Antik Çağda Lykaonia-Isauria Sınır Bölgesi

Yıl 2019, Sayı: 42, 100 - 124, 01.08.2019

Mehmet Kurt Esra Bulut

Öz

ÖzetLykaonia ve Isauria arasındaki sınır bölgesi, Konya Ovası ile Torosları birbirine bağlayan yollar üzerinde bulunmaktadır. Söz konusu sınır bölgesi, konumu nedeniyle jeopolitik açıdan büyük bir öneme sahiptir. Bölgenin Antik Çağda hem siyasal açıdan hem de sosyo-ekonomik ve kültürel bakımdan her iki bölge arasında bir bağlantı sağladığı anlaşılmaktadır. Bölgede yapılan araştırmalar sonucunda tespit edilen yazıtlardan burada çok çeşitli meslek dallarının olduğu bilinmektedir. Bu mesleklerden özellikle farklı lejyonlarda görev yapmış askerler ile veteranlara ait olanlar oldukça fazladır. Bu da bölgenin askeri açıdan önemli bir yere sahip olduğunu göstermektedir. Ayrıca bölgede mezar taşlarının üzerinde yer alan üzüm salkımı, asma dalı, bağ bıçağı falx vinitoria , çapa dolabra ve hayvancılığın göstergesi olan iğ ve kirmen gibi tasvirler, burada çiftçiliğin toplum için önemini kanıtlamaktadır. Ayrıca bölge için önemli bir şahsiyet olan Bidanalı Konon dini çalışmalarının yanı sıra Isaurialı haydutları topluma kazandırabilmek için onları tarımsal faaliyetlere yönlendirmiştir. Yine tarım ve hayvancılığa işaret eden malikânelerin varlığı bölgede bulunan yazıtlar sayesinde belgelenmiştir. Bütün bu arkeolojik ve epigrafik veriler, Lykaonia-Isauria sınırını oluşturan bu alanın siyasal ve askeri açıdan öneminin yanı sıra, tarım ve hayvancılık bakımından da önemli bir potansiyele sahip olduğunu açıkça kanıtlamaktadır.Bu çalışmada Antik kaynakların aktardıkları bilgiler ve bölgede tespit edilen yazıtlar ile arkeolojik veriler ışığında Lykaonia-Isauria bölgelerinin sınırını oluşturan coğrafyanın antik çağdaki siyasal, askeri, sosyo-ekonomik ve kültürel durumu ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Antik Çağ, Lykaonia, Isauria, Isauropolis, Güneysınır.

The Lycaonia-Isauria Border Region in Ancient Age

Öz

The border region between Lycaonia and Isauria is located on the roads connecting the Konya Plain and the Taurus. Due to its location, the border region is of great importance in terms of geopolitics. It is understood that the region provided a connection between the two regions both politically and socio-economic and culturally. It is known that there are a lot of professions from the inscriptions found as a result of the researches carried out in the region. Of these professions, the soldiers and veterans who served in different legions have a lot more. This shows that the region has an important place in military terms. In addition, the grapes on the tomb stones in the region, grapevine branches, vineyard knife falx vinitoria , anchors dolabra and animal husbandry, such as spindles and dirt, depictions, here proves the importance of farming for the community. In fact, due to the presence of cereals obtained from agricultural activities, the region is particularly important in the 4th century AD. has become a clear target of the rebels in the events that occurred around. In addition, these descriptions give detailed information about the socio-cultural structure in the region. As a matter of fact, Greek and Latin names are found in the inscriptions besides the names of the native people. This indicates the existence of a cosmopolitan society. In addition to his religious studies, Conon of Bidana, who is an important figure for the region, directed them to agricultural activities in order to bring Isaurian thugs to society. The existence of the estates pointing to agriculture and animal husbandry is also documented by the inscriptions found in the region. All this archaeological and epigraphic evidence clearly demonstrates that this area, which forms the boundary of Lycaonia-Isauria, has an important potential in terms of its political and military importance, as well as in terms of agriculture and livestock. In addition, the abundance of the above mentioned inscriptions shows that the literate population in the region constitutes an important part of the society. In this study, in the light of the information given by ancient sources and the inscriptions and archaeological data found in the region, the political, military, socio-economic and cultural situation of the geography that formed the border of the LycaoniaIsauria Regions in ancient times were discussed

