Bilgi Toplumunda Yeni Bir Liderlik Yaklaşımı Olarak Transformasyonel Liderlik ve Kamu Çalışanlarının Transformasyonel Liderlik Algısı

Yıl 2011, Sayı: 25, 237 - 249, 01.02.2011

Hasan Gül Kübra Şahin

Öz

Sanayi toplumundan bilgi toplumuna geçişsüreci toplumların kültürlerinde, yönetim tarzlarında ve liderlik anlayışlarında önemli değişimler meydana getirmiştir. Artık sadece emir veren değil, aynızamanda yaratıcı, yönlendirici, sürükleyici ve etkileyici bir yönetim anlayışının gerekliliği neredeyse herkes tarafından kabul gören bir paradigma durumuna gelmiştir. Günümüz ekonomisi ve toplumunda, sanayi devrimindeki mühendis özellikli liderlerin yerini insan ilişkilerinde başarılıolan ve örgütteki insan kaynaklarınıen iyi şekilde kullanabilen liderlerin aldığıgörülmektedir. Bu çalışmanın temel amacıda bilgi toplumu ile birlikte ortaya çıkan liderlik anlayışının kurumlarda uygulama alanıbulup bulamadıklarınıaraştırmaktır. Sürekli değişim ve yeniliğin yaşandığıbu çağda değişimin öncüsü olarak kabul edilen transformasyonel liderlik yaklaşımıkonusunda kamu çalışanlarının nasıl bir algıya sahip olduklarınıaçıklamak araştırmanın amaçlarıiçerisindedir.

Anahtar Kelimeler

Liderlik, Transformasyonel Liderlik, Bilgi Toplumu, Kamu Çalışanları

Transformational Leadership as a New Approach to Leadership in The Information Society and Public Employees’ Perception of Transformational Leadership

Öz

The transition from the industrial society to the information society brought about a dramatic cultural change and transformed management styles and the conception of leadership. The need for a new approach to leadership that is not primarily characterized by giving orders but rather requires being creative, directive, persuasive and impressive became a widely accepted paradigm. Today in both social and economic milieus, managers who are capable of effectively utilizing of human resources in their organizations replaced the managers of the industrial society who were characterized by an engineering-oriented perspective. It is almost impossible to find in the literature on leadership a definition of leadership unanimously agreed on. It is therefore not an easy task to propose a clear and precise definition of leadership. This is because leadership is a universal phenomenon that has various human and social components. Leadership is not a one-dimensional concept. Every definition of leadership explains a different aspect of the concept and sheds light on it from different angles Karkın, 2004: 44 . No term has been used as randomly and diversely as leadership. Leadership in different contexts may be referred to as a personal trait, a positional attribute or a behavioral pattern. The fact that leadership involves both qualitative and evaluative components plays an important role in the difficulty of establishing a precise definition for the term Katz ve Kahn, 1971: 371 . It is in this sense that a solitary model of leadership that depends on one single person no longer responds to what is required by the information society we live in. The model of leadership needed today is one that permeates through all aspects of life on all levels. Old approaches to leadership were thus substituted by new approaches that are more conducive to such an expansion in scope Iraz, 2003: 944 .

