Lise Öğrencilerinin İstenmeyen Öğretmen Davranışlarına Yönelik Algılarının İncelenmesi

Yıl 2017, Sayı: 38, 209 - 220, 01.08.2017

Hatice Güzel

Öz

Öğrenci- öğretmen etkileşiminde, öğretmenlerin sınıflarında sergiledikleri davranışlar, öğrencinin akademik başarısını etkilemesinin yanı sıra, hem bireysel anlamda hem de grup düzeyinde öğrencinin öğrenme tutumunu ve sosyal davranışını etkileyebildiğinden, öğretmenlerin sınıflarında sergiledikleri davranışları önem taşımaktadır. Bu araştırmanın amacı Konya il merkezindeki liselerde öğrenim gören öğrencilerin istenmeyen öğretmen davranışlarına yönelik algılarını belirlemeye çalışmaktır. Araştırmada tarama modellerinden genel tarama modeli kullanılmıştır. 2016-2017 öğretim yılında Konya il merkezindeki liselerde öğrenim gören 913 öğrenci araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Araştırmada Erben Keçici ve diğerleri, 2013 tarafından geliştirilen “İstenmeyen Öğretmen Davranışı Ölçeği” veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Ölçek, “Öğretmen olumsuz davranışı” ve “Öğretmen olumsuz davranışının etkileri” olmak üzere iki faktörlü 38 sorudan oluşan likert tipi bir ölçektir. Ölçeğe ait iki boyutun Cronbach Alpha güvenirlik katsayıları 0.91 ile 0.92 ve ölçeğin Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayısı 0.94’dur. Verilerin analizi SPSS 20 bilgisayar paket programı ile yapılmıştır. Öğrencilerin istenmeyen öğretmen davranışlarına yönelik algıları aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri ile belirlenmiştir. Öğrencilerin görüşleri arasında anlamlı bir fark olup olmadığını belirlemek için normal dağılım göstermediği görülen verilerin cinsiyet ve öğrenim gördükleri alan değişkenine göre değişimi MannWhitney U testi ile incelenmiştir. Araştırma sonuçları istenmeyen öğretmen davranışlarının çok az da olsa bulunduğunu, öğrencilerin bundan az da olsa olumsuz etkilendiklerini göstermiştir. Lise öğrencilerinin istenmeyen öğretmen davranışı ve istenmeyen öğretmen davranışının öğrenci üzerinde bıraktığı etki puan ortalamaları cinsiyet değişkenine göre istatistiksel olarak anlamsız bulunmuştur. Farkın anlamsız bulunmasına rağmen, erkek öğrencilerin istenmeyen öğretmen davranışı, kız öğrencilerin ise davranışa karşı gösterilen tepki puan ortalamalarının daha yüksek olduğu görülmüştür. Sayısal bölüm öğrencilerinin istenmeyen öğretmen davranışı ve davranışa karşı gösterilen tepki puan ortalamalarının eşit ağırlık bölümü öğrencilerinin istenmeyen öğretmen davranışı ve davranışa karşı gösterilen tepki puan ortalamalarından daha yüksek olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Lise öğrencileri, öğretmen , istenmeyen davranış, cinsiyet, tepki

Investigation of The Perceptions of High School Students Towards Unfavorable Teacher Behaviors

