Eğitim Fakülteleri Dışındaki Fakültelerden Mezun Olan Öğretmenlerin Eğitim Örgütlerindeki Değerlere Uyumları

Yıl 2009, Sayı: 21, 283 - 293, 01.02.2009

Sadık Kartal

Öz

Kişi- örgüt uyumu örgütün değer kalıplarıile bireyin değer kalıplarıarasındaki uygunluğu kapsar. Bu uygunluk birey-durum etkileşimini değerlendirmede bir yöntem olarak kullanılmaktadır. Çünkü değerler ilişkilere dayanır. Örgütler, işgören ile işi arasında “iyi bir uyum” kurma ve sürdürmek için önemli sayılabilecek kaynaklar seferber ederler. Çünkü bireyin davranışve tutumlarıörgütün sosyal çevresinden ve değerlerinden etkilenir. Aynı şekilde örgüte uyumda bireyin de aktif rol almasıbeklenir. Bu çalışmanın amacılisans mezuniyetleri farklıfakülte ve bölümlerden olan sınıf öğretmenlerinin 1997 yılından bu yana eğitim örgütlerinde yer alan örgütsel değerlere uyumlarınıtespit etmektir. Adıgeçen sınıf öğretmenlerinin mezun olduklarıbölümlere sosyal ve fen- matematik alanlarına göre göre görev yaptıklarıokul ortamındaki örgütsel değerlere uyumlarında bir farklılık olup olmadığıda araştırmanın başka bir amacınıteşkil etmektedir. Araştırmanın çalışma grubunu 49 eğitim fakültesi dışındaki fakültelerden mezun olup şu anda ilköğretim okullarında sınıf öğretmeni olarak görev yapan öğretmenler oluşturmuştur. Araştırma tarama modelindedir. Araştırmanın amaçlarına uygun veriler, öncelikle konu ile ilgili kaynakların taramasıyapılarak, ilgili kişi ve kurumlarla görüşülerek, daha sonra ise bu bilgiler ışığında hazırlanan veri toplama aracı anket ile elde edilmiştir. Veriler araştırmacıtarafından geliştirilen anketle elde edilmiş, SPSS bilgisayar programında analiz edilerek, yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda ilköğretim okullarında görev yapmakta olan sınıf öğretmenlerin büyük oranda uyum sağladıklarıgörülmüştür. Uyum derecesinin “orta” ve “çok” düzeyde olduğu bazıdurumların ise bu dağılımın altında olduğu görülmüştür. Bunlardan bir tanesi öğretmenlerin idari kadrolarda pek istekli olmadıklarıdır. Diğer bir nokta da öğretmenlerin karar alınırken kendilerine pek danışılmadığı şeklindeki görüşleridir. Araştırmada gruplar arasında farklılık “eğitim sisteminin yapılanmasıbana uygun geldi” ile “mesleğimle ilgili sorumluluk almaktan hoşlanıyorum” maddelerinde görülmüştür. Her iki madde de fen-matematik bilimleri mezunlarıdiğer gruba göre daha uyumlu oldukları şeklindedir.

Anahtar Kelimeler

Eğitim Fakülteleri, eğitim örgütleri, uyum, öğretmen, okul

Harmonization With The Values In The Education Organizations Of The Teachers Who Graduated From Faculties Outside Of The Education Faculties

