FarklıBilişsel Tempoya Sahip 5-6 YaşGrubu Çocukların İşitsel Muhakeme ve İşlem Becerilerinin İncelenmesi

Yıl 2013, Sayı: 30, 117 - 128, 01.08.2013

Semra Er Kezban Tepeli

Öz

Farklıbilişsel tempoya sahip 5-6 yaşgrubu çocukların işitsel muhakeme ve işlem becerilerini incelemek amacıile yapılan bu çalışmada, “Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 5-6 yaşgrubu çocukların Selçuk İşitsel Muhakeme ve İşlem Becerileri Testi’nin Genel Bilgi, Sözel Anlamsızlıklar, Aritmetik Muhakeme, Analojik Tamamlama,Nedensel Muhakeme, Benzerlikler alt test ve toplam test puan ortalamalarıbilişsel tempolarına göre farklılaşmakta mıdır?” sorusuna cevap aranmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Konya il merkezindeki ilköğretim okullarının bünyesindeki anasınıflarıile bağımsız anaokullarına devam eden çocukların içinden tesadüfî küme örnekleme yöntemi ile seçilen 9 okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 350 çocuk oluşturmuştur. Araştırma genel tarama modelindedir. Araştırmaya katılan çocukların bilişsel tempolarınıbelirlemek için Wright 1971 tarafından geliştirilen ve Seçer vd. 2009 tarafından Türkçeye uyarlanan “Kansas Reflection-Impulsivity Scale for Preschool KRISP A ” kullanılmıştır. Çocukların işitsel muhakeme ve işlem becerilerini belirlemek için Tepeli vd. 2012a tarafından geliştirilen Selçuk İşitsel Muhakeme ve İşlem Becerileri Testi SİMİBT kullanılmıştır. Çocukların Selçuk İşitsel Muhakeme ve İşlem Becerileri Testi toplam test ve alt test puanları, sahip olduklarıbilişsel tempo bakımından F testi ile karşılaştırılmıştır. Gruplar arasıfarkın nasıl yorumlanmasıgerektiğini ortaya koyabilmek için Tukey Testi yapılmıştır. Araştırma bulgularına göre, okul öncesi dönemdeki çocukların Selçuk İşitsel Muhakeme ve İşlem Becerileri Testi’nin Genel Bilgi, Sözel Anlamsızlıklar, Aritmetik Muhakeme, Analojik Tamamlama, Nedensel Muhakeme, Benzerlikler alt test ve toplam test puanlarıbilişsel tempolarına göre anlamlıdüzeyde farklılaşmıştır. Özellikle reflektif çocuklar, diğerlerine göre SİMİBT’in alt testlerinden ve toplam testinden daha yüksek puanlar elde etmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Okul öncesi eğitim, işitsel muhakeme, işlem becerisi, bilişsel tempo, düşüncelilik, içtepisellik

Examination of Auditory Reasoning and Processing Skills of 5-6 Year Old Children Having Different Conceptual Tempo

Öz

Today individuals are required to own a set of skills and behaviors in order to keep pace with the rapid development and changes in the field of science and technology. One of them is reasoning. Reasoning skills are the skills that enable people to reach the truth by reasoning and drawing a conclusion. One of the reasoning skills that should be supported especially starting from the pre-school period is auditory reasoning and processing skills. Auditory reasoning and processing skills are cognitive skills such as the way children perceive, comment about, put in order, understand, and correlate the things they aurally hear Gardner, 1993 . All of these skills provide opportunities for children to solve the problems they encounter easily by thinking, establishing cause-and-effect relationship, and inferring new meanings. It supports children to develop a creative and productive personality by generating new ideas. Auditory reasoning and processing skills provide children with the ability to possess knowledge and experiences that are necessary for them. At the same time, these skills show children how to implement all these acquired knowledge and experiences in their own lives. Purpose The answer to the question of “Do General Information, Verbal Absurdities, Arithmetic Reasoning, Analogical Completions, Casual Reasoning, Similarities subtest of Selcuk Auditory Reasoning and Processing Skills Test and total test mean scores of 5-6 year old children attending preschool institution differ according to their conceptual tempo?” was searched in this research which was conducted to examine the auditory reasoning and processing skills of 5-6 year old children having different conceptual tempo. Method

Anahtar Kelimeler

Pre-school education, auditory reasoning, processing skills, conceptual tempo, reflective, impulsive