Öz

In student-teacher interaction, the behaviors of the teachers in their class are important since it can affect the learning attitude and social behavior of the students both at the individual level and at the group level as well as the academic achivements of the students. The aim of this research is to try to determine the perceptions of the students at the high school in Konya city center regarding the unfavorable teacher behaviors. The general screening model was used in the research. In 2016-2017 academic year, the population of this study consists from 913 students studying at the high school in Konya province center. The "Unfavorable Teacher Behavior Scale" developed by the researcher Erben Keçici et al., 2013 was used as data collection tool. The scale is a likert type measure consisting of 38 questions with two factors, which are "Negative behaviors of teachers" and "Negative behavioral effects of teachers". Cronbach Alpha reliability coefficients of the scale were found to be 0.91 and 0.92, and the Cronbach Alpha internal consistency coefficient of scale was found to be 0.94. Analysis of the data was made with SPSS 20 computer package program. The perceptions of students about unfavorable teacher behaviors were determined by arithmetic mean and standard deviation values. The Mann-Whitney U test was used to examine whether there was a significant difference between the students' opinions and the gender according to the gender and the field of study in which the data are not normally distributed. The results of the research showed that there were the unfavorable teacher behaviors altough they are few, the students were adversely affected by this. The mean scores of the effects of high school students' unfavorable teachers and their behaviors on the students were statistically found to be insignificant. Despite the fact that the difference was insignifcant, it was seen that male students had higher mean scores of response to behavior toward unfavorable teacher behaviors and female students had higher mean scores of response to unfavorable teacher behaviors. It was determined that the students with numeric section had higher mean scores of unfavorable teacher behaviors and the response toward unfavorable teacher behaviors than the students with equal weight sections.