Öz

In his research that Celik 1998 tried to identify the problems encountered by the candidate teachers appointed to primary education as teachers in the organizational socialization process. In the study tat conducted by Zoba 2000 he tried to determine the perceptions pertaining to the educational values assumed to be existent by the teachers teaching in primary schools. In his study that Sağnak 2005 tried to determine the perception of the organizational values by the administrators and teachers and the level of harmony between their personal values. In 1997, the Ministry of Education has appointed graduates from various faculties, outside of the Faculties of Education, as class teachers. In this study we have examined the harmonization with the organization values, over a period of 8 years, of the class teachers appointed in this manner. The research was conducted on class teachers who were graduates of faculties outside of education faculties and assigned to the primary schools affiliated with the Ministry of Education MED in the academic year 2004-2005 in the county of Keçiören of the province of Ankara. A total of 49 teachers from the 84 primary schools in the county of Keçioren of Ankara as of the start of the academic year 2004/2005 were asked to fill in the questionnaires. The profession of teaching was very attractive to me. In looking at the answers given to this question, graduates from the graduates have answered that they "extensively" make use of sources related with their professions Xf=3.85, Xs=3.44, Xt= 3.64 . Furthermore, it can be said 95% that the groups were homogenous 0.17>0.05 . I found the structuring of the educational system to be appropriate. The graduates of science-mathematics faculties answered with a 3.40 arithmetic average, and graduates of social sciences with a 3.10 arithmetic average and with a 3.25 average of the total group indicated that they were able to adapt to the structuring of the education system at a "medium" level The profession of teaching encourages me to learn new things. Teachers who are graduates of Science-Mathematics faculties and class teachers who are graduates of social sciences have indicated that their profession has encouraged them to learn new things at medium degree. Xf= 2.95, reviewing the answers given to this question, the groups are homogenous 0.104>0.05 , very significant differences among the groups are not observed 0.159>0.05 . In looking at the averages it can be seen that the distribution is close to medium degree s= 3.00, Xt= 2.97 . In my school communication between people is important: In distribution f= 2.95, Xs=2.58, Xt=2.76 . I want to be assigned to administrative positions. From the answers received to this questions by the teachers it was understood that they were willing to accept this position at a low level Xf=2.40, Xs=1.82, Xt=2.1 . In looking at the variances the group displayed a homogenous appearance 0.277>0.05 . The results revealed that in looking at the averages there was no difference among the groups 0.11>0.05 . I have observed that the people working in this profession are respectful of each other. In looking at the averages of the answers given by both groups they have indicated that the teachers in the same profession were "very" respectful to each other Xf=3.75, Xs=4/03. Xt=3/89 . My colleagues are very supportive. Teachers in both groups have indicated that their colleagues were supportive at "medium" level Xf=2.95, Xs=3.34, Xt=3.14 . It can be said that the answers to this show that the groups are homogenous. 0.190>0.05 School workers are value the work of the others. The avarage of the answers given by the graduates of sciencemathematics faculties is “very"Xf=3.60, and the average of the answers given by the graduates of social sciences can be rated as "medium/fair" Xs=3.20. Although there is no significant difference between the averages, graduates from science-mathematics

Anahtar Kelimeler

Education faculties, education organizations, harmonization, teacher, school The type of research: Research

