Öz
Dede Korkut KitabıTürk edebiyatının temel taşlarından biridir. Bu beşeri eserde Türklüğün özü, ruhu, manevi değerleri, gelenekleri, güzel, yalın ve ihtişamlıdille ifade edilmektedirler. Milletin tarihi ve bedii varlığından kendi kendine doğmuşve yüzyıllarca sözlü gelenekte yaşayarak şekillenmişbu eserin konusu, Türk Oğuz boylarıdır. Eserde Türk kozmolojisi ve mitolojisinin ana konularıolan hayvan sembolizmi, kam geleneği, hayat ağacı, renk sembolizmi ve diğer konular sık sık karşımıza çıkmaktadırlar. Türk kültürünün vazgeçilmez konularıolarak, bunlar en erken dönemlerden bu güne kadar Türk sanatında seve seve çalışılmışlar. Yazılıgeleneğe geçtikten sonra Türklüğün adeta alfabesine dönüşen kitap, bir kültür olayıolarak da sanatçılar için ilham kaynağıolmuşve plastik sanatlara yansımıştır. Makalede örnekler olarak karşımıza çıkan eserler görsel sanatlar ile sözlü ve yazılıgelenek arasındaki dâhili bağlarısergilemektedirler.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Bayat, F.,(2004) Ana Hatlarıyla Türk Şamanlığı, Ankara, Ötüken.
- Beksaç, E.,(2006) ‘’Atlı, Ağaç ve Kadın’’, Orta Asya’dan Anadolu’ya Türk Sanatı ve Kültürü, Ankara, Yeni Türkiye Yayınları.
- Boratav, P.N., (1958) Dede Korkut Hikayelerindeki Tarihi Olaylar ve Kitabın Telifi Tarihi, İstanbul, Türkiyat Mecmuası.
- Çoruhlu, Y., (2002) Türk Mitolojisinin Ana Hatları, İstanbul, Kabalcı.
- Çoruhlu,Y., (1995) Türk Sanatında Hayvan Sembolizmi, İstanbul, Seyran.
- Duru,O., (1998) ‘’Efsaneden Gerçeğe At’’, Portakal dergisi, Sayı:11.
- Engin, M., (2005) İnceleme.Dede Korkut Kitabı, İstanbul, Boğaziçi Yayınları.
- Esin, E., (2004) Orta Asya’dan Osmanlıya Türk Sanatında ikonografik Motifler, İstanbul, Kabalçı.
- Esin, E., (2001) Türk Kosmolojisine Giriş, İstanbul, Kabalcı.
- Gabain,.V., (1999) ‘’Renklerin Sembolik Anlamı’’, Çev.Semih Tezcan, AÜ DTCF Türkoloji Dergisi, Sayı:3/1.
- Gökyay, O.Ş., (2004) Dedem Korkutun Kitabı, İstanbul, MEBY.
- Sakaoğlu, S., Duymaz, A., (2003) İslamiyet Öncesi Türk Destanları, İstanbul, Ötüken.
- Sumer, F., (1988) Türklerde Avcılık ve Binicilik, İstanbul, GYE.
Öz
The book of Dede Korkut is one of the fundamental works of Turkish literature. Turkish root, spirit, nature, moral values and traditions are expressed with nice and plain though sophisticated language in this humanist work. The work is the natural product of the turkish nation’s historical and literary existence and was shaped in oral tradition through the centuries. And the theme of the works is Turkish Oguz tribes. The main topics of Turkish cosmology and mythology such as animal symbolism, “kam” tradition, the tree of life, colour symbolism and etc., are often seen in the work. Being indispensable themes of Turkish culture, have been studied in Turkish art with great enthusiasm since the earliest periods. The work has been influential in written tradition as well, like an alphabet of Turkism. Also as a cultural event Dede Korkut has been a source of inspiration for the artists and has had reflection on plastic arts. The works which we can see in the article as examples, display the internal relations of visual arts with oral and written tradition.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Bayat, F.,(2004) Ana Hatlarıyla Türk Şamanlığı, Ankara, Ötüken.
- Beksaç, E.,(2006) ‘’Atlı, Ağaç ve Kadın’’, Orta Asya’dan Anadolu’ya Türk Sanatı ve Kültürü, Ankara, Yeni Türkiye Yayınları.
- Boratav, P.N., (1958) Dede Korkut Hikayelerindeki Tarihi Olaylar ve Kitabın Telifi Tarihi, İstanbul, Türkiyat Mecmuası.
- Çoruhlu, Y., (2002) Türk Mitolojisinin Ana Hatları, İstanbul, Kabalcı.
- Çoruhlu,Y., (1995) Türk Sanatında Hayvan Sembolizmi, İstanbul, Seyran.
- Duru,O., (1998) ‘’Efsaneden Gerçeğe At’’, Portakal dergisi, Sayı:11.
- Engin, M., (2005) İnceleme.Dede Korkut Kitabı, İstanbul, Boğaziçi Yayınları.
- Esin, E., (2004) Orta Asya’dan Osmanlıya Türk Sanatında ikonografik Motifler, İstanbul, Kabalçı.
- Esin, E., (2001) Türk Kosmolojisine Giriş, İstanbul, Kabalcı.
- Gabain,.V., (1999) ‘’Renklerin Sembolik Anlamı’’, Çev.Semih Tezcan, AÜ DTCF Türkoloji Dergisi, Sayı:3/1.
- Gökyay, O.Ş., (2004) Dedem Korkutun Kitabı, İstanbul, MEBY.
- Sakaoğlu, S., Duymaz, A., (2003) İslamiyet Öncesi Türk Destanları, İstanbul, Ötüken.
- Sumer, F., (1988) Türklerde Avcılık ve Binicilik, İstanbul, GYE.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Research Article |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Şubat 2007 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2007 Sayı: 17 |