Davranışsal Üretim Yönetimi

Yıl 2015, Sayı: 33, 143 - 153, 01.02.2015

Mevhibe Ay Türkmen

Öz

Üretim dinamikleri ve performansında davranış teorisi son dönemde büyük ilgi görmektedir. Bu ilgi davranışsal üretim yönetimini ortaya çıkarmıştır. Davranışsal üretim yönetimini psikoloji, sosyoloji, deneysel ve davranışsal iktisat, örgütsel davranış, yönetim gibi farklı disiplinlere ait yöntemlerin üretim faaliyetleri ile birleştiği nokta olarak tanımlamak mümkündür.Davranışsal üretim hem operasyonel hem de davranışsal unsurları kapsamaktadır. Davranışsal üretim yönetimi araştırmalarının odak noktası işlemsel bakış açısıdır. Bu bağlamda örgütsel davranış alanından ayrılır. Davranışsal üretim yönetimi araştırmalarının amacı liderlik, adalet, duygular ya da motivasyonu derinlemesine anlamak değildir. Aksine, davranışsal üretim araştırmalarının hedefi üretim süreçlerini derinlemesine anlamaktır.Üretim alanındaki çalışmalarda davranışsal faktörlerin rolü kabul ediliyordu ancak bilim olarak üretim olgusunu sistematik bir çerçeveye oturtma çabası ile ilk etapta ölçülebilir ve daha objektif faktörlere odaklanılmıştır. Davranışsal faktörler diğer disiplinlere bırakılmıştır. Davranışsal üretim yönetimi bu ertelemenin belki de son bulmasıdır. Üretim yönetimine davranışsal bakış açısı, geleneksel modeller ve bu yeni gözlemsel bulgular arasındaki köprüyü yani birleştirici fonksiyonu sağlamaktadır.Geleneksel üretim yönetimi, bilimsel anlamdaki şekillenmesini daha çok matematiksel modelleme üzerine kurmuştur. Genel olarak davranışsal deneylerin ve matematiksel modellemenin paradigmaları farklı ödünleşmeleri gerektirir. Her biri kendi varsayımlarını oluşturur. Ama aynı zamanda her bir metodoloji kendi alanlarına önemli derecede katkıda bulunur. Daha da önemlisi bu iki metodoloji birbirlerini tamamlayıcı nitelikte faaliyet gösterirler.Bu çalışma; üretim faaliyetleriyle etkileşimde olan davranışsal konuları ele alan davranışsal üretim yönetimi üzerine açıklayıcı bilgiler vermektedir. Öncelikle davranışsal bakış açısının üretim yönetimine dahil edilme ihtiyacı üzerine bilgiler verilecektir. Sonrasında davranışsal üretimin temel varsayımları geleneksel üretimin varsayımlarından hareketle açıklanacak ve davranışsal üretim örnekleri verilecektir. Davranışsal üretim çalışmalarında araştırmacılar için özellikle çalışma alanını tanımlama en temel ve zor problemlerden birini oluşturmaktadır. Son olarak da davranışsal üretim yönetiminin çalışma alanları ve yöntemleri üzerine bilgiler verilecektir.Davranışsal üretim göreceli olarak çok yeni ve özellikle bilimsel yazında kaynak anlamında gelişmesi gereken bir alandır. Bu çalışma ile ülkemiz literatüründe neredeyse hiç yer almayan bu alana katkı sağlanmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Davranışsal üretim yönetimi

