HALKLA İLİŞKİLER EĞİTİMİNDE ULUSLARARASILAŞMANIN ÖNEMİ: İNGİLTERE VE TÜRKİYE ÜZERİNE KARŞILAŞTIRMALI BİR ÇALIŞMA

Yıl 2017, Sayı: 37, 273 - 288, 01.02.2017

Başak Solmaz Halil Taştekin , Öznur Yüksek Kadir Akpınar Esra Yay Bakmaz

Öz

İlk halkla ilişkiler derslerinin 1923 yılında ABD New York Üniversitesinde Edward Bernays tarafından verilmeye başlamasından itibaren günümüze kadar uzanan süreçte, başta ABD ve Batı Avrupa ülkeleri olmak üzere hizmet sektörünün geliştiği dünyanın hemen hemen her ülkesindeki üniversitelerde halkla ilişkiler lisans eğitiminin kendi başına müstakil bir bölüm/program olarak yer aldığı görülmektedir. Günümüzde ise küreselleşmenin de etkisiyle birlikte halka ilişkiler lisans eğitimi veren üniversitelerin ders müfredatlarının uluslararasılaşması bir zorunluluk haline gelmiştir. Bunun öncelikli nedeni halkla ilişkiler uygulayıcılarının söz konusu global iş çevresinde rekabet edebilmesi için donanımlarının/niteliklerinin zenginleştirilmesi ihtiyacıdır. Nitekim halkla ilişkiler uzmanlığının hedef kitlesini oluşturan kamular artık çok çeşitli ve geniş bir yelpazede varlık göstermektedir. Yalnızca uluslararası kurum ve kuruluşlar değil aynı zamanda küçük ve orta ölçekli organizasyonlar da farklı düzeylerde uluslararasılaşma kapsamında etkinliklerini sürdürmektedir. Bu bağlamda çalışmada, Avrupa modeli halkla ilişkiler eğitimi veren iki ülke olan İngiltere ve Türkiye’nin giriş standartları en yüksek 10’ar halka ilişkiler lisans bölümü tespit edilerek web sayfalarındaki ders müfredatları incelenmiş ve uluslararasılaşma oranları belirlenmiştir. Ders müfredatlarının incelenmesi neticesinde ortaya çıkan sonuca göre İngiltere’de Leeds Beckett Üniversitesi ve Türkiye’de Gazi Üniversitesi dışında diğer tüm üniversitelerin halkla ilişkiler lisans bölümlerinin ders müfredatlarındaki uluslararasılaşma oranının %10’un altında kaldığı görülmüştür. İngiltere’de Manchester Metropolitan Üniversitesi, Greenwich Üniversitesi, West London Üniversitesi ve Londra Sanat Üniversitesi olmak üzere dört üniversitede uluslararasılaşma anlamında hiçbir dersin bulunmayışı şaşırtıcı bir bilgi olarak karşımıza çıkmaktadır. Türkiye’de ise en düşük oran %1,79 olarak Anadolu Üniversitesi özelinde dikkat çekmekte, bu oranı 4,17 yüzdesi ile Adnan Menderes Üniversitesi takip etmektedir. Ortaya çıkan bu sonuç halkla ilişkiler ders müfredatlarındaki uluslararası içeriğe sahip ders sayısının üniversitelerin tercihlerine bırakılmayıp bir eğitim politikası olarak genele yayılmasının bir zorunluluk haline geldiğini göstermektedir. Bu noktada halkla ilişkiler eğitiminin uluslararasılaşması konusunda bir standardizasyona gidilebilmesi ve konuya ilişkin farkındalık oluşturulabilmesi için ciddi bir takım çalışmalar yapılması gerektiği anlaşılmaktadır. Yapılacak olan bu çalışmaların sürekli değişen küresel dengelere paralel olarak halkla ilişkiler sektörünün güncel ihtiyaçlarını karşılamak adına olumlu sonuçlar doğuracağını söylemek yanlış olmayacaktır.