Anahtar Kelimeler

high school students, teacher, undesired behavior, gender, reaction

Kaynakça

• Arslantaş, H. İ. (2011). Öğretim Elemanlarının Öğretim Stratejileri-Yöntem ve Teknikleri, İletişim ve Ölçme Değerlendirme Yeterliklerine Yönelik Öğrenci Görüşleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 487-506
• Atıcı, M. ve Çekici, F. (2009). Ortaöğretimdeki Öğretmen veÖğrencilerin İstenmeyen Davranışlarla Baş Etme kKnusundaki Görüşlerinin Karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 60(60), 495-522.
• Aydoğan,İ.(2011).Öğretmenlerin Mesleki Etik İlkelere Uyma Düzeylerinin Öğrenciler Tarafından Algılanması. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(2),87-96.
• Bekiari, A., Heropoulou, H. & Sakellariou, K. (2005) Perceived Aggressive Physical Education Teacher Communication, Student State Satisfaction and Reasons for Discipline, Italian Journal of Sport Sciences, 12(1), 73-78.
• Buluc, B. (2006). An analysis of classroom rules in secondary schools in Turkey. Educational Research Quarterly, 29(3), 30.
• Cabaroğlu, N., ve Altınel, Z. (2010). Misbehaviour in EFL classes: Teachers’ and students’ perspectives. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), 99-119.
• Cheng, Y. C. (1994). Teacher leadership style: a classroom level study, Journal of Educational Administration, 32(3), 54-71.
• Çelikkaleli, Ö., Balcı, A., Çapri, B. ve Büte, M. (2009). İlköğretim Öğretmenlerinin İstenmeyen Öğrenci Davranışlarının Nedenleri Üzerine Görüşleri. İlköğretim Online, 8(3), 625-636.
• Çepni, S. (2010). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş. Trabzon.
• Çınkır, S. (2004). Okulda Etkili Öğretmen-Öğrenci İlişkisinin Yönetimi. Milli eğitim Dergisi, Sayı:161 http://yayim.meb.gov.tr/dergiler. (12.07.201).
• Demir, M. K. (2011). Öğretmen Adaylarının Karşılaşmak İstemedikleri Öğrenci Davranışlarının Analizi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 68-84.
• Demirtaş, H. (2004). Demokratik Sınıf Yönetimi ve İnönü Üniversitesi Öğrencilerinin, Öğretim Elemanlarının Sınıf YönetimiTtutum ve Davranışlarına İlişkin Görüşleri. 13. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, Sözlü Bildiri, 6-9 Temmuz, Malatya.
• Dolin, D.J. (1995) Ain’t Misbehavin’: A Study of Teacher Misbehaviors, Related Communication Behaviors and Student Resistance (Doctoral Dissertation), West Virginia University, Morgantown.
• Dönmez, B. ve Cömert, M. (2009). Öğretmen Adaylarının Kendilerinin ve Uygulama Öğretmenlerinin Sınıf İçi İstenmeyen Öğrenci Davranışları İle Baş Etme Konusundaki Yeterliliklerine İlişkin Algıları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 47-55.
• Erben Keçici,S. Beyhan,Ö. ve Sönmez Ektem,I.(2013). İstenmeyen Öğretmen Davranışı Ölçme Aracı Geliştirilmesi. The Journal of Academic social Science Studies, 6,3, 1 043-1065.
• Erben Keçici,S. Beyhan,Ö. ve Sönmez Ektem,I.(2013).Agressive TeacherBehaviorsand Its’Affects on Students. Asian Journalof Management Sciences&Education(AJMSE), 2 (2),15-25.
• Erdem,A:R.ve Sarıtaş,E. (2006).Sınıf Öğretmenliği Öğrencilerinin Öğretim Elemanlarının Davranışlarının demokratikliğine İlişkin Algıları (PAÜ örneği).Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 525-558.
• Gökyer, N., ve Doğan, B. (2016). İstenmeyen Öğrenci Davranışları ve Nedenlerine İlişkin Yönetici ve Öğretmen Görüşleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26(1).
• Gözütok, F. D. (1993). Teacher behaviors for discipline. Ankara Üniversity. Journal of Eductional science faculty, 25, 703-711.
• Gurbetoğlu,A.ve Tomakin, E. (2011).Sevilen ve Sevilmeyen Öğretmen Davranışlarına İlişkin Öğrenci Görüşlerinin İncelenmesi.Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,12( 1) , 261-276.
• Erdem. A. R.ve Sarıtas E. (2006). Sınıf Öğretmenliği Öğrencilerinin Öğretim Elemanlarının Davranışlarının Demokratikliğine ilişkin Algıları ( PAÜ Örneği). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16,525-538
• Ergün, M. ve Duman,T. (2008) Kritik Durumlarda Öğretmen Davranışları. Türkiye Sanal Eğitim Bilimleri Kütüphanesi Afyon Kocatepe Üniversitesi (www.aku.edu.tr 10.06.2017)
• Güçlü, N. (2000). “Öğretmen Davranışları”, Millî Eğitim, Sayı 147, MEB, 21-23.
• Karagözoğlu, G. (2003). Eğitim Sistemimizde Öğretmen Yetiştirme Politikamıza Genel Bir Bakış, Eğitimde yansımalar: VII Çağdaş Eğitim Sistemlerinde Öğretmen Yetiştirme Sempozyumu, Cumhuriyet Üniversitesi Kültür Merkezi
• Kearney, P., Plax, T. G., Hays, L. R., & Ivey, M. J. (1991). College teacher misbehaviors: What students don’t like about what teachers say or do. Communication Education, 53, 40-55.
• Kearney, P., Plax, T. G., & Allen, T. H. (2002). Understanding student reactions to teachers who misbehave. In J. L. Cheseboro & J. C. McCroskey (Eds.), Communication for teachers (pp. 127–149). Boston, MA: Allyn & Bacon
