Kamu Kurumlarındaki Yöneticilerin Uyguladıkları Yönetim Anlayışlarının Kamu Performans Değerlendirme Sürecine Yansımasına Yönelik Bir Alan Araştırması: TÜİK Örneği

Yıl 2017, Sayı: 38, 166 - 186, 01.08.2017

Serdar Vural Uygun Mehmet Göküş

Öz

Performans değerlendirmenin en belirgin amacı, kurumdaki çalışanların belirli bir dönem içindeki çalışmalarının ve çabalarının önceden belirlenmiş ölçütlere göre çok yönlü ve sistemli olarak ölçülerek çalışanların gelişme potansiyellerinin açığa çıkartılmasının sağlanmasıdır. Performans değerlendirme, hem süreklilik arzetmesi hem de geri dönüşüm anlayışı içinde uygulanması dolayısı ile bir süreci ifade etmektedir. Bu süreç yürütülürken planlama-uygulama ve geri bildirim aşamaları, birbirini takip eden bir sıra ile uygulanmaktadır. Bu çalışma ile ülkemiz kamu kurumlarında yönetici konumunda bulunan kamu personelinin uyguladıkları yönetim anlayışlarının performans değerlendirme sürecine yaptığı etkileri belirlemek ve bu konudaki görüşler ile beklentileri ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Bu sayede, önümüzdeki süreçte kamu personel yönetiminde uygulanacak bir performans değerlendirme sisteminin en iyi şekilde işlemesi için taşıması gereken nitelikler belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışma doğrultusunda, konu kapsamında bulunan yerli ve yabancı literatür incelemesi yapılmış, kamu kurumlarında görevli 761 yönetici konumdaki personel ve diğer personel ile Türkiye İstatistik Kurumu örnekleminde, yöneticilik anlayışları ve performans değerlendirme sürecine ilişkin bir anket çalışması yürütülmüştür. İstatistiksel yöntemler kullanılarak yapılan analizler ile çalışma hipotezlerinin test edilmesi sonucunda, yöneticilerin uyguladıkları yönetim anlayışlarının performans değerlendirme sürecine doğrudan etki ettiği ve süreci şekillendirdiği tespit edilmiştir. Son olarak elde edilen veriler ve sonuçlar kullanılarak, kamu personel yönetiminde uygulanacak performans değerlendirme sistemi ile ilgili niteliksel ve yapısal öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kamu Yönetimi, Kamu Personel Yönetimi, Performans Değerlendirme, Yönetim Anlayışları

Reflections on A Field Research for The Public Performance Evaluation Process Management Approach Applied by Their Managers in The Public Institutions: TÜİK Example

Öz

With this study, it was aimed to determine the effects of the management understandings applied by the public personnel, who are the administrators in the public institutions of our country, to the performance evaluation process and to reveal the opinions and anticipations with these opinions. In this respect, it has been tried to determine the qualities that should be carried forward for the best performance of a performance evaluation system to be applied in public personnel management in the forthcoming period. In the study direction, a domestic and foreign literature review was carried out and a questionnaire study was carried out on 761 managerial positions and other personnel in the public institutions and the management practices and performance evaluation process in the sample of Turkish Statistical Institute TUİK . As a result of the analysis of the statistical methods and the working hypothesis tests, it has been found that the management understandings applied by the managers directly affect the performance evaluation process and shape the process. Finally, qualitative and structural recommendations on the performance evaluation system to be implemented in public personnel management were presented using the data and results obtained

Anahtar Kelimeler

Public Administration, Public Personnel Management, Performance Evaluation, Management Approaches

