Okul Öncesi Eğitim Öğretmeni ve Öğretmen Adaylarının İletişim ve Sosyal Becerilerinin Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi

Yıl 2011, Sayı: 26, 385 - 394, 01.08.2011

Kezban Tepeli Ramazan Arı

Öz

Okul öncesi eğitim öğretmeni ve öğretmen adaylarının iletişim ve sosyal beceri düzeylerini incelemek amacıile yapılan bu araştırmada aşağıdaki sorulara cevap aranmaya çalışılmıştır; 1 Okul öncesi eğitim öğretmen adaylarının iletişim ve sosyal beceri puanlarıöğrenim gördükleri sınıf değişkenine göre farklılaşmakta mıdır? 2 Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin iletişim ve sosyal beceri puanlarımesleki kıdemlerine göre farklılaştırmakta mıdır? 3 Okul öncesi eğitim öğretmenleri ile öğretmen adaylarıarasında, iletişim ve sosyal beceri puanlarıbakımından bir fark var mıdır? 4 Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin ve öğretmen adaylarının sosyal ve iletişim beceri puanlarıarasında anlamlıbir ilişki var mıdır? Çalışmaya, Konya merkez ilçelerinde çalışan okul öncesi eğitim öğretmenleri içinden tesadüfü olarak seçilen 100 okul öncesi eğitim öğretmeni ile Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi ve Mesleki Eğitim Fakültesi’nin Okul Öncesi Eğitim programında öğrenim gören öğrenciler içinden tesadüfü olarak seçilen 120 birinci sınıf, 120 dördüncü sınıf olmak üzere toplam 240 aday okul öncesi eğitim öğretmeni katılmıştır. *Araştırmada Riggio 1989 ’nun “Sosyal Beceri Envanteri” ile Balcı 1997 ’nın “İletişim Becerileri Envanteri” kullanılmıştır. Envanterlerden elde edilen puanların ortalamalarıarasındaki fark t ve F testi ile test edilmiştir. Okul öncesi eğitim öğretmeni ve öğretmen adayların iki ölçekten aldıklarıpuanlar arasındaki ilişkinin tespitinde ise pearson korelasyon katsayısıkullanılmıştır. Araştırma sonucunda: 1 Okul öncesi eğitim öğretmen adaylarının iletişim beceri puanlarıaldıklarılisans eğitimine göre farklılaşırken sosyal beceri puanlarıfarklılaşmamaktadır. 2 Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin iletişim ve sosyal beceri puanlarımesleki kıdemlerine göre değişmektedir. 3 İletişim ve sosyal beceri bakımından okul öncesi eğitim öğretmenleri ile öğretmen adaylarıarasında anlamlıbir fark tespit edilmiştir. 4 Okul öncesi eğitim öğretmen ve öğretmen adaylarının iletişim ve sosyal beceri puanlarıarasında pozitif yönde anlamlıbir ilişki bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sosyal beceri, iletişim becerisi, okul öncesi eğitim öğretmeni, öğretmen adayı

Comparative Examination of Communication and Social Skills of Teachers and Teacher Candidates In Pre-School Education

Öz

Education is an effectiveness of communication, teaching is a communication profession. In communication process, there are important responsibilities of the teacher who is forwarding the message to a resource Dilekmen vd., 2008 . Communication skill is one of the most important conditions for the realization of education in a healthy way. Studies show that student achievement is directly related to communication skills of the teacher in the class Pektaş, 1989; Weis ve diğ., 1990; Davies ve Igbal, 1997 . At the same time, a teacher must have a socially acceptable behavior make the interaction with the others. These skills are generally social skills. Social skill, leading to a positive response from others and preventing adverse reactions, enabling communication with the others, leaving positive impact on the environment, are both observable and unobservable behaviors depending on the situation - specific and social context that include elements of cognitive and affective Yüksel, 2001 . There should be a very special relationship between teacher and student in order to be effective during teaching-learning process. This relationship depends on teachers’ communication and social skills. Therefore, the teachers who are always with students and serve as a model should be effective in terms of communication and social skills and they should be trained in this context. In this study investigating the teachers’ and teacher candidates’ communication and social skills levels, it was tried to answer the fallowing questions; 1 Do the communication and social skills points of pre-school education teacher candidates differentiate according to their class variables where they are educated? 2 Do the communication and social skills points of pre-school teachers differentiate according to their seniority? 3 Is there any difference between the communication and social skills points of preschool teachers and teacher candidates? 4 Is there any significant correlation between the communication and social skills points of preschool teachers and teacher candidates? Survey model was used in this investigation. The study was conducted with 100 pre-school teachers working in the central