Anahtar Kelimeler

Leadership, Transformational Leadership, Information Society, Public Employees

Kaynakça

• ARAT, M., (1998), 21. Yüzyıl İçin Yönetim: Yönetimin Temellerine Derin Bakışlar, İnkılâp Kitapevi, İstanbul.
• BARUTÇU, E. ve AKATAY A., (2000), “Bilgi Toplumu ve Transformasyonel Liderlik”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Dergisi, Sayı: 4, Konya.
• Bilgi Toplumu ve Bilgi Toplumunda Yönetici Nitelikleri”, http://www.kho.edu.tr/yayinlar/btym/yayinlistesi/yayinlar/Yayin1999/217-bilgitoplumu.htm, (Erişim Tarihi: 20.04.2006)
• BOLAT, T., SEYMEN, O. A., (2003), “Örgütlerde İş Etiğinin Yerleştirilmesinde “Dönüşümcü Liderlik Tarzı”nın Etkileri Üzerine Bir Değerlendirme”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 9, 59-85.
• CAN, H., (1997), Organizasyon ve Yönetim, Siyasal Kitapevi, 4. Baskı, Ankara.
• CHO, J. ve DANSEREAU, F., (2010), “Are Transformational Leaders Fair? A Multi-level Study of Transformational Leadership, Justice Perceptions, and Organizational Citizenship Behaviors”, The Leadership Quarterly, 21, 409–421.
• ÇELİK, V., (1999), Eğitimsel Liderlik, PEGEM Yayınları, Ankara.
• EREN, E., (2001), Yönetim ve Organizasyon: Çağdaş ve Küresel Yaklaşımlar, Beta Yayıncılık, 5. Baskı, İstanbul.
• ERGENELİ, A., GOHARB, R. ve TEMİRBEKOVA, Z., (2007), “Transformational Leadership: Its Relationship to Culture Value Dimensions”, International Journal of Intercultural Relations, 31, 703– 724.
• ERGUN, T., (1981), Türk Kamu Yönetiminde Önderlik Davranışı, TODAİE Yayınları No: 191, Ankara.
• GIBSON, R., (1997), Geleceği Yeniden Düşünmek: İş Yönetimi, Rekabet, Kontrol, Liderlik, Pazarlar ve Dünya, Çeviren: Sinem Gül, Sabah Yayınlar: 46, İstanbul.
• GÖKKAYA, Ö., (2003), “Bilgi Çağında Organizasyon ve Dönüştürücü Liderlik”, Kocaeli Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, II. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi, Bildiriler Kitabı, 17-18 Mayıs 2003, Derbent-İzmit, 793-800.
• GÜL, H., (2003), “Bilgi Toplumu Karizmatik Liderliğin Sonu Olur Mu?”, Kocaeli Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, II. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi, Bildiriler Kitabı, 17-18 Mayıs 2003, Derbent-İzmit, 767-782.
• HARDY, L., ARTHUR, C. A., JONES, G., SHARIFF, A., MUNNOCH, H., ISAACS, I., ve ALLSOPP, A. J., (2010), “The Relationship Between Transformational Leadership Behaviors, Psychological, and Training Outcomes in Elite Military Recruits”, The Leadership Quarterly, 21, 20–32.
• IRAZ, R. ve ŞİMŞEK, G., (2004), “Örgütsel Değişimin Gerçekleştirilmesinde liderliğin Rolü: Transformasyonel Liderlik İncelemesi”, Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Yıl: 4, Sayı: 7, Konya.
• IRAZ, R., (2003), “Bir Risk Toplumu Olarak Bilgi Toplumunda Liderlik”, I. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi, Kocaeli Üniversitesi, İ.İ.B.F. Yayını, İzmit.
• JAMES, J., (1997), Gelecek Zamanda Düşünmek, Boyner Holding Yayınları, İstanbul, http://www.kho.edu.tr/kutuphane/kitap/ozetler/00032ozet.htm, (Erişim Tarihi: 20.04.2006)
• JUNG, D., YAMMARINO, F. J. ve LEE, J. K., (2009), “Moderating Role of Subordinates' Attitudes on Transformational Leadership and Effectiveness: A Multi-cultural and Multi-level Perspective”, The Leadership Quarterly, 20, 586–603.
• KARKIN, N., (2004), “Kamu ve Özel Sektör Yöneticilerinin Liderlik Davranışları”, Türk İdare Dergisi, Sayı: 445, Aralık, Ankara.
• KATZ, D. ve KAHN, R., (1971), Örgütlerin Toplumsal Psikolojisi, Çev: Halil Can ve Yavuz Bayar, TODAİE Yayınları No: 167, Ankara.
• KOÇAK, T., (2006), “Okul Yöneticilerinin Dönüşümcü Liderlik Stilleri İle Öğretmenlerin İş Doyumu Arasındaki İlişki”, Gazi Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• KOREK, S., FELFE, J. ve ROTHE, U. Z., (2010), “Transformational Leadership and Commitment: A Multilevel Analysis of Group-level Influences and Mediating Processes”, European Journal of Work and Organizational Psychology, 19 (3), 364–387.
• MINETT, D., YAMAN, H. R. ve DENİZCİ, B., (2009), Leadership Styles and Ethical Decision- Making in Hospitality Management”, International Journal of Hospitality Management, Article in Press, 1-8.
