Türkiye’de Öğretmen Yetiştirmenin Genel Kültür Meselesi

Yıl 2020, Sayı: 43, 1 - 15, 01.02.2020

Mustafa Sağdıç

Öz

Üniversitelerde genel kültürel eğitim genellikle uluslararası literatürde genel eğitim general education , çekirdek müfredat core curriculum veya liberal eğitim liberal education gibi kavramlarla ifade edilir ve çok kapsamlı bir içeriğe sahiptir. Genel kültür derslerinin en önemli amaçlarından biri, bölümün bilimsel derslerine geçmeden önce iyi bir temel oluşturmak için gerekli becerileri sağlamaktır. Bu beceriler arasında yazılı ve sözlü iletişim, bilgisayar ve bilgi teknolojileri ve matematiksel düşünme yer alır. Genel kültür eğitiminin ikinci temel amacı öğrencilerin zihinlerini yeni akademik çalışma alanlarına açmaktır. Bu da disiplinlerarası ve özgür bir müfredat ile sağlanabilir. Çalışmanın temel amacı, Türkiye'de uygulanan öğretmen yetiştirme programlarındaki genel kültürel eğitimi tarihsel bir bakış açısı ve uluslararası literatür ile değerlendirmektir. Araştırmada nitel araştırma yaklaşımlarından doküman analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın temel veri kaynağı 1980 sonrası Yükseköğretim Kurulu tarafından geliştirilen eğitim fakülteleri lisans programları ve ders içerikleridir. Bu bağlamda 1983, 1998, 2006, 2013, 2017 ve 2018 lisans programları incelenmiştir. Dokümanlardan elde edilen veriler içerik analizi tekniği ile analiz edilmiştir. Türkiye’de eğitim fakültelerinin lisans programlarının güncellenmesi süreçlerinde akademik alan bilgisi ve öğretmenlik meslek bilgisi ile beraber öğretmen yetiştirmenin üç temel ayağından birini oluşturan genel kültür bilgisi en fazla ihmal edilen alan olagelmiştir. Mesleğinde başarılı bir öğretmenin yeterli bir genel kültür bilgisine sahip olması gerektiği çok çeşitli akademik çalışmalarda sürekli dile getirilmesine rağmen nasıl bir genel kültür eğitiminin verilmesi gerektiği konusu yeterince belirgin hale getirilememiştir. Ortaya konulan bulgular arasında; 1 Türkiye’de genelde üniversitelerde, özelde ise eğitim fakültelerindeki genel kültür dersleri temel bilgi ve becerileri kazandırmak için yeterli değildir. 2 Genel kültür dersleri çoğunlukla teorik derslerdir, uygulama derslerine yeterince yer verilmemiştir. 3 Genel kültür derslerinin yönetiminde çok başlılık söz konusudur ve koordinasyon sorunları yaşanmaktadır. 4 Genel kültür dersleri disiplinler arası yaklaşıma yeterince uygun değildir. Çalışmadan elde edilen bulgular ilgili literatür ile tartışılmış ve bazı öneriler geliştirilmiştir. Özellikle üniversitelerdeki genel kültür derslerinin öğretimi ile ilgili akademik çalışmaların artırılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Genel kültür, Öğretmen Yetiştirme, Eğitim Fakültesi

