Üniversite Öğrencilerinin Tolerans Düzeylerinin Farklı Değişkenlerle İlişkisi

Yıl 2019, Sayı: 41, 302 - 316, 01.02.2019

Özlem Altunsu Sönmez Gamze Aksan

Öz

Tolerans bireyler arası ilişkilerde, genel olarak diğerlerini olduğu gibi kabul edebilmeyi, onlara saygı duymayı; inancı, yaşantısı, kimliği veya aidiyeti her ne olursa olsun özgürlük alanına müdahale etmemeyi ifade etmektedir. Kavram bu çerçevesi ile eşitlik, özgürlük gibi liberal değerlere atıf yapan önemli bir tarihsel arka plana sahiptir. Günümüzde farklılıklar konusu, tarihsel sürecin ve sosyolojik dinamiklerin etkisi ile çok daha görünürleşerek sosyal bilimlerin önemli tartışma çerçevelerinden birisi haline gelmiştir. Bu bağlamda tolerans kavramı ve sosyal ilişkilerdeki yeri, bu ilişkilerin niteliği, sınırı ve düzeyi konusunda fikir veren, modern dünyada sosyal etkileşimin potansiyeli ve sorun alanları üzerinde düşünülmesini sağlayan önemli anahtar kavramlardan birisidir. Bu çalışma ise tolerans olgusunun sosyal düzeydeki yerini ampirik olarak görebilmek amacı ile üniversite gençliğinin bireylerarası toleransı ifade eden bazı yargılar konusunda verdikleri cevaplara ilişkin istatistiksel anlamlılık ilişkilerini test etmeyi amaçlamaktadır. Çalışmada konu ile ilgili bazı teorik yaklaşımlar ve ilgili literatüre değinilmiştir. Yurtdışında konu ile ilgili çalışmaların genellikle politik tolerans alanında gerçekleştirildiği görülmektedir. Ülkemizde yapılan çalışmalarda çoğunlukla toleransın eğitim ile ilişkisi ve kavramsal analizlere değinilmiştir. Bu çalışmada farklı fakülte ve sınıflarda öğrenim gören 452 üniversite öğrencisinin katılımıyla gerçekleştirilen alan araştırmasından elde edilen veriler analiz edilerek bazı sonuçlara ulaşılmıştır. Çalışmada Bireyler Arası Tolerans Ölçeği BATÖ Türkçeye ilk kez uyarlanarak uygulandığı için saha araştırmasından elde edilen veriler yapı geçerliliğini tespit etmek amacı ile doğrulayıcı faktör analizi CFA sonuçları üzerinden değerlendirilmiştir. Ölçeğin orjinalinde tolerans düzeyleri, soğuk, sıcak ve tolerans limiti olmak üzere üç farklı faktöre ayrımlaşmıştır. Üniversite gençliğinin tolerans tutumları, bireyler arası tolerans ölçeğine verilen cevaplar doğrultusunda, aslı ile aynı biçimde ayrımlaşan sıcak, soğuk ve tolerans limitleri faktörleri üzerinden değerlendirilerek bir takım istatistiksel bulgulara ulaşılmıştır. Verilere göre cinsiyet, dindarlık ve eğitim görülen fakülte değişkenleri ile sıcak tolerans arasında anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Bu çerçevede bireylerarası toleransın ölçüldüğü üniversite öğrencileri örnekleminde, kadınlar ve edebiyat fakültesinde okuyan kişilerin sıcak tolerans düzeyi yüksek iken aynı durumun dindar olmayanlar için de geçerli olduğu bulgusuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tolerans, Bireyler Arası Tolerans Ölçeği, Üniversite Gençliği.

The Relationship Between Tolerance Levels of University Students with Different Variables