Anahtar Kelimeler

Ancient Age, Lycaonia, Isauria, Isauropolis, Güneysınır

Kaynakça

• Appianus, Historia Romana, Roman History II, The Foreign Wars (Mithridatic Wars-Syrian Wars), çev.: T. E. Page, The Loeb Classical Library, Great Britain 1899.
• Amm. Marc. Ammianus Mercellinus, Res Gestae, Roman History, volume: I, (ed. J. C. Rolfe), Loeb Classical Library, London, 1935.
• Ant. Iohann.Ioannis Antiocheni Fragmenta Quae Supersunt Omnia, Corpus Fontium Historiae Byzantinae, (ed. S. Mariev), Series Berolinensis 47, Berlin 2008.
• Cassius Dio, Rhomaika, Roman History, volume: VI-VII, çev.: E. Cary, The Loeb Classical Library, London, 1955.
• Cons. Porph.Constantinus Porphyrogenitus, De Thematibus et de Administrando Imperio, (ed. I. Bekkerus), Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae 14, Bonn 1840.
• Diodoros, Bibliotheca Historica, volume: 4-5, (ed. I. Bekker-L. Dindorf-F. Vogel-K. T. Fischer), Leipzig, 1903-1906.
• Festus, Breviarium, http://www.attalus.org/translate/festus.html, [Erişim tarihi: 10.11.2018].
• Frontinus, Sextus Julius Frontinus), Stratagemata, Stratagems, çev.: C. E. Bennet. The Loeb Classical Library, London, William Heinemann, New York, G. P. Putnam's Sons,1925.
• Hierokles, Synecdemus et Notitiae Graecae Episcopatuum: Accedunt Nili Doxapatrii Notitia Patriarchatuum et Locorum Nomina Immutata, (ed.)G. Parthey, Berolini 1866.
• Kaesarealı St. Basil, Epistulae, Letters, Basil: Letters and Select Works, (ed. Philip Schaff), Edinburgh, T&T Clark, 1895.
• Livius, Titus Livius) Periochae, XC, XCIII, http://www.documentacatholicaomnia.eu/04z/z_059_0017__Livius._Titus__Periochae__LT.pdf.html [Erişim tarihi: 10/11/2018].
• Plinius, Naturalis Historia, The Natural History (III-VII), çev.: H. Rackham, The Loeb Classical Library, Harvard University Press, London, 1961.
• Plutarkhos, Bioi Paralelloi, Eumenes, Plutrach’s Lives, çev.: B. Perrin, The Loeb Classical Library, London: William Heinemann, New York, G.P. Putnam’s Sons, 1919.
• Sallustius, Gaius Sallustius Crispus, Historiae, Histories, çev.: J. C. Rolfe, London: William Heinemann, New York, G.P. Putnam’s Sons, 1921.
• Strabon, Geographika, Antik Anadolu Coğrafyası, Kitap: XII-XIII-XIV, İstanbul, 2000.
• Suida, Lex., Suidae Lexicon, (ed. I. Bekker), Berlin, 1854.
• Suetonius Vesp. Gaius Suetonius Tranquillus, Vespasian, De Vita Caesarum, The Lives of the Caesars (V-VIII), çev.: J. C. Rolfe, The Loeb Classical Library, London, William Heinemann, New York: G. P. Putnam's Sons, 1920.
• SHA Prob. The Scriptores Historiae Augustae, Probus, volume: III, çev.: D. Magie, Loeb Classical Library, London 1998.
• Zosimos, (ΖΩΣΙΟΥ ΙΣΤΟΡΑ ΝΕΑ), Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, Bonn 1837.
• Alkan, M. (2016). “Hacıbaba Dağı Çevresinden Ek Yazıtlar/Bölge Üzerine Gözlemler”, Isauria Bölgesi’nde Bir Epigrafi ve Eskiçağ Tarihi Araştırması, Akron 11 (Akdeniz Üniversitesi Akdeniz Dillerini ve Kültürlerini Araştırma Merkezi Dizisi 11), İstanbul, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, s. 119-132.
