Psikolojik Sermaye, Bireysel Performans ve Birey-Örgüt Uyumu: Bir Literatür Taraması

Yıl 2019, Sayı: 41, 113 - 126, 01.02.2019

Osman Seray Özkan Tolga Omay Göknur Arzu Akyüz

Öz

Küreselleşen dünya ekonomisi ile birlikte ortaya çıkan rekabet şartlarında, örgütlerin varlıklarını sürdürmelerine ve başarılarını devam ettirmelerine katkı sağlayan psikolojik sermaye, bireysel performans ve birey-örgüt uyumunun, farklı sektörlerde farklı değişkenler ile yapılan araştırmalarda olumlu iş çıktılarına, tutumlarına ve davranışlarına yol açtığı tespit edilmiştir. Bu önemine rağmen, mevcut yazın içerisinde bu kavramlara ilişkin yayınlanan çalışmaların detaylı bir içerik analizi yapılmamıştır.Bu araştırmanın amacı, örgütsel davranış alanında yer alan psikolojik sermaye, bireysel performans ve birey-örgüt uyumu konusunda gerçekleştirilen çalışmaların literatür taramasının yapılarak incelenmesidir. Bu amaçla, psikolojik sermaye, bireysel performans ve birey-örgüt uyumu kavramlarına yönelik ulusal tez merkezi ve ulusal dergiler kapsamında yerli literatürde 68 araştırma ile Web of Science kapsamında yayınlanan her bir kavrama ilişkin en çok atıf alan ve en güncel olmak üzere 150 yabancı çalışma tetkik edilmiştir.Tetkik edilen çalışmalar içerik analizi yöntemi ile değerlendirilmiştir. İçerik analizi ile araştırmanın kimliği hakkında tanımlayıcı bilgiler; yazar/lar, yıl, dergi, değişkenler, sektör, yöntem ve veri analiz yöntemleri boyutlarını kapsayacak şekilde incelenmiştir. Elde edilen veriler, yüzde ile frekansa dayalı olarak yorumlanmış ve taksonomik tabloda özetlenmiştir.Araştırma sonuçları; psikolojik sermaye, bireysel performans ve birey-örgüt uyumu ile en fazla ilişki kurulan değişkenlerin: iş tatmini, işten ayrılma niyeti, örgütsel bağlılık, liderlik ve örgütsel vatandaşlık davranışı olduğunu göstermiştir. Sektörel açıdan değerlendirildiğinde eğitim, hizmet, kamu, turizm ve imalat sektörleri ön plana çıkmıştır. Çalışmaların kavramsal ve kuramsal olarak, tarama ve ölçek uyarlama şeklinde gerçekleştirildiği ve görgül çalışmaların ağırlıklı olduğu gözlenmiştir. Verilerin analizinde çoğunlukla regresyon, korelasyon ve doğrulayıcı faktör analizi kullanılmıştır.Araştırmanın bilimsel alana en büyük katkısı, araştırmacıların mevcut yazının genel bir resmini görerek hangi alanların ihmal edildiğine ve hangi alanlarda çalışmalar yapılabileceğine ilişkin fikir sahibi olmalarına imkan vermesidir. Sunulan kapsamlı taksonomik tablo ile bu araştırmanın psikolojik sermaye, bireysel performans ve birey-örgüt uyumu konusunda ileride yapılacak çalışmalar için bir rehber niteliğinde olduğu öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik sermaye, bireysel performans, birey-örgüt uyumu, örgütsel davranış

Psychological Capital, Individual Performance, Person- Organization Fit: A Literature Review