• NEMANICH, L. A. ve KELLER, R. T., (2007), “Transformational Leadership in an Acquisition: A Field Study of Employees”, The Leadership Quarterly, 18, 49–68.
• OSBORN, R. N. ve MARION, R., (2009), “Contextual Ladership, Transformational Leadership and The Performance of International Innovation Seeking Alliances”, The Leadership Quarterly, 20, 191– 206.
• PATIAR, A. ve MIA, L., (2009), “Transformational Leadership Style, Market Competition and Departmental Performance: Evidence from Luxury Hotels in Australia”, International Journal of Hospitality Management, 28, 254–262.
• PURVANOVA, R. K. and BONO, J. E., (2009), “Trasformational Leadership in Context: Face-to-face and Virtual Teams”, The Leadership Quarterly, 20, 343-357.
• ROWOLD, J. ve HEINITZ, K., (2007), “Transformational and Charismatic Leadership: Assessing the Convergent, Divergent and Criterion Validity of the MLQ and the CKS”, The Leadership Quarterly, 18, 121–133.
• RUBIN, R. S., MUNZ, D. C., & BOOMER, W. H., (2005), “Leading from Within: The Effects of Emotion Recognition and Personality on Transformational Leadership Behavior”, Academy of Management Journal, 48, 845−858.
• SIMIC, I., (1998), “Transformational Leadership - The Key to Successful Mangement of Transformational Organizational Chances”, University of Nıs, Journal of Facta Universitatis, Vol: 1, No: 6.
• SIMOLA, S. K., BARLING, J. ve TURNER, N., (2010), “Transformational Leadership and Leader Moral Orientation: Contrasting an Ethic of Justice and an Ethic of Care”, The Leadership Quarterly, 21, 179–188.
• SIMS JR, H. P., FARAJ, S. and YUN, S., (2009), “When Should a Leader be Dırective or Empowering? How to Develop Your Own Situational Theory of Leadership”, Business Horizons, 52, 149-158.
• ŞAHİN, A., (2005), “Kültürel Niteliklerimizin Türk Yönetsel Değerlerine Etkisi Ve Japon Z Teorisiyle Karşılaştırılması”, Gazi Üniversitesi iktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 1.
• ŞAHİN, A., TEMİZEL, H. ve ÖRSELLİ, E., (2004), “Bankacılık Sektöründe Çalışan Yöneticilerin Kendi Liderlik Tarzlarını Algılayış Biçimleri İle Çalışanların Yöneticilerinin Liderlik Tarzlarını Algılayış Biçimlerine Yönelik Uygulamalı Bir Çalışma”, 3. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiri Kitabı, Sözkesen Matbaacılık, Eskişehir, 2004.
• ŞAHİN, B., (2009), “Örgütsel Gelişmenin Sağlanmasında Dönüşümcü Liderlerin Rolü”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 11, Sayı: 3.
• TAPSCOTT, D., (1998), Dijital Ekonomi, Çev: Ece Koç, Koç Sistem Bilgi ve İletişim Hizmetleri A.Ş., İstanbul.
• TENGİLİMOĞLU, D., (2005), “Kamu ve Özel Sektör Örgütlerinde Liderlik Davranışı Özelliklerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Alan Çalışması”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Güz, Cilt: 4, Sayı: 14, 1-16.
• THITE, M., (1999), “Identifying Key Characteristics of Technical Project Leadership”, Leadership & Organization Development Journal, 20/5, 253-261.
• Transmormational Leadership, http://www.vtaide.com/png/ERIC/Transformational-Leadeship.htm, (Erişim Tarihi: 20.04.2006)
• WALTER, F. ve BRUCH, H., (2010), “Structural Impacts on The Occurrence and Effectiveness of Transformational Leadership: An Empirical Study at The Organizational Level of Analysis”, The Leadership Quarterly, Article in Press, 1-18.
• WILLIAMS, E. A., PILLAI, R., LOWE, K. B., JUNG, D.L and HERST, D., (2009), “Crisis, Charisma, Values, and Voting Behavior in the 2004 Presidential Election”, The Leadership Quarterly, Article in Press, 1-17.
• YAVUZ, C. A., “Liderlikte Güncel Yaklaşımlar”, http://www.insankaynaklari,gokceada.com/makale015.html, (Erişim Tarihi: 20.04.2006)
• YENİÇERİ, Ö., (2002), “Örgütleri Etkinleştirme Aracı Olarak Bilgi ve Bilgi Yönetimi”, 2023 Dergisi, Sayı:20, 56-57.
• YILDIZ, M., (2002), “Liderlik Yaklaşımları ve Türk Kamu Yönetiminde Liderlik Araştırması”, Türk İdare Dergisi, Sayı: 435, Haziran, Ankara.
• ZEL, U., (1997), “Harekete Geçirici Liderlik ve İşe Yönelik Liderlik”, MPM-Verimlilik Dergisi, Sayı: 4, Ankara.