• Alkan, M., K., Mehmet (2017). Aşağı Akın Isauria Bölgesi’nde Bir Kale Yerleşimi, İstanbul, Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Von Aulock, Hans. Münzen Und Städte Lykaoniens, Tübingen, Verlag Ernst Wasmuth, 1976.
• Bahar, H. (1991). “Isauria bölgesi tarihi”, Yayınlanmamış doktora tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eskiçağ Tarihi Anabilim Dalı.
• Bahar, H. (1994-1995). “Konya Çevresi Tarih Araştırmaları -1: Hititler’den Romalılara Kadar İsauria Bölgesi”, S.Ü. Fen-Edebiyat Fakültesi Edebiyat Dergisi, sayı: 9-10, s. 219-241.
• Bahar, H. (1996). “Isauria Bölgesi’nin Antik Çağdaki Yerleşim Merkezleri”, Anadolu Araştırmaları, sayı: XIV, Prof. Dr. Afif Erzen’e Armağan, s. 51-91.
• Bahar, H. (2003). “Konya-Karaman yüzey araştırması”, 20. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Ankara, 27-31 Mayıs 2002, cilt: II, Ankara, s. 171-180.
• Bahar, H. (2007). “Konya-Karaman illeri ve ilçeleri yüzey araştırması 2005”, 24. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Çanakkale, 29 Mayıs-Haziran 2006, cilt I, s. 481-500.
• Bahar, H. (2010). “Konya ve Karaman illeri ve ilçelerinde arkeolojik yüzey araştırması, 2008”, 27. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Denizli, 25-29 Mayıs 2009, cilt III, Ankara, s. 415-434.
• Bahar, H.  Küçükbezci, H. G. (2011). “2010 yılı Karaman ili ile ilçeleri arkeolojik yüzey araştırması”, 29. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Malatya, 23-28 Mayıs 2010, cilt I, Ankara, s. 97-116.
• Baldıran, A.  Pehlivan, E. (2015).“Historical Geography of Lykaonia Region”, International Scholarly and Scientific Research & Innovation, 9 (3):908-912.
• Ballance, M. (1957). “The Site of Derbe: A New Inscription”, Anatolian Studies, no: 7, pp. 147-151.
• Ballance, M. (1964). “Derbe and Faustinopolis”, Anatolian Studies, no: 14, p. 139-145.
• Baydur, Nezahat. Kültepe (Kaneš) ve Kayseri Tarihi Üzerine Araştırmalar, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, 1970.
• BE, Bulletin Épigraphique.
• Belke, Klaus  Restle, Marcell. Galatien und Lykaonien, Tabula Imperii Byzantini 4, Wien, Denkschriften ÖAW, Phil.-hist. Kl. 172, 1984.
• Belke, Klaus. (1994). “Lykaonien”, Reallexikon zur Byzantinischen Kunts, volume: 5, p. 814-856.
• Belke, Klaus. (2000). “Von Isaura zu Leontopolis”, B. Brokopp–Th. Steppan (Hrsg.), ΛΙΘΟΣΤΡΩΤΟΝ. Festschrift Marcel Restle, p. 5-16.
• Bevan, Edwyn Robert. The House of Seleucus, volume: 1, London, E. Arnold, 1902.
• Bosworth, A. B. (1993). “Perdiccasandthe Kings”, The Classical Quarterly, New Series, 43 (2): 420-427.
• Breytenbach, C. (2018). “Relational Identity and Roman Name-Giving among Lycaonian Christians”, Authority and Identity in Emerging Christianities in Asia Minor and Greece, edited by Cilliers Breytenbach, Julien M. Ogereau, Ancient Judaism and Early Christianity, Early Christianity in Asia Minor, Brill, volume: 103, pp. 144-167.
• Breytenbach, Cilliers., Zimmermann, Christiane. Early Christianity in Lycaonia and Adjacent Areas From Paul to Amphilochius of Iconium, Ancient Judaism and Early Christianity, Early Christianity in Asia Minor, volume: 101, Leiden, Brill, 2018.
