Konyadaki Aile Hekimliği Hizmetlerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2016, Sayı: 35, 205 - 218, 01.02.2016

Musa Özata Fadime Tekin Yunus Emre Öztürk

Öz

Türkiye’de 2003 yılından itibaren Sağlıkta Dönüşüm Programı uygulanmakta olup, bu programın en önemli bileşenlerinden biri Aile Hekimliği AH Modelidir. İlk olarak 2005 yılında Düzce İlinde pilot uygulama ile başlayan sistem, 2010 yılı sonunda ülke geneline yayılmış ve başarı ile uygulanmaya devam etmektedir. Aile hekimi bireylere yaş, cins ve hastalık ayrımı gözetmeksizin kapsamlı, sürekli ve kişiselleştirilmiş sağlık bakım hizmeti sunan hekimdir. Aile hekimleri bireylerin tüm sağlık ihtiyaçlarını, bireyle samimiyet ve gizlilik ilişkisi içinde ve bireyle birlikte yerine getirmeye çalışan hekimdir. Aile hekimleri sağlığın korunması, hastalıkların önlenmesi, hastaların tedavileri ve palyatif bakım noktasında profesyonel görevler üstlenirler. Aile hekimliği sisteminde topluma hizmet götüren birimler Aile Sağlığı Merkezi olarak adlandırılmaktadır.Bu çalışmada Konya’daki aile sağlığı merkezlerinin yapısal ve işleyiş özelliklerinin PCAS Primary Care Assessment Survey ölçeğinden faydalanarak oluşturulan değerlendirme envanteri yardımıyla değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırma kapsamında Konya 1, 15 ve 28 Nolu Aile Sağlığı Merkezlerine başvuran 287 katılımcıdan yüz yüze anket tekniği ile cevaplar toplanmıştır. Toplanan veriler üzerinde tanımlayıcı istatistikler uygulanmıştır. Araştırma Kasım 2013- Ocak 2014 ayları arasında gerçekleştirilmiştir.Araştırmaya katılanların %67,6’sının kadın, %39,7’sinin üniversite mezunu olduğu, %30’unun 21-29 yaş grubunda olduğu %73,5’inin evli, %90,6’sının SGK’lı ve %40,4’ının ev hanımı ve çalışmayanların oluşturduğu görülmüştür. Tüm soruları dikkate aldığınızda hekiminizden memnuniyetinizi nasıl değerlendirirsiniz?" sorusuna katılımcılardan 39 kişi %13.6 fazlasıyla memnunum, 107 kişi %37.3 çok memnunum, 70 kişi % 24.4 biraz memnunum, 51 kişi %17.8 ne memnunum ne de değilim, 10 kişi %3.5 biraz memnunum ve 10 kişi %3.5 ise tamamen değilim ve daha kötüsü olamazdı cevabını vermiştir. Araştırma sonuçları katılımcıların genel olarak aile hekimliği sisteminden memnun olduklarını %75,6 ortaya koymaktadır. Sistemin ulaşılabilirlik, süreklilik, kapsayıcılık, kişisel yaklaşım, güven ve hasta memnuniyeti açsısından olumlu olarak; eşgüdüm açısından ise olumsuz olarak değerlendirildiği görülmüştür. Literatürde yer alan çalışmaların sonuçları toplumun genel olarak aile hekimliği sisteminden memnun olduğunu ortaya koyaktadır. Bu çalışmada elden edilen sonuçlar literatür bulguları ile paralellik göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Aile Hekimliği, Birinci Basamak Değerlendirme Ölçeği, Memnuniyet

Assessment of Family Medicine Services In Konya

Öz

In Turkey, Health Transformation Program has been practiced since 2003 and one of the major components of this program is Family Medicine FM Model. The family physcian provides countining, comprehensive care in a personalized manner to patients of all ages, regardless of the presence of disaise orr nature of the presenting compliant. The family physciansaccept responsibility for managing an individuals total healh needs while maintaining an intimate, confidential relationship with the patient. General practitioners/family physicians exercise their professional role by promoting health, preventing disease and providing cure, care, or palliation. The aim of the study is to assess the structural and functional characteristics of family health centers in Konya by using Primary Care Assessment Survey PCAS . The study was conducted in 2013. In the scope of the research, face to face interview technique was used with 287 participant who apply to Family Physician Units with the number 1,15 and 28 in Konya. The collected data were analyzed and descriptive statistics was performed on them. Research was carried out between November 2013- January 2014. The study 67,6% of the sample was female, 39,7%’of respondents were high school; 90,6 %were SSI, 73,5% were married and 40,4’% of the housewife and unemployed. All questions how would you rate your satisfaction with your doctor when you consider the question of "participants from 39 people 13.6% I'm more than happy, 107 people 37.3% very satisfied, 70 people 24.4% little satisfied, 51 people 17.8% neither satisfied nor am 10 people 3.5% somewhat satisfied and 10 people 3.5% if not completely, was the answer could not have been worse. "As the result of the study, the participants were generally satisfied with the services of family medicine. Also, it is evaluated that, the system's accessibility, continuity, comprehensiveness, personal approach, confidence and patient satisfaction perspective is positive but the coordination is negative. The results obtained in this study is consistent with findings in the literature

