imai, Masaaki. (1986), Kaizen: TheKey to Japan’s Competitive Success, New York Mc Graw Hill.
• Kaoru Ishikawa. (1985), What is Total Quality Control: The Japanese Way, Prentice Hall Inc., Seventhy Ed.
• Karlsson Christer ve Ahlstrom Par. (1996), “The difficult path to lean product Development” International Journal of Product Innovation Management, 13 (4).
• Keys, J. Bernard; Luther Trey Denton and Thomas R. Miller. (1994), “The Japanese Management Theory Jungle-Revisited”, Journal of Management, Vol.20, No.2, 1994.
• Kumagai, F. (1992), Research on The Family in Japan: In The Changing Family in Asia:159-237, Bangkok: UNESCO.
• Kuniyasu Sakai, (1992), “Japonya’da Keiretsu-Küçük Şirket İlişkisi”, (Çev:Mustafa Özel), İktisat ve İş Dünyası, Yıl:1, Sayı:5.
• Lincoln, J.R., M.L. Gerlach and J. M. Ramseyer, (2000), “Rethinking Relationship-Specific Investments: Subcontracting in the Japanese Automobile Industry,” Michigan Law Review, 98.
• Lincoln, J.R., M.L. Gerlach and Miwa, Y. (1996), Firms and Industrial Organization in Japan, Houndmills: Macmillan.
• Lincoln, J.R., M.L. Gerlach and P. Takahashi. (1992), “Keiretsu Networks in the Japanese Economy: a Dyad Analysis of Intercorporate Ties,” American Sociological Review, 57.
• Lincoln, J.R., M.L. Gerlach. (2001), “Does Ownership Matter: Evidence from the Zaibatsu Dissolution Program,” Discussion Paper, University of Tokyo Faculty of Economics.
• Miwa, Yoshiro and Ramseyer J. Mark (2002), The Fable of the Keiretsu, Journal of Economics & Management Strategy, Volume 11, Number 2, Summer.
• Mutlu, Servet, Japonya’da Endüstrinin Yapısı, İşletmelerin Ölçeği, Verimlilik ve Ücretler. (1989), Milli Prodüktivite Yayınları, 391, Ankara.
• Okur, Ayperi Serdaroğlu. (1997), Yalın Üretim, İstanbul:Söz Yayınları.
• Özçelikel Hamdi. (1994), “Japon Yönetim Sistemleri”, MESS Eğitim Vakfı Yayınları, İstanbul.
• Özevren, M. (2000), Toplam Kalite Yönetimi, Alfa Basım Yayım Dağıtım, İstanbul.
• Richard E. Caves ve Masu Uekusa. (1976), Industrial Organization in Japan, Washington, D.C., Brookings Instution.
• Sakai, Kuniyasu. (1994), “Japon Sanayisinin Feodal Dünyası”, İz Yayıncılık, İstanbul.
• Sargut, A.S. (2001), Kültürler Arası Farklılaşma ve Yönetim. İmge Kitabevi, Ankara.
• Shimokava, Koichi. (1985), Japans Keiretsu System:The Case of the Automobile Industry., Japanese Economic Studies, Summer.
• Taşlıyan Mustafa ve Karayılan Derya. (2006), Modern Yönetim Tekniklerinden Seçmeler, Kavramları, Kapsamları ve Uygulama Yöntemleri, Ankara:Gün Yayıncılık.
• Tekin, Mahmut. (2003), Üretim Yönetimi, Cilt 2, Konya:Günay Matbaası.
• Vergiliel Tüz, Melek. (2001), Japon ve Amerikan Yönetim Modeli (Türkiye Uygulaması), İstanbul:Alfa Yayınevi.
• Weinstein, D.E. and Y. Yafeh, (1995), “Japan’s Corporate Groups: Collusive or Competitive? An Empirical Investigation of Keiretsu Behavior,” Journal of Industrial Economics, 43.
• Yıldız, Gültekin ve Ardıç, Kadir. (2002), “Japon İşletmecilik Uygulamaları Türk İşletme Yönetimine Bir Model Olabilir Mi?”, Mimar ve Mühendis Dergisi, Yıl 6, Sayı 31, Haziran-Temmuz-Ağustos.