The General Culture Problem of Teacher Training in Turkey

Öz

General cultural education in universities is generally expressed in the international literature by concepts such as general education, core curriculum or liberal education and has a very comprehensive content. One of the most important aims of general culture courses is to provide the necessary skills to form a good foundation before moving on to the department's scientific courses. These skills include written and oral communication, computer and information technologies, and mathematical thinking. The second main purpose of general culture education is to open up students' minds to new academic study areas. This can be achieved through an interdisciplinary and free curriculum. The main objective of the study was to assess the general cultural education in teacher education programs implemented in Turkey through a historical perspective and international literature. In the research, document analysis method which is one of the qualitative research approaches was used. The main data source of the research was the teaching undergraduate programs and course contents developed by the Higher Education Council after 1980. In this context, 1983, 1998, 2006, 2013, 2017 and 2018 teaching undergraduate programs were examined. The data obtained from the documents were analyzed by content analysis technique. The findings obtained from these sub-themes were discussed by means of the relevant literature and field-specific evaluations were made. One of the most important reasons for the updates in the undergraduate programs of faculties of education was the fact that general culture education was ignored. The most important innovation made in 1998 programs is the addition of compulsory general culture courses in the 1982 program in addition to some elective general culture courses. After 1998, a program update was made again in 2006. In this update, increasing the number of general culture courses to 9 can be considered as one of the most positive decisions of the program development activities conducted in 2006.The undergraduate programs of the faculties of education were last updated in 2018. As of the third semester of undergraduate programs, elective courses have been added to each semester. In addition, common vocational knowledge courses as well as common general culture elective pools were established for all programs. General cultural education should be reorganized within the framework of concepts such as general education, core curriculum or liberal education as in developed countries. Multidimensionality in the management of general culture courses should be eliminated and coordinated from a center. Practical courses should be included more in general culture courses than theoretical courses. General culture courses should be re-evaluated according to the interdisciplinary approach. General culture courses should be determined and updated by taking into account the different student trends, interests and needs of the students. For this reason, courses should be established as elective courses. Academic studies on general culture education should be increased in teacher training and especially in the context of higher education