Anahtar Kelimeler

Family Medicine, Primary Care Assessment Survey, Satisfaction

Kaynakça

• Algın, K.& Şahin, İ., Top M (2004) Türkiye’de Aile Hekimlerinin Mesleki Sorunları ve Çözüm Önerileri, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, Cilt:7, Sayı:3 (2004) Ss.249-275
• Baltacı, D.& Kara İH, Bahçebaci T, Sayın S (2011) Düzce ilinde Birinci Basamakta Sağlık Hizmeti Alan Hastaların Aile Hekimi ve Muayenehanesi Hakkındaki Görüşlerinin Belirlenmesi: Pilot Çalışma, Konuralp Tİp Dergisi 2011;3(2):9-15.
• Bostan, S.& Havvatoğlu K. (2014) Europep Aile Hekimliği Memnuniyeti Ölçeğine Göre Gümüşhane Aile Hekimliği Memnuniyet Araştırması ,Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi , 2014;3(4).
• Dikici, MF. & Kartal M, Alptekin S, Çubukçu M, Ayanoğlu AS, Yarı F. (2007) Aile Hekimliğinde Kavramlar, Görev Tanımı Ve Disiplininin Tarihçesi. Türkiye Klinikleri J Med Sci 2007;27:412-418.
• Görpelioğlu S. ve Ark. (2002) Sağlık Reformu Ve Aile Doktorluğu: Edirne Raporu. Trakya Üniversitesi. Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Edirne (Http://Aile.Trakya.Edu.Tr/Belgeler/Rapor.Doc - Erişim Tarihi: 10.01.2004).
• Görpeloğlu, S. & Tüzer T.T. (1998) Tıp Fakültesi Öğretim Elemanlarının Aile Hekimliğine Yaklaşımları. Aile Hekimliği Dergisi 1(2).
• Lağarlı T. ve Ark. (2007) Birinci Basamak Değerlendirme Ölçeğinin (Pcas; Primary Care Assessment Survey) Bazı Aile Hekimliği Pilot Uygulama Birimlerine Ayaktan Tanı Tedavi İçin Başvuranlardaki Psikometrik Özellikleri. Yayınlanmamış Makale, 6. Saykad Kongresi 2007.
• Lağarlı T., Eser E., Akdeniz M., Vd. (2011) Bazı Aile Hekimliği Pilot Uygulama Birimlerinde Birinci Basamak Değerlendirme Ölçeği (Bdö) (Primary Care Assessment Survey) İle Sağlık Hizmet Özelliklerinin Değerlendirilmesi, Türkiye Halk Sağlığı Dergisi 2011;9(1)
• Muştu F. (2009) Türkiye’de Aile Hekimliği Alanında Yapılan Yayınların Kalitatif Değerlendirilmesi, Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı Uzmanlık Tezi, 2009.
• Robert E. Rakel MD , David Rakel MD (2016) Textbook of Family Medicine, 9e 9th Edition, Philadelphia, PA : Elsevier/ Saunders, 2016. NLM ID: 101645489
• Safran, D.G.& Kosinskı M, Tarlov Ar. (1998) The Primary Care Assessment Survey Tests Of Data Quality And Measurement Performance Medical Care, 1998;36(5):728-739.
• Sağlık Bakanlığı (2004) Aile Hekimliği Türkiye Modeli. 1.Baskı. Ankara. Mavi Ofset Yayınları, 2004:35-40.
• Sağlık Bakanlığı (2010) Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerinde Hasta Memnuniyeti, Hıfzısuhha Mektebi Müdürlüğü, Araştırma Serisi 4. Ankara.
• Sağlık Bakanlığı (2013) Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği. Erişim20.03.2013
• Wonca (2002) The European Definition Of General Practice/Family Medicine. Wonca Europe Office Publication; 2002.
• http://www.sbn.gov.tr/icerik.aspx?id=17472#sthash.1h2dTUDo.dpuf
• http://ailehekimligi.gov.tr/aile-hekimlii/tuerkiyedeki-aile-hekimlii.html
• http://www.saglik.gov.tr/tr/belge/1-10376/ailehekimligi- uygulama-yönetmeliği.html