Anahtar Kelimeler

halkla ilişkiler, halkla ilişkiler eğitimi, uluslararasılaşma, üniversiteler, iletişim, İngiltere, Türkiye

The Importance Of Internalizatıon Of Public Relations Education: A Comparative Study On England And Turkey

Öz

Since the first public relations lessons have been given by Edward Bernays in 1923 in USA New York University till today, public relations undergraduate education can be seen as a seperate department/program in universities in every country of the world particularly in USA and western countries that service sector has been developed. Today, internationalization of public relations BA programs’ curriculums has become obligation by the effect of globalization. The primary reason of it, the need of enriching public relations practitioners’ qualifications so that they can compete in this new global business enviroment. As a matter of fact now target audiences of public relations area have been in a wide range of variety. Not only international institutions and organizations, but also small and medium scaled enterprises continue their activities within the scope of internationalization. In this context, top ten universities have been chosen by entry standards for each two countries Turkey and England, which offer public relations education in the perspective of European model, and those universities’ curriculums have been analysed via their websites and the rates of internationalization have been determined by this research. As a result of the analyse, it has been understood that all universities’ rates of internationalization are below of 10% except for Leeds Beckett

Anahtar Kelimeler

public relations, public relations education, internationalization, universities, communication, England, Turkey

Kaynakça

• Bakan, Ö. (2002). ‘‘Halkla İlişkiler Eğitiminde Teori-Pratik Dengesi Bakımından Türkiye için Bir Model Önerisi’’, Selçuk İletişim Dergisi, sayı: 2 (2), s.64-72.
• Becerikli, Sema Yıldırım. Uluslararası Halkla İlişkiler, Ankara, Nobel Yayınları, 2005.
• Canpolat, N. (2013). ‘‘Türkiye’de Halkla İlişkiler Eğitimi: Halkla İlişkiler Ders Programlarının Değerlendirilmesine Yönelik Bir Araştırma’’, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, sayı: 2 (2), s.139-162.
• Kadıbeşegil, Salim. Halkla İlişkilere Nereden Başlamalı, Ankara, Mediacat Yayınları, 1999.
• L’Etang, Jacquie and Pieczka, Magda. Public Relations: Critical Debates and Contemporary Practice, New Jersey, Lawrence Erbaulm Associates, 2006.
• Morris, Trevor and Goldsworthy, Simon. PR Today: The Authoritative Guide to Public Relations, (Second Edition), London, Palgrave, 2016.
• Mutlu, E. (2000). ‘‘Türkiye’de İletişim Eğitimi: Kişisel Bir Tarih Denemesi’’, İletişim, sayı: (8), s.234-259.
• Oeckl, Albert. Dünyada Halkla İlişkiler Eğitimi, (Çevirenler: Nur Nirven ve Ahmet Ünver), İstanbul, Rota Yayınları, 1998.
• Peltekoğlu, Filiz Balta. Halkla İlişkiler Nedir?, (Genişletilmiş 5. Baskı), İstanbul, Beta Yayınları, 2007.
• Taylor, M. (2001). ‘‘Internationalizing the Public Relations Curriculum’’, Public Relations Review, sayı: (27), s. 73-88.
• Tokgöz, O. (2003). ‘‘Türkiye’de İletişim Eğitimi: Elli Yıllık Bir Geçmişin Değerlendirilmesi’’, Kültür ve İletişim, sayı: 6 (2), s.7-32.
• Tokgöz, O. (2006). ‘‘Türkiye’de İletişim Araştırmalarında İletişim Eğitiminin Rolü ve Önemi’’, Küresel İletişim Dergisi, sayı: Bahar, (1), s.1-12.
• Toth, E. L. (1999). ‘‘Models for Instruction and Curriculum’’, Public Relations Review, sayı: 25 (1), s.45-53.