Anahtar Kelimeler

Social skill, communication skill, pre-school teacher, pre-school teacher candidate

Kaynakça

• Altunoğlu, D. İ. (1997). “Sosyal Beceri Eğitiminin İçe Dönük Ergenlerin Sosyal İçe Dönüklüklerine Etkisi.” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Avşar, Z. (2004). “Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenlerinin Sosyal Beceri Düzeylerinin Belirlenmesi,” Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. XVII (2). 111-130
• Balcı, S. (1996). “Danışma Becerileri Eğitiminin Üniversite Öğrencilerinin İletişim Becerileri Düzeyine Etkisi” Yayımlanmamış Doktora Tezi. On Dokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Entitüsü.
• Baykara Pehlivan, K. (2005). Öğretmen Adaylarının İletişim Becerisi Algıları Üzerine Bir Çalışma” İlköğretim-Online. 4(2), 17-23. [http://ilköğretim-online.org.tr].
• Bircan, İ. (2003). “Eğitimde Yeni Yönelimler Gelişmiş Ülkelerde Sınıf Öğretmeni Yetiştirme Uygulamaları”. Eğitimde Yansımalar: VII. Çağdaş Eğitim Sistemlerinde Öğretmen Yetiştirme Ulusal Sempozyumu Kitabı. Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas 44-47.
• Bozkurt Bulut, N. (2004). “İlköğretim Sınıf Öğretmenlerinin İletişim Becerilerine İlişkin Algılarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi,” Gazi Üniversitesi Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. Sayı 4, Cilt 2.
• Çilenti, K. (1998). Eğitim Teknolojisi ve Öğretim. Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
• Davies, L. ve Igbal, Z. (1997). “Tensions in teacher training for school effectiveness the of Pakistan,” School Effectiveness and School İmprovement. 8,2: 254-266.
• Demirci, E. E. (2002) “İletişim Becerileri Eğitiminin Mesleki Eğitim Merkezine Devam Eden Genç İşçilerin İletişim Becerilerini Değerlendirmelerine Etkisi.” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Demirel, Ö. (1999). Planlamadan Değerlendirmeye Öğretme Sanatı. Ankara: Pegema Yayıncılık.
• Deniz, İ. (2003)İletişim Becerileri Eğitiminin İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerinin İletişim Becerisi Düzeylerine Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Dilekmen, M., Başcı, Z., Bektaş, F.( 2008). “Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin İletişim Becerileri,” Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 12(2):223-231
• Durukan,E. ve Maden, S. (2010). “Türçe Öğretmenlerinin İletişim Becerileri Üzerine Bir İnceleme,” Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi. Sayı 1: 59-74
• Erden, M. (1998). Öğretmenlik Mesleğine Giriş. İstanbul: Alkım Yayınevi.
• Gökçe, E. (2003). “Gelişmiş Ülkelerde Sınıf Öğretmeni Yetiştirme Uygulamaları.”. Eğitimde Yansımalar: VII Çağdaş Eğitim Sistemlerinde Öğretmen Yetiştirme Ulusal Sempozyumu Kitabı. Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas 68-80.
• Günay, K. (2003). Sınıf Yönetiminde Öğretmenlerinin İletişim Becerilerinin Değerlendirilmesi.” Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Adana: Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Estitüsü.
• Hamarta, E. (2000). “Üniversite Öğrencilerinin Yanlızlık Ve Sosyal Beceri Düzeylerinin Öğrencilerin Özlük Nitelikleri Açısından İncelenmesi.” Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Estitüsü.
• İlaslan, Ö. (2001). “Orta Öğretim Öğretmenlerinin Bazı özlük niteliklerinin ve Baskın Ben Durumlarının İletişim Becerileri ile İlişkisi.” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Estitüsü.