Anahtar Kelimeler

General Culture Courses, Teacher Training, Faculty of Education

Kaynakça

• Aktaş, E. (2011). “12 Eylül 1980 askeri darbesi ve tarih öğretimine etkisi”, Yayımlanmamış doktora tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı.
• Aloi, L. S., Gardner, W. S. ve Lusher, L. A. (2003). “A Framework for Assessing General Education Outcomes within the Majors”, Journal of General Education, 52 (4): 237-252.
• Anderson M. W., Teisl, M., Criner, G., Tisher, S., Smith, S., Hunter, M., Norton, S. A., Jellison, J., Alyokhin, A., Gallandt, E., Haggard, S. ve Bıcknell E. (2007). “Attitude Changes of Undergraduate University Students in General Education Courses”, The Journal of General Education, 56 (2): 149-168.
• Arslan, A. (2006). İnkılap Tarihi Derslerinde Başarı Nasıl Sağlanır?. İlk ve Orta Öğretim Kurumlarında Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Konularının Öğretimi: Mevcut Durum Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Ed. M. Saray ve H. Tosun (ss. 65-71). Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi.
• Aslan, B., Günal, H. ve Koçoğlu, Y. (2017). “Eğitim Fakültesi Öğretim Üyelerinin Öğretmen Yetiştirme Sistemine Yönelik Düşünceleri”, Diyalektolog Ulusal Sosyal Bilimler Dergisi, sayı: 16, s. 1-19.
• Association of American Colleges and Universities (AACU). College Learning for the New Global Century: A Report from the National Leadership Council for Liberal Education and America’s Promise, Washington, D.C., Author, 2007.
• Association of American Colleges and Universities (AACU). Trends and Emerging Practices in General Education: Based on a Survey among Members of the Association of American Colleges and Universities Conducted by Hart Research Associates. Washington, D.C., Hart Research Associates, 2009.
• Association of American Colleges and Universities (AACU). Greater Expectations, Washington, DC, National Panel Report, 2002.
• Ateş, Toktamış. Türk Devrim Tarihi, İstanbul, Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2000.
• Aypay, A. (2003). “Yüksekögretimin Yeniden Yapılandırılması: Sosyo-Ekonomik ve Politik Çevrelerin Üniversitelerde Kurumsal Adaptasyona Etkileri”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi sayı: 34, s. 194-213.
• Becerikli, S. (2019). “Öğretmen yetiştirmede İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu Modeli (1924-1978)”, Yayımlanmamış doktora tezi, Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı.
• Benton, Stephen L. ve Dan Li. Teaching Methods Associated with Student Progress in General Education Courses, IDEA Research Report, The IDEA Center, 2015.
• Bingöl, B. (2012). “Üniversite Özerkliğinin Değişen Tanımı ve Üniversitelerin Yeniden Yapılandırılması”, Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, 2 (2): 39-75.
• Brint, S., Proctor, K., Murphy, S. P., Turk-Bicakci, L. ve Hanneman, R. (2009). “General Education Models: Continuity and Change in the U.S. Undergraduate Curriculum, 1975-2000”, Journal of Higher Education, sayı: 80, s. 605-642.
• Cepeda, Rita M. Regulations: Distance Education. Third Reading, Action Scheduled, 1994.
• Chen, X. (2011). “General Education Reform and its Implications for Student Learning: The case of Yuanpei Program of Peking University in China”, Higher Education Research in Nagoya University, sayı: 11, s. 231-52.
• Fagette, P., Chen, S. J., Baran, G. R., Samuel, S. P. ve Kiani, M. F. (2013). “Engineering a General Education Program: Designing Mechanical Engineering General Education Courses”, Innov High Educ, sayı: 38, s. 117-128.
• Forster, N. (1994). The Analysis of Company Documentation. Qualitation Methods in Organizational Research: A Practical Guide, C. Cassell ve G. Symon, (ss. 147-166). London: Safe Publications.
• Freedman, James Oliver. Idealism and Liberal Education, University of Michigan Press, ProQuest Ebook Central, 2001. [Online] Available at: , [Erişim tarihi: 27.09. 2019].
• Fuess, S. M. Jr. ve Nancy D. M. (2011). “General Education Reform: Opportunities for Institutional Alignment”, Journal of General Education, 60 (1): 1-15.
• Hayırsever, F. ve Kalaycı, N. (2017). “A Comparative Analysis of General Culture Courses within the Scope of Knowledge Categories in Undergraduate Teacher Education Programs, Turkey and the USA”, Educational Research and Reviews, 12 (1): 1-18.
• Henscheid, J., O’rourke, M. ve Williams G. (2009). “Embedding the Humanities in Cross-Disciplinary General Education Courses”, The Journal of General Education, 58 (4): 279-295.
• Huang, F. (2017). “Transfers of General Education from the United States to East Asia: Case Studies of Japan, China, and Hong Kong”, The Journal of General Education, 66 (1-2): 77-97.
• Humphreys, Debra. Making the Case for Liberal Education, Washington, D.C., Association of American Colleges and Universities, 2006.
• İlikli, Y. (2010). “Osmanlı’dan Cumhuriyet’e öğretmen yetiştirme sorunu (Darülmuallimin ve Darülmuallimatlardan Öğretmen Okullarına”, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı.
• Karamustafaoğlu, S. ve Yalnız, S. (2016). “8. Sınıf Öğrencilerinin Genel Kültür Seviyelerinin Belirlenmesi”, Adıyaman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi 6 (2): 303-322.
• Kavcar, C. (2003). “Cumhuriyet Döneminde Dal Öğretmeni Yetiştirme”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 35 (1-2): 1-14.