Behavioral Operations Management

Öz

In recent years, there has been a growing interest in behavioral theory of operational dynamics and performance. This interest has revealed behavioral operations management. Behavioral production management can be defined as the cross point of manufacturing activities with the methods of different disciplines such as psychology, sociology, experimental and behavioral economics, organizational behavior and management. Behavioral operations contain both elements of operations and behaviors . The focus of the behavioral operations management research is operational viewpoint. In this context, it differs from organizational behavior field. The aim of behavioral operations management research is not to understand deeply leadership, justice, emotions and motivations. On the contrary, the aim of behavioral operations management research is to understand the production process deeply. Despite the role of behavioral factors have been accepted in production area, in order to systematically frame the production phenomenon as branch of science, measurable and objective factors have been at the focus of the researchers. Behavioral factors have been left to other disciplines. Perhaps behavioral operations management is the end of this postponement. Behavioral approach to operations management bridges the gap between the traditional model and the new empirical findings, in other words it provides the connective function. Traditional production management has established its scientific structure more on mathematical modeling. In general, the paradigms of behavioral experimentation and mathematical modeling require different tradeoffs. Each creates its own set of assumptions. But at the same time each methodology makes significant contributions in their own area. More importantly, these two methodologies operate as complementing to one another.. This study, extends the knowledge on behavioral operations management incorporating behavioral issues with operations activities. At first, the necessity of incorporating behavioral approaches with the production management will be discussed. Furthermore, the fundamental assumptions of behavioral operations will be explained through the assumptions of traditional operations and behavioral operations will be exemplified. Especially, describing the working field has been one of the most fundamental and difficult problem for researchers in behavioral operations. Finally, behavioral operations management research subjects and methods will be handled. Behavioral operations is relatively very new field and especially should develop its scientific literature sources. This study, will try to contribute to this field that hardly finds place in Turkish literature