Kaynakça

• Akal, Zuhal (2005). İşletmelerde Performans Ölçümü ve Denetimi. Ankara: MPM Yayınları.
• Akçakaya, Murat (2012).Kamu Sektöründe Performans Yönetimi ve Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar Karadeniz Araştırmaları. Karadeniz Araştırmaları, Sayı: 32.
• Aldemir, Ceyhan (2001). İnsan Kaynakları Yönetimi, İzmir: Fakülteler Kitabevi.
• Alkın, Cengiz ve Ünsar, Sinan (2007). Liderlik Özellikleri Ve Davranışlarının Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma, Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, Sayı: 9.
• Altan, Yakup (2005). Türk Kamu Personel Yönetiminde PDS ve Çağdaş Bir Model Önerisi, Isparta: SDESBE. Anderson, C.G. (1993). Managing Performance Appraisal Systems, İngiltere: Blackwell Publishers.
• Appelbaum, E.; Bailey, T.; Berg, P.; Kalleberg, A. (2009). Manufacturing Advantage: Why High-Performance Work Systems Pay Off, ABD: Cornell University Press.
• Arıkan, Semra (2007). Yönetim Ve Organizasyon (Ed. Salih Güney), Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Aykaç, Burhan (1996). Kamu Personelinin Değerlendirilmesi, Ankara: GÜ.İİBF Yayınları.
• Bakan İsmail ve Büyükbeşe T. (2010). Liderlik Türleri Ve Güç Kaynaklarına İlişkin Mevcut-Gelecek Durum Karşılaştırması: Eğitim Kurumu Yöneticilerinin Algılarına Dayalı Bir Alan Araştırması, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12(19).
• Barutçugil, İsmet (2004). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi, İstanbul: Kariyer Yayıncılık.
• Bass, Bernard; Avolıo, B.J.; Jung, D.I. (2003). Predicting Unit Performance by Assessing Transformational And Transactional Leadership, Journal of AppliedPsychology, 88(2).
• Bayraktaroğlu, Serkan (2008). İnsan Kaynakları Yönetimi, Adapazarı: Sakarya Yayınları.
• Becker, G.A.; Miller, C.E. (2002). ExaminingContrastEffects İn PerformanceAppraisals: Using AppropriateControlsAndAssessingAccuracy, TheJournal of Psychology, 136(6).
• Benligiray, Serap (2007). Performans Değerlemesi, İnsan Kaynakları Yönetimi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, 1747.
• Bennis, Warren (1991). Managing The Dream: Leadership in the 21 st Century, Antioch Review, Cilt 49, Bettenhausen, K.L.; Fedor, D.B. (2007). Peer AndUpwardAppraisals: A Comparison Of Their Benefits And Problems,Groupand Organization Management, 22 (2).
• Bilgin, K. Ufuk (2004). Kamu Performans Yönetimi, Ankara: TODAİE Yayınları.
• Bingöl, Dursun (2006). İnsan Kaynakları Yönetimi, İstanbul: Beta Yayınları.
• Bozkurt, Ö.; Ergun, T.; Sezen, S. (1998). Kamu Yönetimi Sözlüğü, Ankara: TODAİE Yayınları.
• Bulut, Yakup ve Bakan İ. (2004). Yöneticilerin Uyguladıkları Liderlik Yaklaşımlarına Yönelik Algılamaları: Likert’in Yönetim Sistemleri Yaklaşımı’na Dayalı Bir Çalışması, İ. Ü. SBF Dergisi, 31.
• Canman, Doğan (2000). İnsan Kaynakları Yönetimi, Ankara:YargıYayınevi.
• Çevik, H.; Göksu, T. vd. (2008). Kamu Kurumlarında Performans Yönetimi, Ankara: Seçkin Yayıncılık. Doğan, Selen (2007). Vizyona Dayalı Liderlik, İstanbul: Kare Yayınları.
• Eraslan, T. ve Tozlu A. (2011). Kamu Yönetiminde Performansa Dayalı Ücret Sistemi, Sayıştay Dergisi, 81.
• Erdoğan, İlhan (1991). İşletmelerde Personel Seçimi ve Başarı Değerleme Teknikleri, İstanbul: Küre Ajans Matbaası.
• Eren, Erol (2015). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, İstanbul: Beta Basım Yayın.
• Ergeneli, A. (2006). Örgüt ve İnsan, Ankara: H.Ü. Basımevi.
• Eroğlu, H.T. (2011). Kamu Yönetiminde Performans, Konya: Çizgi Kitapevi
• Ertürk, Mümin (2009). İşletmelerde Yönetim Ve Organizasyon, İstanbul: Beta Yayın
• Fındıkçı, İlhami (2009). İnsan Kaynakları Yönetimi, İstanbul: Alfa Basım Yayım
• Göküş, M.; Bayrakçı, E.; Taşpınar, Y. (2014). Kamu Performans Yönetiminin Memurlar Tarafından Değerlendirilmesi: Bir Alan Çalışması, S.Ü. SBE Dergisi, Dr. Mehmet YILDIZ Özel Sayısı.