• Kirk-Kuwaye, M. ve D. Sano-Franchini (2015). “Why Do I Have to Take This Course?, How Academic Advisers Can Help Students Find Personal Meaning and Purpose in General Education”, The Journal of General Education, 64 (2): 99-105.
• Korkmaz, Z. (2007). Dil Nedir?, Türk Dili ve Kompozisyon, Z. Korkmaz, A. B. Ercilasun, T. Gülensoy, İ. Parlatır, H. Zülfikar ve N. Birinci (ss. 1-46). Ankara: Ekin Basın Yayın Dağıtım.
• Kramer P. I. (2005). “Systemwide Assessment of Utah’s General Education Courses”, Assessment Update, 17 (2): 4-7.
• Kronman, Anthony Townsend. Education’s End: Why Our Colleges and Universities Have Given up on the Meaning of Life, New Haven, Yale University Press, 2007.
• Kuzu, T. S. (2013). “Öğretmen Adaylarının Okumaya Karşı Tutumları ile Genel Kültür Düzeyleri Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi”, Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 2 (6): 55-72.
• Lattuca, L. R. ve Stark, J. S. (2014). External İnfluences on Curriculum: Sociocultural Context. Introduction to American Higher Education, Ed. S. R. Harper ve J. F. L. Jackson (ss. 93-128). New York: Routledge.
• Levine, Donald. Powers of the Mind: The Reinvention of Liberal Learning in America, Chicago, University of Chicago Press, 2006.
• Levy, David A. Tools of Critical Thinking: Metathoughts for Psychology, Boston, Allyn and Bacon, 2007.
• Libby V. M., Wu, S. S. ve Finnegan, C. L. (2005). “Pradicting Retention in Online General Educaition Courses”, The American Journal of Distance Education, 19 (1): 23-36.
• Lu, F., Liu, Z. ve Liu, Z. (2018). “Smart phone endowed ıntelligent teaching for university general education curriculum in China”, IEEE International Conference on Teaching, Assessment, and Learning for Engineering (TALE), Wollongong, Australia, 04-07 December.
• Maloyed, C. L. (2016). “Actionable Data Projects: Social Science and Service-Learning in General Education Courses”, Journal of Political Science Education, 12 (2): 115-127.
• Mcgowan, V. (2017). “Higher Education Institutional Transparency of General Education Competencies, Assessment Measures, and Analysis of Assessment Data”, The Journal of General Education, 66 (3-4): 252-282.
• Memursen, (2013), Türkiye’de gençlik profili araştırması. Stratejik Düşünce Enstitüsü, [Online] Mevcut: , [Erişim tarihi: 11.10.2019].
• Mevzuat Bilgisi Sistemi (MBS) (1973), 1739 Sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu, 5101-5113, [Online] Mevcut: , [Erişim tarihi: 09.09.2019].
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (1982), Onbirinci Milli Eğitim Şurası, [Online] Mevcut: , [Erişim tarihi: 17.8.2019].
• Nelson Laird, T. F., Niskodé-Dossett, A. S. ve Kuh, G. D. (2009). “What General Education Courses Contribute to Essential Learning Outcomes”, The Journal of General Education, 58 (2): 65-84.
• Nelson Laird, T. F. ve Garver, A. K. (2010). “The Effect of Teaching General Education Courses on Deep Approaches to Learning: How Disciplinary Context Matters”, Res High Educ, sayı: 51, s. 248-265.
• Özcan, Mustafa. Bilgi Çağında Öğretmen Eğitimi, Nitelikleri ve Gücü Bir Reform Önerisi, Ankara, Türk Eğitim Derneği, 2011.
• Özoğlu, M. (2010). Türkiye’de öğretmen yetiştirme sisteminin sorunları, Seta Analiz, [Online] Mevcut: , [Erişim tarihi: 19.8.2019].
• Pitt, R., Laster Pirtle, W. N. ve Metzger, A. N. (2017). “Academic Specialization, Double Majoring, and the Threat to Breadth in Academic Knowledge”, The Journal of General Education, 66 (3-4): 166-191.
• Reichard, G. W. (2003). “The Chocies Bedora Us: An Adminisrrator’s Perspective on Faculty Staffing and Student Learning in General Education Cources”, New Directions for Higher Education, sayı: 123, s. 61-69.
• Safran, M. (2006). İnkılap Tarihi Öğretiminde Yaklaşım Sorunları. Tarih Eğitimi Makale ve Bildiriler, (ss. 99-111). Ankara: Gazi Kitapevi.
• Schejbal, D. (2017). “General Education Reconsidered”, The Journal of General Education, 66 (3-4): 217- 234.
• Stearns, P. (2002). “General Education Revisited, Again”, Liberal Education, 88 (1): 42-47.
• Thompson, C. A., Eodice, M. ve Tran, P. (2015). “Student Perceptions of General Education Requirements at a Large Public University: No Surprises?”, Journal of General Education, 64 (4): 278-93.
• Vural, H. (2007). Üniversitelerde Okutulan Türk Dili Dersi Üzerine. Türk Dili (ss. 496-503). Ankara: TDK Yayınları.
• Wehlburg, C. M. (2010). “Integrated general education: A brief look back”, New Directions for Teaching and Learning, sayı: 121, s. 3-11.
• Weller N. M. ve Saam, J. (2019). “A Case Study on Experiential Learning in a First-Year General Education Course”, Journal of the Scholarship of Teaching and Learning, 19 (1): 86-95.
• Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) (1998), Eğitim Fakültesi Öğretmen Yetiştirme Lisans Programları, [Online] Mevcut: , [Erişim tarihi: 2.5.2019].
• Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) (2006), Eğitim Fakültelerinde Uygulanacak Yeni Programlar Hakkında Açıklama, [Online] Mevcut: , [Erişim tarihi: 05.06.2019].
• Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) (2007), Öğretmen Yetiştirme ve Eğitim Fakülteleri 1982-2007, [Online] Mevcut: , [Erişim tarihi: 15.05.2019].
• Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) (2018), Öğretmen Yetiştirme Lisans Programları, Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Zai III, R. (2015), “Reframing General Education”, The Journal of General Education, 64 (3): 196-217.