• Kara, E. (2003). “Öğretmen ve Öğrencilerin Sosyal Beceri Algılarına Etki Eden Faktörler.” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Adana: Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Estitüsü.
• Korkut, F. (1996). “İletişim Becerileri eğitiminin Lise Öğrencilerinin İletişim Becerilerini Değerlendirmelerine Etkisi,” 3P Dergisi. 4(3): 191-198.
• Kavcar C. (2003). “Alan Öğretmeni Yetiştirme.”. Eğitimde Yansımalar: VII Çağdaş Eğitim Sistemlerinde Öğretmen Yetiştirme Ulusal Sempozyumu Kitabı. Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas 81- 89.
• Özçep, C. (2007). İlköğretimde Görev Yapan Beden Eğitimi ve Sınıf Öğretmenlerinin Sosyal Beceri Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Karşılaştırılması.” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Abant izzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Öztaş, R. (2001). “Sınıf Öğretmenlerinin İletişim Yeterlilikleri.” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Pektaş, S. (l 989). “Sözel Olmayan Öğretmen Davranışlarının Öğretime Etkileri,” Çağdaş Eğitim. 14 (148), 32-36.
• Riesch, S. K., Henriques, J., Chanchong, W. (2003). “Effects of Communication Skills Training on Parents and Young Adolescents From Extreme Family Types,” Journal of Child and Adolescent Psychiatric Nursing.
• Riggio. R.E. (1989). Social Skills Inventory Manual. (Research Edition) Palo Alto, CA: Consulting Psychologists Press. USA.
• Sezgin, S.İ (2003). “Açış Konuşması”. Eğitimde Yansımalar: VII Çağdaş Eğitim Sistemlerinde Öğretmen Yetiştirme Ulusal Sempozyumu Kitabı, Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas 15-16.
• Sızak, M. (1999). “Bir İletişim Becerileri Programının Engelli Çocukların Ergen Kardeşlerine ve Ailelerine Etkisi.” Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
• Sönmez, V. (2003). “Eğitimin Tarihsel Temelleri.” Öğretmenlik Mesleğine Giriş. (Ed. Sönmez, V.) Ankara: Anı yayıncılık.
• Şeker, A. (2000) “Sınıf Öğretmenlerinin İletişim becerileri ile sınıf atmosferi Arasındaki ilişkinin Çeşitli Değişkenler açısından İncelenmesi.” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Estitüsü.
• Tepeköylü, Ö., Soytürk, M., Çamlıyer, H., “Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu (BESYO) Öğrencilerinin İletişim Becerisi Algılarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi” Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2009, VII (3) 115-124
• Weis, L., Combleth, C., Zeeichner, K.M. ve Appie M.W. (1990). “Curriculum for tomorrow's schools,” Buffalo Research İnstitute an Education for Teaching Graduate School of Education. State University of New York: May, 1-28.
• Yeşil, H. ( 2010). “Türkçe öğretmeni Adaylarının İletişim Becerileri.” 19. Eğitim Bilimleri Kurultayı. Uluslar arası Kıbrıs Üniversitesi, Kıbrıs.
• Yüksel, G. (1997). “Sosyal Beceri Eğitiminin Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Beceri Düzeyine Etkisi,” Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Estitüsü.
• Yüksel, G. (2001), “Öğretmenlerin Sahip Olmaları gereken Davranış Olarak Sosyal Beceri,” Milli Eğitim Dergisi. sayı 150, Mart, Nisan, Mayıs.
• Yüksel-Şahin, F. (1997).“Grupla İletişim Becerileri Eğitiminin Üniversite Öğrencilerinin İletişim Beceri Düzeylerine Etkisi”, Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi. Sosyal Bilimler Estitüsü.