Öz

In researches conducted with different variables in different sectors, it has been determined that the concepts of psychological capital, individual performance and person-organization fit, which enable organizations to maintain their existence and succeess, lead to positive work outputs, attitudes and behaviors under incresaingly globalized and competitive economic environment. Despite this importance, a detailed content analysis of the published studies on these concepts has not been made in the current literature. The aim of this study is to perform a literature review on psychological capital, individual performance and personorganization fit in the field of organizational behavior. For this purpose, 68 domestic researches within the scope of national journals with the national thesis center and 150 foreign articles in the context of Web of Science, including the most cited and the most current ones, have been reviewed. The research items included in the study were evaluated with the content analysis method. By the content analysis, descriptive information about the identity of the research has been examined including the dimensions of author/s, year, journal, variables, sector, method and data analysis methods. The data obtained are interpreted based on frequency with percentage, and are summarized in the taxonomy table. The results of the study showed that the most related variables with psychological capital, individual performance and personorganization fit are job intention, organizational commitment, leadership and organizational citizenship behavior. In terms of sector, education, service, public, tourism and manufacturing sectors have come to the forefront. It was observed that the researches were conceptually and theoretically carried out in the form of review and scale adaptation, and the empirical studies were predominant. In the analysis of the data, mostly regression, correlation and confirmatory factor analysis were used. The main contribution of this research is to allow researchers to see a general picture of the current literature, and to give an insight into which areas are neglected and which areas can be further studied. By providing a comprehensive taxonomy table, this research is expected to be a guide for future studies on psychological capital, individual performance and person-organization fit

Anahtar Kelimeler

Psychological capital, Individual performance, Person-organization fit, Organizational behavior