• Kumral,O.(2009).Öğretmen Adaylarının Öğretim Elemanlarının Davranışlarına Yönelik Algıları.Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 92-102.
• Lewis, R., & Riley, P. (2009). Teacher misbehaviour. In L. J. Saha, & A. G. Dworkin (Eds.), The international handbook of research on teachers and teaching (pp. 417-431). Norwell, MA, USA: Springer
• Memduhoğlu, H. B. ve Topsakal, C. (2008). Öğrenci ve Öğretim Elemanlarının Görüşlerine Göre Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Programlarının Niteliği ve Programlarda Yaşanan Sorunlar. Ege Eğitim Dergisi, 9(1), 95-129.
• Memişoğlu, S. P. (2005). Lise Öğrencilerinin Sınıf Ortamında Öğretmen Davranışlarına İlişkin Görüşleri. On Dördüncü Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Denizli: Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi (28-30 Eylül)
• Milli Eğitim Temel Kanunu,(1973). (1739 S.K.), md. 43.
• Murat, M., Aslantaş, H. İ. ve Özgan, H. (2006). Öğretim Elemanlarının Sınıf İçi Eğitim Öğretim Etkinlikleri Açısından Değerlendirilmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(3), 263
• Özer,N. ve Bozonoğlu,B.(2016).Öğretim Elemanları Tarafından Sergilenen İstenmeyen Davranışların Üniversite Öğrencilerinin Algılarına Göre Değerlendirilmesi.Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi,22(2), 245-266.
• Özmen, Z. K. (2012). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Öğrencilerin İstenmeyen Davranışlarını Algılama Düzeyleri. Turkish International Journal of Special Education and Guidance & Counselling, 1(1), 35-43.
• Reed, A.J.S.& .Bergeman, V.E. (1992). In the Classroom: An Introduction to Education. Guilford .
• Roberson, T. G. & Doebler, L. K. (2001). Problems of secondary student teachers as perceived by cooperating teachers and high school students: A follow-up study. Education, 109(4), 497-503.
• Sadık, F. (2008). İstenmeyen Davranışlarla Baş Etme Stratejilerinin Öğretmen ve Öğrenci Görüşlerine Göre İncelenmesi. İlköğretim Online, 7(2). 232-251.
• Sağlam, M., Vural, L. ve Adıgüzel, A. (2007). Yeni İlköğretim Programının Uygulanması Sürecinde Önceki Programa Göre İstenmeyen Öğrenci Davranışlarının Görülme Sıklığı. VI. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Eskişehir.
• Saracaloğlu, A. S ve. Kaşlı, A. (2001). Öğretmen Adaylarının Bilgisayara Yönelik Tutumları İle Başarıları Arasındaki İlişki. Ege Eğitim Dergisi. 1 (1), 112–127.
• Sarıtaş, M. (2006). Öğretmen Adaylarının Değerlendirmelerine Göre Sınıfta İstenmeyen Öğrenci Davranışlarını Değiştirmek ve Düzeltmek Amacıyla Yararlanılan Stratejiler. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 167-187.
• Semlak, J. L., & Pearson, J. C. (2008). Through the years: An examination of instructor age and misbehavior on perceived teacher credibility. Communication Research Reports, 25(1), 76-85.
• Sheets, R.H. (2002). You’re Just a Kid That’s There- Chicano Perception of Disciplinary Events Journal of Latinos&Education, 1(2),105-122.
• Şahin, S., ve Arslan, M. C. (2014). Öğrenci ve Öğretmen Görüşlerine Göre İsİtenmeyen Öğrenci Davranışlarına Karşı Kullanılan Öğretmen Stratejilerinin Öğrenciler Üzerindeki Etkileri. Turkish StudiesInternational Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(2), 1399-1415..
• Şahin, M., ve Adıgüzelli, Y. (2015). Sınıf Yönetimi Sürecinde İstenmeyen Öğrenci Davranışlarına Yönelik Öğretmen Adaylarının Görüşleri. Turkish Studies. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10 (3), 799, 816.
• Şen, H. Ş. ve Erişen, Y. (2002). Öğretmen Yetiştiren Kurumlarda Öğretim Elemanlarının Etkili Öğretmenlik Özellikleri. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 99-116.
• Thweatt, K. S., & McCroskey, J. C. (1998). The impact of teacher immediacy and misbehaviors on teacher credibility. Communication Education, 47, 348-358.
• Toale, M.C. (2001) Teacher Clarity and Teacher Misbehaviors: Relationships with Students’Affective Learning and Teacher Credibility, (Unpublished Doctoral Dissertation), West Virginia University, Morgantown.
• Tortop, N. (1999). Personel Yönetimi, Ankara: Yargı Yayınları.
• Uğurlu, C. T., Doğan, S., Şöförtakımcı, G., Ay, D., ve Zorlu, H. (2014). Öğretmenlerin sınıf ortamında karşılaştıkları istenmeyen davranışlar ve bu davranışlarla baş etme stratejileri. TURKISH STUDIESInternational Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 577-602.
• Ünal, A. (2012). Deviant teacher behaviors and their influence on school rules and interpersonal relationships at school. Eğitim Araştırmaları, 49, 1-20.
• Yıldırım ,C. (2012).Sınıf Öğretmenlerinin Sınıflarında Sergiledikleri Davranışlar.Mehmet Akif Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,4(7),119-140.
• Wragg, E. C. (1993). Class Management, London, Roudledge.