Kaynakça

• Ault, R.L. (1973). “Problem-Solving Strategies of Reflective, Impulsive, Fast-Accurate, and Slow- Inaccurate Children”, Child Development, 44: 259-266.
• Altıparmak, K. ve Öziş, T. (2005). “Matematiksel İspat ve matematiksel Muhakemenin Gelişimi Üzerine Bir İnceleme”, Ege Eğitim Dergisi, 6 (1): 25–37.
• Barrett, D. E. (1977). “Reflection-Impulsivity as a Predictor Children's Academic Achievement”, Child Development, 48(4): 1443-1447.
• Branningan, G.G., Ash, T., Margolis, H. (1980). “Impulsivity-Reflectivity and Children’s Intellectual Performance”, Journal of Personality Assessment, 44(1): 41-43.
• Carlson, S.M., Meltzoff, A.N. (2008). “Bilingual Experience and Executive Functioning in Young Children”, Developmental Science, 11(2): 282-298.
• Çokluk, Ö, Şekercioğlu, G., Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik, Ankara, Pegem Akademi.
• Egeland, B. (1974). “Training Impulsive Children in The Use of More Efficient Scanning Technigues”, Child Development, 45: 165-171.
• Er, S. (2012). “Farklı Bilişsel Tempoya Sahip 5-6 Yaş Grubu Çocukların İşitsel Muhakeme ve İşlem Becerilerinin İncelenmesi”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Erbay, F. (2009). “Anasınıfına Devam Eden Altı Yaş Çocuklarına Verilen Yaratıcı Drama Eğitiminin Çocukların İşitsel Muhakeme ve İşlem Becerilerine Etkisinin İncelenmesi”. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Erbay, F. (2013). “Dikkat Toplama ve Okuma Olgunluğu Değişkenlerinin Altı Yaş Çocuklarının İşitsel Muhakeme ve İşlem Becerilerini Yordama Gücü”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(1): 422- 429.
• Gander, J.M. ve Gardiner, H.W. (2010). Çocuk ve Ergen Gelişimi, (Yay. Haz.: B. Onur), Ankara, İmge Kitabevi.
• Gardner, M.F. (1993). Test of Auditory Reasoning and Processing Skills (Manuel), Novato, USA, Academic Therapy Publication.
• Gargallo (1993). “Basic Variables in Reflection-Impulsivity: A Training Programme to Increase Reflectivity”, European Journal of Psychology of Education, 8 (2): 151-167.
• Güven, Y., Aydın, O. (2006). “5-6 Yaş Çocuklarının Akıl Yürütme Yetenekleri ile Sezgisel Düşünme Yetenekleri Arasındaki İlişki”, Marmara Üniversitesi Okul Öncesi Eğitim Kongresi Bildiri Kitabı, İstanbul, Yapa Yayınları, 1:430-437.
• Hains, A.A. ve Hains, A.H. (1988). “Cognitive-Behavioral Training of Problem-Solving and Impulse- Control with Delinquent Adolescents”, Journal of Offender Counseling, Services and Rehabilitation, 12(2): 95-113.
• Kagan, J., Rosman, B. L., Day, D., Albert, J., ve Phillips, W. (1964). “Information Processing in The Child: Significance of Analytic and Reflective Attitudes”, Psychological Monographs: General and Applied, 78:1-37.
• Kagan, J. (1965). “Individual Differences in The Resolution of Response Uncertain”, Journal of Personality and Social Psychology, 2: 154-160.
• Messer, S.B. (1976) Reflection-Impulsivity, A Review”, Psychological Bulletin, 83(6):1026-1052.
• Ni, Y. (1998). “Cognitive Structure, Content Knowledge and Classificatory Reasoning”, The Journal of Genetic Psychology, 159(3): 280–296.
• Peters, R.V. ve Bernfeld, G.A. (1983). “Reflection-Impulsivity and Social Reasoning”, Developmental Psychology, 19(1): 78-81.
• Pilten, P. (2008). “Üstbiliş Stratejileri Öğretiminin İlköğretim Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Matematiksel Muhakeme Becerilerine Etkisi”. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Rosenfield, S., Houtz, J.C. ve Steffero, F.A. (2006). “Relationship of Children's Conceptual Tempo to Problem Solving and Creativity”, Psychology in the Schools, 14(3): 364-371.
• Rozencwajg, P. ve Corroyer, D. (2005). “Cognitive Processes in the Reflective-Impulsive Cognitive Style”, The Journal of Genetic Psychology, 166(4): 451-463.
• Seçer, Z. (2004). Yoğun Düşünme Eğitimi Programının Çocukların Ahlaki Yargılarına Etkisinin İncelenmesi (Hiperaktif ve Dikkat Eksikliği Olan Çocuklar İçin), Konya, Eğitim Kitabevi.
• Seçer, Z., Çeliköz, N., ve Yaşa S. (2008). “Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Bilişsel Stillerine Göre Ahlaki ve Sosyal Kural Anlayışları”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20: 561- 576.
• Seçer, Z., Sarı, H., Çeliköz, N., Üre, Ö. (2009). “Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Bilişsel Stillerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21: 408-411.
• Tepeli, K., Er, S., Erbay, F. (2012a). “Selçuk İşitsel Muhakeme ve İşlem Becerileri Testi (SİMİBT)’nin Geliştirilmesi ve Geçerlik-Güvenirlik Çalışması”, Yayınlanmamış Araştırma Raporu, Konya.
• Tepeli, K. (2012b). “Predictors of Auditory Reasoning and Processing Skills in Preschool Children”, International Journal of Arts & Sciences, 5(3):407–411.
• Thornton, S. (1998). Çocuklar Problem Çözüyor, (Çev. Ö. Kumrular), İstanbul, Gendaş Yayınları.
• Umay, A. (2003). “Matematiksel Muhakeme Yeteneği-Mathematical Reasoning Abilitiy”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24: 234-243.
• Victor, J.B., Halverson, C.F. ve Montague, R.B. (1985). “Relations Between Reflection-Impulsivity and Behavioral Impulsivity in Preschool Children”, Developmental Psychology, 21(1): 141-148.
• Wright, J.C. (1971). KRISP (Kansas Reflection-Impulsivity Scale for Preschoolers), University of Kansas, Lawrence.
• Wright, J.C. (1972). User’s Manuel For The Kansas Reflection-Impulsivity Scale for Preschoolers, University of Kansas, Lawrence.