Kaynakça

• Akal, Zühal. İşletmelerde Performans Ölçüm ve Denetimi, Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları, Ankara, 1996.
• Barutçugil, İsmet. Performans Yönetimi, İstanbul, Kariyer Yayınları, 2002.
• Bitmis, M. G. & Ergeneli, A. (2013). “The Role of Psychological Capital and Trust in Individual Performance and Job Satisfaction Relationship: A Test of Multiple Mediation Model”, Procedia-Social and Behavioral Sciences, (99): 173-179.
• Bretz, R. D., Ash, R. A., & Dreher, G. F. (1988). “Do People Make the Place? An Examination of the Attraction-Selection-Attrition Hypothesis”, Personnel Psychology, (42): 561-581.
• Bright, L. (2007). “Does Person-Organization Fit Mediate the Relationship Between Public Service Motivation and the Job Performance of Public Employees?”, Review of Public Personnel Administration, 27 (4): 361-379.
• Chatman, J. A. (1989). “Improving Interactional Organizational Research: A Model of Person-Organization Fit”, Academy of Management Review, 14 (3): 333-349.
• Cable, D. M. & Judge, T. A. (1994). “Pay Preferences and Job Search Decisions: A Person-Organization Fit Perspective”, Personnel Psychology, 47 (2): 317-348.
• Caprara, G. V. & Cervone, D. (2003). “A Conception of Personality for a Psychology of Human Strengths: Personality as an Agentic, Self Regulating System”, A Psychology of Human Strenghts: Fundamental Questions and Future Directions for a Positive Psychology, eds.: L. G. Aspinwall, U. M. Staudinger, Washington, DC American Psychological Association, p. 61-74.
• Cheng, Z. (2014). “Research on Recruitment Model Based on Person-Organization Fit.”, International Journal of Business Administration, 5 (2): 126-131.
• Çetin, F., Şeşen, H., & Basım, H. N. (2013). “Örgütsel Psikolojik Sermayenin Tükenmişlik Sürecine Etkileri: Kamu Sektöründe Bir Araştırma”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13 (3): 95-107.
• Çelik, M., Turunç, Ö. & Bilgin, N. (2014). “Çalışanların Örgütsel Adalet Algılarının Psikolojik Sermaye Üzerine Etkisi: Çalışanların İyilik Halinin Düzenleyici Rolü”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16 (4): 559-585.
• Erkmen, T. & Esen, E. (2012). “Psikolojik Sermaye Konusunda 2003-2011 Yıllarında Çalışmaların Kategorik Olarak İncelenmesi”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (19): 89-103.
• Erkuş, A. & Fındıklı, M. A. (2013). “Psikolojik Sermayenin İş Tatmini, İş Performansı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisine Yönelik Bir Araştırma”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 42 (2): 302-318.
• Erkmen, T. & Esen, E. (2013). “Psikolojik Sermaye Ölçeğinin Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması”, Öneri Dergisi, 10 (39): 23-30.
• Farooqui, S. & Nagendra, A. (2014). “The Impact of Person Organization Fit on Job Satisfaction and Performance of the Employees”, Procedia Economics and Finance, (11): 122-129.
• Katerberg, R. (1983). “An Examination of Level and Direction of Effort and Job Performance”, Academy of Management Journal, 26 (2): 249-257.
• Keleş, H. N. (2011). “Pozitif Psikolojik Sermaye: Tanımı, Bileşenleri ve Örgüt Yönetimine Etkileri”, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3 (2): 343-350.
• Kılıç, K. C. (2010). “Bireysel ve Örgütsel Değerler Arasındaki Uyumun Çalışanların İş Davranışlarına Etkileri Üzerine Ampirik Bir Çalışma”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19 (1): 20-35.
• Kümbül Güler, B. “Pozitif Psikolojik Sermaye: Tanımı, Bileşenleri ve Yönetimi”, Çalışma Yaşamında Davranış: Güncel Yaklaşımlar, ed.: A. Keser, G. Yılmaz, & S. Yürür, Kocaeli, Umuttepe Yayınları, 2015, s.137-166.
• Kristof, A. L. (1996). “Person-Organization Fit: An Integrative Review of Its Conceptualization, Measurement and Implications”, Personnel Psychology, (49): 1-49.
• Larousse, M., Performans, İstanbul, Meydan Yayınevi, 1969.
• Luthans, F. (2002). The Need for and Meaning of Positive Organizational Behavior. Journal of Organizational Behavior, (23): 695-706. a
• Luthans, F., & Youssef, C. M. (2004). “Human, Social, and Now Positive Psychological Capital Management”, Organizational Dynamics, 33 (2): 143-160.
• Luthans, F., Youssef, C. M. & Avolio, B. J. Psychological Capital: Developing the Human Competitive Edge.New York, Oxford University Press, 2007.b
• Linley, P. A., Joseph, S., Harrington, S. & Wood, A. M. (2006). “Positive Psychology: Past, Present, and (Possible) Future”, The Journal of Positive Psychology, 1 (1): 3-16.
• Marchant, T. (1999). “Strategies for Improving Individual Performance and Job Satisfaction at Meadowvale Health”, Journal of Management Practice, 2 (3): 63-70.
• Meglino, B. M., Ravlin, E. C. & Adkins, C. L. (1989). “A Work Values Approach to Corporate Culture: A Field Test of the Values Congruence Process and Its Relationship to Individual Outcomes”, Journal of Applied Psychology, 74 (3): 424-432.
• O'Reilly III, C., & Chatman, J. (1986). “Organizational Commitment and Psychological Attachment: The Effects of Compliance, Identification, and Internalization on Prosocial Behavior”, Journal of Applied Psychology, 71 (3): 492-499.
• O'Reilly III, C., Chatman, J. & Caldwell, D. F. (1991). “People and Organizational Culture: A Profile Comparison Approach to Assessing Person-Organization Fit”, Academy of Management Journal, 34 (3): 487-516.
• Özkan, O. S. (2018). “Psikolojik sermayenin bireysel performans üzerindeki etkisinde birey-örgüt uyumunun aracılık rolü”, Yayımlanmamış doktora tezi, Türk Hava Kurumu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı.
• Sonnentag, S. & Frese, M. “Performance Concepts and Performance Theory”, In Psychological Management of Individual Performance, Technical University of Braunschweig, Germany, 2002, p. 3-26.
• Turunç, Ö. & Çelik, M. (2012). “İş Tatmini-Kişi-Örgüt Uyumu ve Amire Güven-Kişi-Örgüt Uyumu İlişkisinde Dağıtım Adaletinin Düzenleyici Rolü”, İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 14 (2): 57-78.
• Vancouver, J. B. & Schmitt, N. W. (1991). “An Exploratory Examination of Person- Organization Fit: Organizational Goal Congruence”, Personnel Psychology, (44): 333-352.
• Vancouver, J. B., Millsap, R. E. & Peters, P. A. (1994). “Multilevel Analysis of Organizational Goal Congruence”, Journal of Applied Psychology, 79 (5): 666-679.
• Yahyagil, M. Y. (2005). “Birey ve Organizasyon Uyumu ve Çalışanların İş Tutumlarına Etkisi”, Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 6 (24): 137-149.
• Yıldız, H. (2015). “Pozitif psikolojik sermaye, örgütsel güven ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkinin incelenmesi: bir alan araştırması”, Yayımlanmamış doktora tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı.
• Zhao, Z. & Hou, J. (2009). “The Study on Psychological Capital Development on Intreprenurial Team”, International Journal of Psychological Studies, 1 (2): 35-40.