Milli Eğitim Bakanlığında Norm Kadro Uygulaması: Isparta İlinde Okul Yöneticileri Üzerinden Bir Değerlendirme

Yıl 2020, Sayı: 44, 141 - 150, 01.08.2020

Fatma Baki Osman Kürşat Acar

Öz

İnsan faktörü, örgüt amaçlarına ulaşmada kullanılan en önemli kaynaklar arasında yer almaktadır. Örgütlerin amaçlarına ulaşmak için gerekli personelin bulunması ve bu personelden en etkin ve verimli şekilde yararlanılması için gerekli örgütsel faaliyetlerin tümünü içeren personel yönetimi kavramı 1980’li yıllardan itibaren yerini daha kapsamlı olan insan kaynakları yönetimi kavramına bırakmaya başlamıştır. Türkiye’de kamu personel yönetiminde kariyer sistemi esasının benimsenmiş olmasına rağmen 1950’li yıllardan bu yana iş sınıflandırması yani kadrolama sistemine geçiş için öneriler getirilmiştir. 1990’lı yıllarda getirilen norm kadro uygulamasıyla birlikte esasta değişiklik yapma ve tüm yapıyı kadrolama sistemine göre düzenleme politikası yeniden gündeme gelmiştir.İnsan kaynağı yönetimi konuları arasında yer alan norm kadro örgütlerde, insan faktöründen etkin ve verimli şekilde yararlanarak, emeğin verimliliğini attırmayı hedeflemektedir. Bu hedefini ise örgüt için optimum nitelik ve nicelikteki kadroyu saptayarak gerçekleştirir. Bu kadro saptama işlemi ile örgütün fayda maksimizasyonunda önemli derecede pozitif artış görülmektedir. Norm kadro uygulaması ile çalışanların sayı ve vasfına göre belirlenen kadro standartları oluşturularak kıyaslama yapılabilecek objektif veriler elde edilmektedir. Bu sayede çalışanların performansları daha hızlı ve hakkaniyete uygun olarak değerlendirilebilmesi, gereksiz unvan ve fazla istihdamın önlenmesi, çalışan ihtiyaçlarının tespitinin kolaylaşması sağlanabilmektedir. Bu çalışmada Isparta Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı eğitim kurumlarındaki yöneticilerin norm kadro çalışmaları hakkındaki görüşleri nitel araştırma yöntemiyle tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmada norm kadro alanında uygulamada yaşanan ve tespit edilen sorunlara yönelik öneriler getirilmeye çalışılmıştır. Araştırmada Isparta merkezindeki 21 okul yöneticisi örneklem olarak seçilmiş ve elde edilen bulgular içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Yapılan görüşmeler sonucunda norm kadro uygulamasının yöneticiler açısından düzensiz kadrolaşmayı önleyen, nesnel veriler sunarak güvenirliliği arttıran, kaynakların dengeli kullanımı bakımından gerekli ve yararlı bir çalışma olarak görüldüğü sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte hızlı norm dalgalanmaları ve eğitim bölgelerinin düzenlenmesi, çalışma körlüğünün engellenmesi gibi geliştirilmesi gereken alanlarında bulunduğu saptanmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen verilerle genele bakıldığında, norm kadro uygulamasının gözden geçirilmesi gereken alanları bulunmasına rağmen Milli Eğitim Bakanlığı açısından faydalı bir uygulama olduğu ve yöneticiler tarafından büyük ölçüde kabul gördüğü söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Norm Kadro, Millî Eğitim Bakanlığı, İnsan Kaynağı Planlaması, Isparta, Nitel Analiz

Norm Staff Practice in Ministry of National Education: A Qualitative Research Sample in Isparta Province

Öz

Human factor is one of the most important sources which use of achievement for organizational goals. Norm staff aims to increase the efficiency of labor by taking advantage of the human factor in organizations effectively and efficiently. This aim is accomplished by determining the optimal quality and quantity of staff for the organization.. With the norm staff practices, objective data that can be compared are obtained by creating staff standards that are determined according to the number and quality of the employees. For this reason, the performance of employees can be evaluated faster and more equitable. In this study, the opinions and suggestions of managers who is working in educational institutions affiliated to Isparta National Education Directorate regarding norm staff work were determined by qualitative research method. The target population of the study is Isparta province. Directors are identified as examples in Isparta downtown. The results were analyzed by content analysis method. As a result of the interviews in this context, it was concluded that the implementation of the norm staff was seen as a necessary and useful work by the managers. However, it has been found that there are areas that need to be developed such as regulation of rapid norm waves and education areas. Considering the data obtained as a result of the research, it can be said that although the norm staff practice has areas that need to be revised, it is a beneficial practice for the Ministry of National Education and has been widely accepted by the administrators

