ERGENLERDE SALDIRGANLIK VE ÖFKE DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: YETİŞTİRME YURTLARI ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2007, Sayı: 17, 353 - 364, 01.02.2007

N. Feyzal Kesen M. Engin Deniz Neslihan Durmuşoğlu

Öz

Bu araştırmanın amacı, yetiştirme yurdunda yaşayan ergenlerin, saldırganlık ve öfke düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi, ergenlerin yaşve yurtta kalma süreleri ile öfke ve saldırganlık düzeyi arasında ilişki olup olmadığının incelenmesidir. Araştırmanın evreni Konya ilinde bulunan erkek ve kız yetiştirme yurdunda kalan 2828 sayılıyasa ile korunma ve bakım altında bulunan ergenlerden oluşmuştur. Araştırma örneklemine toplam 201 ergen dahil edilmiştir. Ergenlerin yaşortalamaları15.20 dur. Araştırma sonuçlarına göre; ergenlerin sürekli öfke ve öfke tarzıalt boyutlarıile saldırganlık alt boyutlarıarasında anlamlıilişkiler bulunmuştur. Yetiştirme yurdunda yaşayan ergenlerin yaşlarıile “genel saldırganlık” ve alt boyutlarından, atak, dolaylı, sinirli ve negatif saldırganlıklar arasında pozitif yönlü anlamlıbir ilişki bulunmuştur. Ergenlerin yaşlarıile sürekli öfke düzeyleri ve öfke dışa alt boyutlarıarasında da anlamlıdüzeyde ilişki bulunmuştur. Araştırmadan elde edilen diğer bir sonuç ise, ergenlerin yurtta kalma süreleri arttıkça saldırganlık ve öfke düzeyleri de artmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yetiştirme Yurdu, Saldırganlık, Öfke, Ergen

Kaynakça

• Aşkın, M.(1981). “Bazı Kişilik Değişkenlerinin Kültürlerarası Sosyal- Psikolojik Açıdan İncelenmesi”, Yayınlanmamış Doçentlik Tezi, Erzurum. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Averill, J.R.(1983), Studies on anger and aggression: implications for theories of emotion. American Psychologist, 38, 1145-1162.
• Balkaya, F. (2001). Öfke: Temel Boyutları Nedenleri ve Sonuçları. Türk Psikoloji Yazıları, 4(7): 21-45
• Bauman, L. & Riche, R. (1997).The Ten Most Troublesome Teen-age Problems and How to Solve Them. Toronto, ON: Carol Publishing Group.
• Berkovitz, L. (1990).On the formation and regulation of anger aggression: A cognitive-neoassociationistic analysis. American Psychologist, 45 (4), 494-503.
• Biaggio, M.K. (1989). Sex differences in behavioral reactions to provocation of anger. Psychological Reports, 64, 23-26.
• Bilgin, N. (1988). Sosyal Psikolojiye Giriş, İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları
• Bridewell, W.B., & Chang, E.C. (1997). Distinguishing between anxiety, depression and hostility: relations to anger-in, anger-out, and anger control. Personality and Individual Differences, 22 (4), 587-590.
• Cairns, R., Cairns, B., Neckerman, H., Fergusan, L.&Gariepy, J. (1989). Growth and aggression: 1. Childhood to early adolescence. Development Psychology, 25(2), 320-330.
• Can, Sibel, (2002). “Aggression Questionnaire” Adlı ölçeğin Türk Popülasyonunda Geçerlilik ve Güvenirlilik Çalışması, Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, İstanbul.Genelkurmay Başkanlığı, GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Servis Şefliği.
• Cılga, İ. (1989). Korunmaya Muhtaç Gençlerin Sorunları ve Yetiştirme Yurtları, Ankara: Başbakanlık Gençlik Ve Spor Genel Müdürlüğü Gençlik Hizmetleri Daire Başkanlığı Yayınları
• Dryden, W. (1990). Dealing with Anger Problems: Rational-Emotive Therapeutic Interventions. Sarasota, FL: Professional Resources Exchange.
• Edmonson, H. &Bullock, L. (1998).Youth with aggressive and violent behaviors: pieces of a puzzle, Preventing School Failure, 42(3): 135-141.
• Freedman, L. Jonathan ve Diğerleri (1989). Sosyal Psikoloji, (Çeviren: Dönmez, Ali) , İstanbul: Arı Yayıncılık.
• Harris, J. B. (2001). Working with Anger In Therapy- A Gestalt Approach. (2nd Edition), Manchester: Manchester Gestalt Centre Public.
• Kassinove, H., & Sukhoddsky, D.G. (1995). Anger disorders: Basic science and practice issues (Ed) H. Kassinove. Anger disorders: Definition, Diagnosis and Treatment (pp 1-26) Washington: Taylor&Francis.
• Köknel, Ö.(1996) .Bireysel Ve Toplumsal Şiddet, İstanbul Altın Kitaplar Yayınevi.
• Kulaksızoğlu, Adnan. (2000). Ergenlik Psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Özer, A.K. (1994). Öfke, kaygı ve depresyon eğilimlerinin bilişsel alt yapısıyla ilgili bir çalışma, Türk Psikolojisi Dergisi, 9(31), 15-25.
• Öztürk, İ.(1990). Anne Baba Tutumlarının Üniversite Öğrencilerinin Bağımsızlık, Duyguları Anlama, Yakınlık, Başatlık, Kendini Suçlama ve Saldırganlık Düzeylerine Etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, , Ankara. Hacettepe Üniversitesi.
• Riley, W.T., Treiber, F.A., & Woods, M.G. (1989). Anger and hostility in depression. Journal of Nervous and Mental Disease, 177(11), 668-674.
• Savaşır, F., Şahin, N.H., (1997). Bilişsel ve Davranışçı Terapilerde Değerlendirme: Sık Kullanılan Ölçekler. Ankara Türk Psikologlar Derneği. Yayınlar.
• Sayar, K., Güzelhan, Y., Salmaz, M., Özer, O.A., Öztürk, M., Acar, B., Arıkan, M. (2000). Anger attacks in depressed Turkish outpatients, Annals of Clinical Psychiatry,12(4), 213-218.
• Soysal, A. (2001). 6. Ulusal Psikoloji Öğrencileri Kongresi Bildiri Özetleri, Ankara Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
• Stein, A.(1997). Saldırgan Çocuk, ( Çev: Polat, N ). İstanbul Papirüs Yayınları,.
• Tambağ, H. (2004). Aileleri ile birlikte ve yetiştirme yurtlarında yaşayan adölesanların öfke ifade etme biçimleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Törestad, B. (1990). What is anger provoking? A psychological study of perceived causes of anger, Aggressive Behavior, 16, 9-26.
• Yavuzer, H. (2003). Çocuk Psikolojisi, İstanbul: Remzi Kitabevi, 25. Basım.
• Yıldırım, A. (1997). “9-12 Yaşları Arsındaki Korunmaya Muhtaç Çocuklarda Kendilik Tasarımı”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, .
• Yılgör (Tekelioğlu), F. (1992). “Yetiştirme Yurdunda Yaşayan 13-17 Yaş Grubu Okuyan Gençler ile Aileleri Yanında Yaşayan ve Okuyan Aynı Yaş Grubu Gençlerin Ergenlik Problemlerinin İncelenmesi” Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. , İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yörükoğlu, A. (1989). Değişen Toplumda Aile ve Çocuk. İstanbul: Özgür Yayın Dağıtım, 3. Basım,.