Kaynakça

• Aydın, Mustafa (1993), Çağdaş Eğitim Denetimi. Pegem Yayını, Ankara.
• Balay, Refik (2000), Özel ve resmi liselerde yönetici ve öğretmenlerin örgütsel bağlılığı. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Balcı, Ali (1985), Eğitim yöneticisinin iş doyumu. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilinler Enstitüsü, Ankara.
• ------- (2007), Sosyal Bilimlerde Araştırma: yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara.
• --------- .(2000). Örgütsel Sosyalleşme: kuram, strateji ve taktikler. Pegem A Yayıncılık, Ankara.
• --------- (2001), Etkili Okul ve Okul Geliştirme. Pegem A Yayıncılık, Ankara.
• Başaran, İbrahim Ethem (1992), Yönetimde insan ilişkileri: yönetsel davranış. Ankara.
• ----------------. (1996), Eğitim yönetimi. Ankara.
• Bursalıoğlu, Ziya (2005), Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayını, No:154, Ankara.
• Celep,Cevat (2000), Eğitimde örgütsel adanma ve öğretmenler. Ankara, Anı Yayıncılık.
• Chatman, J. A. (1991) „Matching people and organizations: Selection and socialization in public Accounting Firms”. Administrative Science Quarterly, cilt 36, s. 459-484.
• Çelik, Vehbi (1998) “Alan dışından gelen sınıf öğretmenlerinin sosyalizasyonu”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, cilt 4,sayı 14, p. 191-208.
• ---------. (2000), Okul kültürü ve yönetimi, Pegem A Yayıncılık, Ankara.
• Doğan, Sevil (1997), “İnsan kaynakları potansiyelini arttırmada işletmeleri etkinliğe götüren yol: Örgüt kültürü”, Amme İdaresi Dergisi, cilt 30,sayı 4,s. 53-74.
• Feldman, D. C. (1980), A Socialization process that help new recruits suceed. In J.R.Hackman, E.E.Lawler, L.W. Porter (Eds.), perspectives on behaviour in organization. (p. 170-178). Mc Graw-Hill Book Company.
• George, J.M. ve Jones, G. R. (1996), Understanding and Managing Organizational Behavior. Addison- Wesley Publishing Company.
• Gündüz, Mustafa (2000), “Toplumsal tabakalaşma ölçütü olarak meslek ve meslek olarak öğretmenliğin saygınlığı”, Eğitim Araştırmaları, cilt 1,sayı 1,s. 44-50.
• Güneş, Hasan (2001), “İlköğretim okullarında yenileşme gereksinmesi”, Eğitim Araştırmaları, cilt 3,sayı 4, s. 54-63.
• Hoşgörür, Vural (1997), Eğitim iş görenlerinin örgütsel tutumları. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Karip, Emin (1999), Çatışma yönetimi, Pegem A Yayıncılık, Ankara.
• Lussier, R. N. (1990). Human relations in organizations- a skill-building approach. Irwin, Boston.
• Mustan, Türkan (2002), “Dünyada ve Türkiye’de öğretmen yetiştirmede yeni yaklaşımlar”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, cilt 8,sayı 29, s.115–127.
• Nelson, D.L. & Quick, J.C.(1997). Organizational behavior: foundations, realities, and challenges. West Publishing Company, New York.
• Özden, Yüksel (1997), “Öğretmenlerde okula adanmışlık: yönetici davranışları ile ilişkili mi?”, Milli Eğitim, sayı 135, s. 35-41.
• Porter, L. W., Lawler, E. E. & Hackman J. R. (1981). Behavior in organizations (International student edition). Mc Graw-Hill International Book Company.
• Sağnak, Mesut (2005), “İlköğretim Okullarında Görevli Yönetici ve Öğretmenlerin Değer Uyum Düzeyleri”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, cilt 5, sayı 1, s.207-228.
• Salancik, G.R. (1995). Organizational socialization and commitment. İn B. M. Staw (Ed.), Psychological Dimensions of Organizational Behavior (p. 284-290). New Jersey: Prentice Hall, Englewood Cliffs.
• Schein, E. H. (1975). Örgütsel sosyalizasyon ve yönetim mesleği (Çev. Halil Can). Amme İdaresi Dergisi, cilt 8, sayı 2, s. 167-183.
• Semerci, Nuray ve Çelik, Vehbi (2002), “İlköğretimde problemler ve çözüm yolları”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, cilt 8,sayı 30, s. 205–218.
• Tanrıöven, Abdurrahman ve Çermik, Hülya (2002), “Ege ve Akdeniz Bölgesi aday yöneticilerinin yönetim felsefeleri”, Eğitim Araştırmaları, cilt 8, s. 197- 206.
• Yavuz, Yaşar (2004), “Okulda yönetime ve karara katılma”. Eğitim Bilim Toplum Dergisi, cilt 2,sayı 6, s. 46- 57.
• Yeşil, Rüştü (2008), “Aday Öğretmenlerin Öğrenme-Öğretme İlkelerini Uygulama Yeterlikleri (Kırşehir Örneği)”. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sayı, 20, s.637- 653.
• Zoba, Alâeddin (2000), İlköğretim okullarında var olan örgütsel değerlerle öğretmenlerin sosyalleşmesi arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.