Anahtar Kelimeler

Behavioral operations management

Kaynakça

• Ariely, D (2010), Akıl Dışı Ama Öngörülebilir, Çev: Asiye Hekimoğlu Gül, Filiz Şar, İstanbul: Optimist Yayınları.
• Bendoly, E. (2006), “Incorporating Behavioral Theory in OM Empirical Models”, Journal of Operations Management 24, 735–736.
• Bendoly, E. (2013). “Real-time Feedback and Booking Behavior in the Hospitality Industry: Moderating the Balance Between Imperfect Judgment and Imperfect Prescription”. Journal of Operations Management, 31(1), 62-71.
• Bendoly, E. ve Hur, D. (2007), “Bipolarity in Reactions to Operational ‘Constraints’: OM Bugs Under an OB Lens”, Journal of Operations Management 25 (2007) 1–13.
• Bendoly, E., Croson R., Goncalves, P. ve Schultz, K. (2010), “Bodies of Knowledge for Research in Behavioral Operations”, Production and Operations Management, Vol. 19, No. 4, 434–452.
• Bendoly, E., Donohue, K. ve Schultz, K. L. (2006), “Behavior in Operations Management: Assessing Recent Findings and Revisiting old Assumptions”, Journal of Operations Management 24, 737–752.
• Boudreau, J., Hopp, W., McClain, J. O. ve Thomas, L. J. (2003), “On the Interface Between Operations and Human Resource Management”. Manufacturing and Service Operations Management, 5 (3), 179-202.
• Croson, R. (2005), “The Method of Experimental Economics”, International Negotiation 10: 131–148.
• Croson, R., Schultz, K., Siemsen, E. ve Yeo, M. L. (2013) “Behavioral Operations: the State of the Field”, Journal of Operations Management, 31 (1), 1-5.
• Davut, L. (1997), “Tüketici Davranışları ve Rasyonellik”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi (Prof. Dr Cemal Mıhçıoğlu'na Armağan) Cilt: 52, Sayı: 1-4, 169-179.
• Dereli, B. ve Cengiz, D. (2011), “İnsan Kaynakları Yönetiminde Grup, Grup Dinamiği Kavramları ve Grup Dinamiğinin Ölçülmesi Üzerine Uygulama Örneği”, Öneri, C.9, 35-43.
• Dilekmen, M. ve Ada, Ş. (2005), “Öğrenmede Güdülenme”, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi 2005 Sayı: 11, 113-123.
• Doerr, K. H., Klastorin, T. D. ve Magazine, M. J. (2000), “Synchronous Unpaced Flow Lines With Worker Differences and Overtime Cost”, Management Science 46 (3), 421–435.
• Eser, R. ve Toigonbaeva, D. (2011), “Psikoloji ve İktisadın Birleşimi Olarak, Davranışsal İktisat”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 6 (1), 287‐321.
• Gans, N. ve Croson, R. (2008), “Introduction to the Special Issue on Behavioral Operations” Manufacturıng & Servıce Operatıons Management, Vol. 10, No. 4, 563–565.
• Gino, F. ve G. Pisano (2008), “Toward a Theory of Behavioral Operations”, Manuf. Serv. Oper. Manage, 10 (4), 676–691.
• Hammond, J. S., Keeney, R. L. ve Raiffa. H. (2007), “Karar Almanın Gizli Tuzakları”, Çev. Ahmet Kardam, Harvard Business Review:-Doğru Karar Alma, İstanbul: MESS Yayınları.
• Harvey, J. B. (1988), “The Abilene Paradox: The Management of Agreement”, Organizational Dynamics, 3, 63-80.
• Hatipoğlu, Y. Z. (2012), “Davranışsal İktisat: Bilişsel Psikoloji İle Krizi Anlamak”, 3.Uluslararası Ekonomi Konferansı, 1-3 Kasım, İzmir. (http://teacongress.org/papers2012/HATIPOGLU.pdf, Erişim tarihi: Aralık 2014)
• Hopp, W.J. (2004), “Fifty Years of Management Science”, Management Science Linthicum 50 (1), 1–8.
• Katsikopoulos, K. V. ve Gigerenzer, Z. (2013), “Behavioral Operatıons Management: A Blind Spot And A Research Program, Journal of Supply Chain Management, 49 (1), 3-7.
• Kaufmann, L., Michel, A. ve Carter, C. R. (2009).Debiasing Strategies in Supply Management Decision Making. Journal of Business Logistics, 30(1), 85–106.
• Kluger, A. N. ve DeNisi, A. (1996), “ The effects of Feedback Interventions on Performance: a Historical Review, a Meta-Analysis, and a Preliminary Feedback Intervention Theory”, Psychological Bulletin 119, (2), 254–284.
• Kurt, S. D. ve Tanyeri, M. (2013), “Davranışsal Ekonomi Yaklaşımlarının Ürün İlgilenim Seviyesine Gore İncelenmesi”, Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 6 (12), 21-46.
• Loch, C. ve Wu, Y. (2005), “Behavioral Operations Management: Foundations and Trends in Technology”, Information and Operations Management, 1(3), 121–232.
• Orhan, U. (2013), “ Korku ve Grup Düşünüşün Hatalı Karar Verme Üzerine Etkisi: Sağlık Sektöründe Bir Araştırma. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi. (http://193.140.180.119/tez/T01383.pdf) Erişim Kasım 2014.
• Powell, G. N. ve Johnson, G. A. (1980), “An Expectancy-Equity Model of Productive System Performance”, Journal of Operations Management, 1 (1), 47–56.
• Semin, G. R. ve Smith, E. R. (2002). “Interfaces of Social Psychology with Situated and Embodied Cognition”, Cognitive Systems Research, 3 (3), 385-396.
• Simon, H. (1955), “A Behavioral Model of Rational Choice”, Quarterly Journal of Economics, 69(1), 99‐118.
• Sprague, L. G. (2007), “Evolution of the Field of Operations Management”, Journal of Operations Management 25, 219–238.
• Steven, K. J., Deborah, F., Tricia, J. Y. ve Eric K. (1998), “Choices and Opportunities: Another Effect of Framing on Decisions”, Journal of Behavioral Decision Making, 2, 211-226.
• Şehitoğlu, Y. (2012), “İşgören Sesliliği, Nedenleri ve Boyutları: Teorik Bir Çerçeve”, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Sayı: 4, Temmuz 2012, 27-38
• Tomak, S. (2011), “Girişimcilik ve Bilişsel Yanlılık”, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, (6:1), 72-95.
• Urda, J. ve Loch, C. H. (2013), “Social Preferences and Emotions as Regulators of Behavior in Processes”, Journal of Operations Management, 31(1), 6-23.
• Yalçın, Y. (2012), Davranışsal İktisat Bakış Açısının Rekabet Politikalarına Etkisi, Rekabet Kurumu, Uzmanlık Tezleri Seri No: 133. (http://www.rekabet.gov.tr), Erişim tarihi: Kasım 2014.
• Zhao, X, Zhao. X. ve Wu. Y. (2013), “Opportunities for Research in Behavioral Operations Management”, International Journal Production Economics, 142, 1–2.