Öz

Tolerance in relations between individuals, generally refers to accept others and respecting them and not interfering their free realm regardless of their belief, experience, identity and belonging. The concept with this meaning has an important historical background that refers to liberal values such as equality and freedom. In contempoarary world, with the influence of the historical process and sociological dynamics, the issue of differences has become more and more visible and be one of the important areas of discussion in the social sciences. In this context, the concept of tolerance and its position in social relations is one of the important key concepts that forms an idea about the nature, limit and level of these relations, and enables thinking the potential and problem areas of social interaction in the modern World. This study aims to test whether there is statistically significant relationships regarding university youth’s some judgments that express interpersonal tolerance in order to see empirically the position of tolerance at social level. Some theoretical approaches and related literature are mentioned in the study. While the subject is generally related to political tolerance in international studies it is mostly associated with education and conceptual analysis in Turkey. In this study the data of the field research conducted with the participation of 452 university students from different faculties and classes were analyzed and some results were obtained. Since the Interpersonal Tolerance Scale IPTS was adopted and applied in the Turkish case for the first time, the data obtained from the field research were evaluated on the results of the confirmatory factor analysis CFA in order to determine the structure validity. In the original scale, three factors of warm, cold and limits of tolerance were differentiated. The responses given to the interpersonal tolerance scale show that the warm, cold and limits of tolerance could be differentiated as in the original measures. In accordance with this, in this study, the tolerance attitudes of the university youth were evaluated and some statistical findings were obtained. In this respect it is found that there is a statistically significant relationship between sex, religiosity, faculty and warm tolerance. According to this data of university students, the level of warm tolerance of the women and faculty of letters students was found to be high and also it is high for non-religious students