• Brooks, E.W. (1893). “The Emperor Zenon and the Isaurians”, The English Historical Review,8 (30): 209- 238.
• Buckler, W. H., Calder, W.M. ve Cox, C. W. M. (1924). “Asia Minor, 1924, I, Monuments from Iconium, Lycaonia and Isauria”, The Journal of Roman Studies, volume: 14, p. 24-84.
• Burgess, W. D. (1992). “Isaurian Factions in the Reign of Zeno the Isaurian”, Latomus, no: 51, pp. 874-880.
• Calder, W. M. (1928). “The Site of Isaura Nova”, The Journal of Hellenic Studies, 48 (2): 220-221.
• CJ Codex Iustinianus, Corpus Iuris Civilis II, (éd.) P. Krueger, Berlin 1877.
• Clarke, G. (2008). “Third-century Christianity”, The Cambridge Ancient History, Second Edition, The Crisis of Empire A. D. 193-337, Edited by A. K. Bowman, P. Garsney, A. Cameron, Cambridge Histories Online, Cambridge University Press, volume: XII, pp. 589-665.
• Darrouzès, Jean. Notitiae Episcopatuum Ecclesiae Constantinopolitanae Critique, Introduction Et Notes, Paris, Peeters Pub., 1981.
• Davis, Edmund. J. A Journal of Travel in Cilicia (Pedias and Trachea), Isauria, And Parts of Lycaonia and Cappadocia, London, Edward Stanford, 55, Charing Cross, S. W.,1879.
• Destephen, S., Métivier, S. (2007). “Évêques et chorrévêques en Asie Mineure aux IVe et Ve siècles”, Topoi, Springer Verlag, 15 (1): 343-378.
• Destephen, Sylvain. Prosopographie Chrétienne Du Bas-Empire 3, Prosopographie Du Diocèse D’Asie (325-641), Paris: Association des amis du Centre d’histoire et civilisation de Byzance, 2008.
• Dmitriev, S. (2000). Observations on the Historical Geography of Roman Lycaonia”, Greek, Roman, and Byzantine Studies, no: 41, p. 349-375.
• Doğanay, Osman. Torosların Savaşçı Kavmi Homonadlar, İstanbul, Ege Yayınları, 2017.
• DuBois, Michael S. Legio, volume: 1, Raleigh, Lulu Interprises, 2015.
• Ergin, Gürkan. Anadolu’da Roma Hâkimiyeti Direniş ve Düzen, İstanbul, 2013.
• Eyice, Semavi. Karadağ (Binbirkilise) ve Karaman Çevresinde Arkeolojik İncelemeler, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, 1971.
• Feld, Karl. Barbarische Bürger: Die Isaurier und das Römische Reich. Berlin - New–York, Walter de Gruyter, 2005.
• Freely, John. Türkiye Uygarlıklar Rehberi 4, Akdeniz Kıyıları, çev. T. Birkan, G. Koca, A. Biçen, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları, 2002.
• French, David H. (1984). “The Site of Dalisandus”, EpigraphicaAnatolica, no: 4, p. 85-96.
• French, David H. Roman Roads & Milestones of Asia Minor, Volume 3: Milestones, Fasc. 3.7 Cilicia, Isauria et Lycaonia (and South-west Galatia), Ankara, British Institute at Ankara, Electronic Monograph: 7, 2014.
• French, David H. Roman Roads & Milestones of Asia Minor, Vol: 3: Milestones, Fasc. 3.9 An Album of Maps, Ankara, British Institute at Ankara, Electronic Monograph 9, 2016.
• Grünawald, Thomas. Bandits in the Roman Empire Myth and Reality, Translated by John Drinkwater, London and New York, Routledge Tylor  Francis Group, 2004.
• Hall, S. (1973). “New light on the capture of Isaura Vetus by P. Servilius Vatia”, Akten des VI. Internationalen Kongresses für Griechische und Latin Epigraphic, Vestigia 17, München, p. 568-571.