• Uzun, R. (2007). ‘‘İstihdam Sorunu Bağlamında Türkiye’de İletişim Eğitimi ve Öğrenci Yerleştirme’’, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, sayı: (25), s.117-134.
• Varol, A. ve Alemdar, K. (2007). ‘‘İletişim Fakültelerine Öğrenci Yerleştirmede Karşılaşılan Çelişkiler ve Çözüm Önerileri’’, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, sayı: (24), s.1-12.
• Üniversitelerin Web Sayfaları
• Adnan Menderes Üniversitesi, http://www.akademik.adu.edu.tr/fakulte/iletisim/webfolders/OgretimProgram(1).pdf Erişim Tarihi: 21.12.2016
• Akdeniz Üniversitesi, http://iletisim.akdeniz.edu.tr/wpcontent/uploads/2016/12/HALKLA-%C4%B0L%C4%B0%C5%9EK%C4%B0LER-VE-TANITIM-YEN%C4%B0-M%C3%9CFREDAT.xlsx Erişim Tarihi: 20.12.2016
• Anadolu Üniversitesi, https://www.anadolu.edu.tr/akademik/fakulteler/228/halklailiskiler-ve-reklamcilik-bolumu/dersler Erişim Tarihi: 15.12.2016
• Ankara Üniversitesi, http://ilef.ankara.edu.tr/ogrenci/ders-katalogu/ Erişim Tarihi: 15.12.2016
• Edge Hill Üniversitesi, https://www.edgehill.ac.uk/courses/publicrelations/tab/modules/ Erişim Tarihi: 20.12.2016
• Ege Üniversitesi, http://ebys.ege.edu.tr/ogrenci/ebp/organizasyon.aspx?kultur=tr-TR&Mod=1&ustbirim=8&birim=4&altbirim=-1&program=2715&organizasyonId=120&mufredatTurId=932001#Anchor3 Erişim Tarihi: 18.12.2016
• Gazi Üniversitesi, http://ilet.gazi.edu.tr/posts/view/title/halkla-iliskiler-ve-tanitim-bolumu-ders-icerigi-11758 Erişim Tarihi: 18.12.2016
• Greenwich Üniversitesi, http://www.gre.ac.uk/ug/business-school/p210 Erişim Tarihi: 17.12.2016
• İstanbul Üniversitesi, http://iletisim.istanbul.edu.tr/wpcontent/uploads/2012/09/H%C4%B0T-2.Ders-Litesi.xls Erişim Tarihi: 13.12.2016
• Kocaeli Üniversitesi, http://if.kocaeli.edu.tr/DersPlanlari/HIT.pdf Erişim Tarihi: 19.12.2016
• Leeds Beckett Üniversitesi, https://courses.leedsbeckett.ac.uk/publicrelations/#Year1CoreModules Erişim Tarihi: 20.12.2016
• Lincoln Üniversitesi, https://www.lincoln.ac.uk/home/course/pbrpbrub/ Erişim Tarihi: 15.12.2016
• Londra Sanat Üniversitesi, http://www.arts.ac.uk/lcc/courses/undergraduate/ba-hons-public-relations/ Erişim Tarihi: 23.12.2016
• Manchester Metropolitan Üniversitesi, http://www2.mmu.ac.uk/study/undergraduate/courses/2017/14127/#indepth Erişim Tarihi: 13.12.2016
• Marmara Üniversitesi, http://hit.iletisim.marmara.edu.tr/lisans-programi/mufredat/ Erişim Tarihi: 15.12.2016
• Sakarya Üniversitesi, http://www.saupr.sakarya.edu.tr/tr/7336/ebs_bolum_lisans Erişim Tarihi: 21.12.2016
• Sheffield Hallam Üniversitesi, https://www.shu.ac.uk/study-here/find-a-course/ba-honours-public-relations-fulltime Erişim Tarihi: 20.12.2016
• Southampton Solent Üniversitesi, https://www.solent.ac.uk/courses/undergraduate/public-relations-and-communications-ba Erişim Tarihi: 21.12.2016
• West London Üniversitesi, http://www.uwl.ac.uk/course/advertising-and-public-relations/34656 Erişim Tarihi: 21.12.2016
• Westminster Üniversitesi, https://www.westminster.ac.uk/sites/default/files/Public%20Relations%20and%20Advertising%20BA%20Honours%2016-17.pdf Erişim Tarihi: 13.12.2016
• Diğer Web Sayfaları
• British Council/Education UK, http://www.educationuk.org (Erişim Tarihi: 15.12.2016)
• Leeds Beckett Üniversitesinin Ders İçeriklerine Küresel Bakışı, https://courses.leedsbeckett.ac.uk/publicrelations/#Year1CoreModules (Erişim Tarihi: 19.12.2016)
• PRSA (Public Relations Society of America), http://prdefinition.prsa.org/index.php/2012/03/01/new-definition-of-public-relations/ (Erişim Tarihi: 13.12.2016)
• The Complete University Guide, http://www.thecompleteuniversityguide.co.uk/ (Erişim Tarihi:17.12.2016)