Anahtar Kelimeler

Norm Staff, Ministry Of National Education, Human Resource Planning, Isparta Province, Qualitative Research

Kaynakça

• Acar O. K. (2019). “Personel Yönetiminden İnsan Kaynakları Yönetimine: Cumhuriyet Dönemi Kamu Personel Yönetim Tarihçesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, sayı 1, s.119- 146.
• Aslan, O.Ender. Kamu Personel Rejimi: Statü Hukukundan Esnekliğe, Ankara, TODAİE Yayınları, 2005.
• Aslan, O. Ender. (Ed.). Kamu Personel Hukuku. Eskişehir, Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları, 2014.
• Aziz, Aysel. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem ve Teknikleri Ankara, Nobel Yayın Dağıtım, 2010.
• Baş, Türker. ve Akturan, Ulun. Nitel Araştırma Yöntemleri: Nvivo7.0 İle Nitel Veri Analizi, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2008.
• Bilgin, K.U. ve Aytürk, N. (2003). “Türkiye’de Kamu Kuruluşlarında Norm Kadro”, Türk İdare Dergisi, sayı: 438, s. 157-179.
• Can, Halil., Kavuncubaşı, Şahin ve Yıldırım, Selami. Kamu ve Özel Kesimde İnsan Kaynakları Yönetimi, Ankara, Siyasal Kitabevi, 2012.
• Güler, Birgül Ayman. Kamu Personeli Sistem ve Yönetim, Ankara, İmge Kitapevi, 2013.
• Karataş, A. ve Avcı, S. B.(2019). “Yükseköğretimde Norm Kadro Değişikliği Sonucu Aktörlerin Başa Çıkabilme Potansiyelinin Değerlendirilmesi: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması”, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sayı 2, s.439-460.
• Kalkandelen, Ahmet Hayrettin. Örgütlerde Yeniden Yapılanma ve Norm Kadro, Ankara, Anı Yayıncılık, 1997.
• Kayar, Nihat. Kamu Personel Yönetimi, Bursa, Ekin Yayınevi, 2011.
• Keskin, N. E. ve Demirci, A.G. (2003). “Eğitimde Çürüyüş”, KİGEM Özelleştirme Değerlendirmeleri No.1. KİGEM.
• Milli Eğitim Bakanlığı, “Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin Yönetmelik” (18.06.2014 tarih ve 29034 sayılı R.G).
• Milli Eğitim Bakanlığı, “Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Okul ve Kurum Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği” (03.08.1990 tarih ve 20594 sayılı R.G).
• Ömürgönülşen, U. ve Öktem, M. K. (2004). “Kamu Görevlileri ile Kamu Görevlileri Sendikalarının Kamu Sektöründeki Norm Kadro Çalışmalarına Karşı Tutumları”, H. Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, sayı 1, s.249-263.
• Peker, K. ve Şen, M. L. (2015). “Belediye Yöneticilerinin Norm Kadro Uygulamasına İlişkin Görüşlerini Belirlemeye Yönelik Alan Araştırması: İstanbul İli Örneği”, Kastamonu Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, sayı 1, s.106-121.
• Timur, H. (2004). “Norm Kadro Saptama Teknikleri ve Norm Kadro Kılavuzu Hazırlama Yöntemi”, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, sayı 2, s.201-221.
• Türnüklü, A. (2000). “Eğitim Bilim Araştırmalarında Etkin Olarak Kullanılabilecek Nitel Bir Araştırma Tekniği: Görüşme”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yöntemi Dergisi, sayı 24, s.543-559.
• Parkinson, Cyril Northcote. Parkinson Kanunu (Çev. Ş. Sitembölükbaşı), Ankara, Vadi Yayınları,1996.
• Yıldırım, Ali ve Şimşek, Hasan. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2016.
• Yüceyılmaz, H. (2016). “Yerel Yönetimlerde Personel Temini ve Norm Kadro Uygulaması: Aydın İli Örneği”. Yayınlanmış Doktora Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Anabilim Dalı.