Anahtar Kelimeler

Tolerance, Interpersonal Tolerance Scale, University Youth

Kaynakça

• Abbarno, A., J. (2013). “The Behavioral Consequences of Political Tolerance”, Yayımlanmamış Doktora Tezi, The Dietrich School of Arts and Sciences, Philosophy in Political Science, University of Pittsburgh.
• Akın, A., Akça M. Ş. & Gülşen, M. (2016). “Sıkıntıyı Tolere Etme Ölçeği Türkçe Formu: Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması”, K. Ü. Kastamonu Eğitim Dergisi, No 23 (2), s. 619-630.
• Allport, Gordon, Willard. Nature of Prejudice, Boston, Beacon Press, 1954.
• Aslan, Ö. (2001). “Hoşgörü ve Tolerans Kavramlarına Etimolojik Açıdan Analitik Bir Yaklaşım”, Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt 5 (2), s. 357-380.
• Bakioğlu, F., & Şahin, R. (2014) “Kültürlerarası Tolerans ile Ahlaki Olgunluk Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 7 Sayı: 29, s. 108-116.
• Batuhan, Hüseyin. (1959). Batıda Tolerans Fikrinin Gelişmesi, İstanbul, İstanbul Matbaası.
• Batuhan, Hüseyin. (1960). “Demokrasi ve Tolerans”, Felsefe Arkivi, Sayı 12, s. 86-97.
• Batuhan, Hüseyin. (2007). Semiyotik, Fanatizm ve Tolerans. Derleyen ve Notlarla Yayıma Hazırlayan: Turhan Yörükan, Ankara, Nobel Yayın Dağıtım.
• Bobo L., & Licarı F. C. (1989). “Education and Political Tolerance: Testing the Effects of Cognitive Sophistication and Target Group Affect”, Public Opinion Quarterly, Volume 53, Issue 3, 285-308.
• Cole W., J., Cullum, J. & Schwab, N. (2008). “The Cognitive and Affective Dimensions of Moral Conviction: Implications for Attitudinal and Behavioral Measures of Interpersonal Tolerance”,Personality and Social Psychology Bulletin, 34(11), 1461-1476.
• Comrey, L.A. & Lee, H.B. (1992). A first course in factor analysis (2nd ed.). Hillside, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
• Crandall, J. E. (1969). “Self-Perception and Interpersonal Attraction As Related To Tolerance-Intolerance Of Ambiguity”. Journal of Personality, 37(1), 127-140.
• Ersanlı, E. (2013). “The Validity and Reliability Study of Tolerance Scale”, Journal Basic Application Sciences, 4(1), 85-89
• Everitt, B. S. (1975), “Multivariate analysis: the need for data and other problems”, British Journal of Psychiatry, 126, 237-240.
• Gibson, J., L. (2008). “Intolerance and Political Repression in the United States: A Half Century after McCarthyism” American Journal of Political Science, 52(1), 96-108.
• Gibson, J., L. (2013). “Measuring Political Tolerance and General Support for Pro–Civil Liberties Policies Notes, Evidence, and Cautions”, Public Opinion Quarterly, Vol. 77, Special Issue, 45-68.
• Gül, Y.& Alimbekov, A. (2018). “Öğretmen Adayları Hoşgörü Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”, MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7 (4), s. 49-62.
• Hiskey, Jonathan, Moseley, Mason & Rodríguez, Mariana. Democracy Progress Report
• https://www.researchgate.net/publication/305409441_The_Interpersonal_Tolerance_Scale_IPTS_Scale_Development_and_Validation (Erişim 02. 26. 2018).
• Jackman M. (1978). “General and Applied Tolerance: Does Education Increase Commitment To Racial Integration?” American Journal of Political Science, No. 22(2), 302-324.
• Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural equation modeling. New York: The Guilford Press.
• Marcuise, Herbert (1965). “Repressive Tolerance” in R.P. Wolff, B. Moore & H. Marcuse, A Critique of Pure Tolerance, London: Jonathan Cape, 95-137.
• Martin, B. (1954). “Intolerance Of Ambiguity in Interpersonal And Perceptual Behavior”, Journal of Personality, No. 22, 494-503.
• Mueller, J. (1988) “Trends in Political Tolerance”, The Public Opinion Quarterly, Vol. 52, No. 1, 1-25
• Muldoon, Ryan. Social Contract Theory for a Diverse World Beyond Tolerance, New York: Routledge, 2016.
• Murphy, Andrew. Toleration, Sociology, Encyclopedia Britannica, (https://www.britannica.com/topic/toleration) (Erişim: 20. 12.2018)
• Mutluer, C. (2015). “Tarih Derslerinin Tolerans Eğitimindeki Yeri: Tarih Öğretmenlerinin Görüşleri”, Electronic Turkish Studies, Vol. 10 Issue 11, 1183-1204.
• Ölmez Atalay, Y. (2008). Felsefi Açıdan Tolerans ve Hoşgörü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, S.D.Ü. Felsefe ve Din Bilimleri A.B.D., Isparta.
• Özdamar, K. (2004). Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi, Kaan Kitabevi, Eskişehir.
• Pallant, J. (2007) SPSS Survival Manual: A Step by Step Guide to Data Analysis using SPSS for Windows, 3rd ed., McGraw Hill/ Open University Press, New York.
• Petersen M., Slothuus R., Stubager R. & Togeby, L. (2010). “Freedom for All? The Strength and Limits of Political Tolerance” B.J.Pol.S. 41, 581-597.
• Political Tolerance in the Americas 2006‐2012, Latin American Public Opinion Project Insights Series, 2013.
• Potgieter, F.J., Van der Walt, J.L. & Wolhuter, C.,(2014). “Towards Understanding (Religious) (in)Tolerance in Education”, HTS Teologiese Studies/Theological Studies 70(3), p.1-8.
• Schermelleh-Engel, K., & Moosbrugger, H. (2003). “Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures”. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
• Sotelo, M., J. (1999). “Gender Differences in Political Tolerance Among Adolescents”, Journal of Gender Studies, No 8:2, 211-217.
• Sullivan, J, L., Marcus, G. E., Feldman, Stanley; Piereson, James E. (1981). “The Sources of Political Tolerance: A Multivariate Analysis”, The American Political Science Review, Vol. 75, No. 1, 92-106.
• Tabachnick, B. G. and Fidell, L. S. (2007) Using Multivariate Statistics, 5th ed., Pearson Education, Boston.
• Teven, J. J., McCroskey James C. & Richmond, Virginia P. (1998). “Measurement of Tolerance for Disagreement”, Communication Research Reports, No 15:2, 209-217
• Thomae, M., Birtel, M.D. & Wittemann, J. (2016). The Interpersonal Tolerance Scale (ıpts): Scale Development and Validatıon. 2016 Annual Meetıng of the International Society of Politıcal Psychology, Warsaw, Poland.
• Tyson, Margret (2013). True Tolerance: A Reexamination of Political Tolerance Survey Methods. Columbia University. https://pdfs.semanticscholar.org/4acc/094130ddf5d58b8224c39c0d773f1abf42c5.pdf (Erişim Tarihi: 13.04.2018)
• van Doorn, Marjoka (2014). “The Nature of Tolerance and the Social Circumstances in Which it Emerges”, Current Sociology Review, 2014, Vol. 62(6) 905-927
• Vogt, Paul (1983). “Social Tolerance and Education”, The Review of Education, No 9: 1, 41-52.
• Vogt, Paul (1986). Education and Tolerance in Comperative Perspective, No 12:1, 9-18.
• Vogt, Paul (1997). Tolerance And Education, Sage Pblications.
• Witenberg, R. (2000). “Do Unto Others: Toward Understanding Racial Tolerance and Acceptance”, Journal of College and Character Volume 1, Issue 5, 1-8.
• Wittemann, J. (2005). Die Zwischenmenschliche-Toleranz-Skala(Zmt-Skala): Skalenentwicklung und Validierung. Unpublished DiplomThesis, Friedrich-Schiller-Universität Jena, Germany.