• Güler, Birgül A. (2005). Kamu Personeli: Sistem ve Yönetim, Ankara: İmge Kitabevi
• Halis, Muhsin (2003). Kamuda Performans Yönetimi, Kamu Yönetiminde Çağdaş Yaklaşımlar (ed. Balcı, A., Nohutçu, A., Öztürk, N.K., Coşkun, B.), Ankara: Seçkin Yayınları.
• Hutchinson, S. (2013). Performance Management: TheoryandPractise, London: CIPD. İnalcık, Halil (2014). Devlet-i Aliyye: Tagayyür ve Fesad, Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar II, İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları
• Kazancı, Metin (1974). Personel Değerlendirmesi, Amme İdaresi Dergisi, 7(1).
• Koçel, Tamer (2015). İşletme Yöneticiliği, İstanbul: Beta Basım Yayın.
• Kutlu, Önder (2004). Gelişmiş Ülkeler ve Türkiye’de Kamu Reformu ve Yönetimin Yeniden Düzenlenmesi, Ankara: Nobel Yayınları.
• Küçüközkan, Y. (2015). Liderlik ve Motivasyon Teorileri: Kuramsal Bir Çerçeve. Uluslararası Akademik Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(2).
• McGregor, D. (1991). Appraising Performance Appraisal, ABD: Harvard Business Review.
• Mercanlıoğlu, Ç. (2012). Örgütlerde Performans Yönetimi ile İşgörenlerin Motivasyonu Arasındaki İlişki, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4 (1).
• Murphy K. R., Cleveland J. N. (1995). Understanding Performance Appraisal Social, Organizational And Goal- Based Perspectives, ABD: SagePublic.
• Oana, P.M. (2012). Performance Evaluation: Literature Review And Time Evolution, Annals of the University of Oradea, EconomicScience Series, 21 (1).
• Öztürk, N. Kemal (2010). Kamu Kesimi Ücret Sistemleri ve Türkiye’de Durum, Türk İdare Dergisi, (428).
• Palmer M.,Kenneth T. W. (1993). İnsan Kaynakları, İstanbul: Rota Yayınları.
• Peker, Ömer (2003). Yönetimde Değişme ve Gelişmeler, Sayıştay Dergisi, 36.
• Pfeffer, Jeffy (2002), Güç Merkezli Yönetim, İstanbul: Boyner Holding Yayınları.
• Robbins, S.P.,Bergman, R., Stagg, I., Coulter, M. (2000). Management, Avustralya: Prentice-Hall.
• Sabuncuoğlu, Zeyyat (2013). İnsan Kaynakları Yönetimi, İstanbul: Beta Basın Yayın.
• Saydam, Mehmet (2005). Performansa Dayalı Ücret Sistemleri ve Türk Kamu Yönetiminde Uygulanması, Ankara: D.P.B.
• Schuler, R.S.; Jackson, S.E. (1996). Human Resource Management Positioningforthe 21st Century, ABD: West Publishing Company.
• Şimşek, Şerif (2002). Yönetim ve Organizasyon, Konya: Günay Ofset.
• Tortop, Nuri (1999). Personel Yönetimi, Ankara:Yargı Yayınları.
• Top, M.; Tarcan, M.; Tekingündüz, S.; Yılmaz, İ. (2010). Hastane İnsan Kaynaklarında Dönüşümcü Liderlik, Organizasyonsel Bağlılık, İş Doyumu ve Organizasyonel Güven Araştırması, II. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi, 2
• Tutum, Cahit (1972). Memurluk Statüsü, Amme İdaresi Dergisi, 5(2). Ural, A. ve Kılıç, İ. (2005). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS Veri Analizi, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Uyargil, Cavide (2013). Performans Değerlendirme, İstanbul: Beta Yayınları
• Wang, H.;Sui, Y.; Luthans, F.(2012). Impact of AuthenticLeadership on Performance: Role of Followers’ Positive Psychological Capital, And Relational Processes, Journal of Organizational Behavior, 35.
• Woods, R.H. (1998). Human Resources Management. EducationalInstitute,American Hotel and Motel Association.
• Wright, Peter (1997). Strategic Management Concepts And Cases, USA: PrenticeHallInc.
• Yatkın, Ahmet (2013). Kamu Yönetimi Etiği Ve Üst Düzey Yöneticilerin Çalışanlarına Karşı Etik Yükümlülükleri, Akademik Bakış Dergisi, 38
• Yılmazöz, Mehmet (2009). Türkiye'de Kamu Personel Yönetimi Sorunu, Maliye Dergisi,157.
• Yukl, Gary A. (1994). Leadership in Organizations, London: Prenticc-Hall International Inc.
• Yüksel, Ö. (2000). İnsan Kaynakları Yönetimi. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Zel, Uğur (2011). Kişilik ve Liderlik, Ankara: Seçkin Yayıncılık.