Tüketici Güven Endeksi ile Gayri Safi Yurtiçi Hasıla İlişkisi

Yıl 2020, Sayı: 44, 343 - 353, 01.08.2020

Gonca Yaşar Servet Ceylan

Öz

Son yıllarda hızlanan tüketim ve tüketime dayalı hızlı büyüme sonucu küresel ölçekte bir ekonomik kriz oluşmuştur. Yaşanan küresel ekonomik krizden çabuk toparlanmama da tüketim düşüklüğünün de etkisi bulunmaktadır. Tüketimin düşük olmasında ise tüketicilerin iyimser veya kötümser beklentilere sahip olmasının da etkisi vardır. Günümüzde beklentilerin ekonomik ajanların tüketim, tasarruf, yatırım gibi kararlar almasında ve iktisat politikasının şekillenmesinde önemli etkileri olduğu kabul edilmektedir. Beklentilerin yönünde ise ekonomiye duyulan güven önem arz etmektedir. Tüketicilerin güvenin ölçülmesinde beklentilerin yönünün bilinmesi önemli bir role sahiptir. Tüketici güven endeksi, tüketicilerin ekonomiye ve mali durumlarına ilişkin bugünkü ve gelecekteki beklentilerini anketler yoluyla ölçmektedir. Ekonomiye duyulan güvenin ve beklentilerin, bireylerin tüketim kararlarında etkili olması tüketim harcamaları kanalıyla GSYH’nın değişimine neden olmaktadır. Tüketici güveni, tüketim, GSYH vb makroekonomik değişkenlerden etkilendiği gibi savaş, kriz vb. çevresel ve psikolojik faktörlerden de etkilenmektedir. Herhangi bir nedenle oluşan olumsuz/olumlu tüketici güveni ekonominin yavaşlamasında/hızlanmasında etkili olabileceği gibi tersini de söylemek mümkündür. Ekonominin durumunu gösteren pek çok ekonomik gösterge bulunmaktadır. Ekonomik göstergeleri takip etmek ve bu göstergelerle ilgili yorumlarda bulunmak iktisadi politika yapıcıların, üreticilerin ve tüketicilerin doğru kararlar almasında etkili olmaktadır. Ekonomik göstergeler ekonominin bugünkü ve gelecekteki seyri ile ilgili bilgileri içermektedir. Günümüzde ise iktisat politikaları uygulanırken ekonominin gelecek durumu ile ilgili bilgiler içeren ve öncü göstergeler olarak adlandırılan göstergelere sıklıkla başvurulmaktadır. Tüketicilerin beklentilerin yönünü göstermesi nedeniyle bu niteliğe sahip olan göstergelerden biri de tüketici güven endeksidir. Tüketici güven endeksi sadece tüketimin gelecek değerleri hakkında değil GSYİH’nın da gelecek dönem değerleri hakkında bilgiler taşıyabilmektedir. Çalışmada tüketici güven endeksinin GSYİH açısından öncü niteliğine sahip olup olmadığı araştırılmıştır. Bu amaçla GSYİH ile tüketici güven endeksi arasındaki uzun ve kısa dönem ilişkiler incelenmiştir. Elde edilen bulgular tüketici güven endeksi ile GSYİH arasında uzun dönem ilişkinin varlığını, kısa dönemde ise tüketici güven endeksinden GSYİH’ya tek yönlü nedensel bir ilişki olduğunu göstermiştir. Bu bulgular tüketici güven endeksinin gayrisafi yurtiçi hasılanın gelecek dönem değerlerini belirlemede öncü gösterge olarak kullanılabileceğini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Tüketim, Tüketici Güveni, Öncü Gösterge, ARDL, Toda-Yamamoto Nedensellik Testi

The Relationship Between Consumer Confidence Index and Gdp

Öz

It is accepted that expectations is affacted from economic agents’ consumption, saving and investment decisions. It is important to trust on economy that expectations’ way. The knowledge of expectations’ way is a crucial role on measurment of consumer’s confidence. The consumer confidence index measures the consumer today and future expectations’ via surveys. This result affects consumers’ consumption decisions via consumption expenditures changing GDP. Economic indicators includes information about economys’ today and future situation. As economy policy is applicated using leading indicators that shows economy’s future situation. Leading indicators that provides information about the future state of the economy are frequently used in economic policy applications. One of these variables is the consumer confidence index, as it shows the direction of the consumers’ expectations. Consumer confidence index can inform about not only future values of consumption but also future values of GDP. In the study, it was investigated whether the consumer confidence index has a leading indicator in terms of GDP. For this purpose, long and short term relationships between GDP and consumer confidence index between 2004:1 and 2019:3 for three months datas are examined. The results showed that there is a long-term relationship between the consumer confidence index and GDP, and there is a one-way causal relationship from the consumer confidence index to GDP in the short term. The results also say that consumer confidence index is used as a leading indicator for GDP’s future values determination

Anahtar Kelimeler

Consumption, Consumer Confidence Index, Leading Indicator, ARDL, Toda- Yamamoto Causality Test

Kaynakça

• Acemoğlu, D. and Scott, A. (1994). “Consumer Confidence and Rational Expectations: Are Agents Beliefs Consistent with the Theory?”, The Economic Journal, no: 104, p. 1-19.
• Atsuo, U. (2003). “Confidence and the Real Economy-the Japanese Case”, Applied Economics, no: 35, p. 337- 342.
• Canöz, İ. (2018). “Borsa İstanbul 100 Endeksi ile Tüketici Güven Endeksleri Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği”, Fiscaoeconomia Dergisi, 2(1): 136-153.
• Carroll, C.D., Jeffrey, F., Wilcox, D.(1994). “Does Consumer Sentiment Forecast Household Spending? If So, why?”, American Economic Review, no: 84, p. 1397-1408.
• Clark, M. J. (1917). “Business Acceleration and the Law of Demand: A Technical Factor in Economic Cycles”, Journal of Political Economy, 25(3): 217-235.
• Dées, S. ve Brinca, P.S. (2011). “Consumer Confidence as a Predictor of Consumption Spending: Evidence for the United States and the Euro Area”, European Central Bank Working Paper Series, no. 1349.
• Delorme, C. D., Kamerschen D.R., Voeks L.F. (2001).“Consumer Confidence and Rational Expectations in the United States Compared with the United Kingdom” Applied Economics Journal, 33(7): 863-869.
• European Central Bank(ECB)(2013), Monthly Bulletin, January 2013, Germany.
• Elliott, G., Rothenberg, T.J., and Stock, J.H. (1996). “Efficient Tests for an Autoregressive Unit Root”, Econometrica, no: 64, p. 813–836.
• Eyüboğlu, S. ve Eyüboğlu, K.(2018). “Tüketici Güven Endeksi İle Borsa İstanbul Sektör Endeksleri Arasındaki İlişkinin Araştırılması”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(1): 235-259.
• Fukuyama, Francis. Güven, Sosyal Erdemler ve Refahın Yaratılması, Çev. Ahmet Buğdaycı, Ankara, İş Bankası Kültür Yayınları, 1998.
• Gökalp, B.T. (2019). “Hisse Senedi Getirileri ile Tüketici Güven Endeksi Arasındaki İlişki: Diyagonal Vech Modeli Üzerinden Bir Değerlendirme” Ekonomi Politikaları ve Finans Araştırmaları Dergisi, 4(1): 139-150.
• Ibrahim, A., Abdullahi, S.B., Ismaila S.; Didigu, Chizoba E.; Mainasara, Sani S. (2015).”Consumer Confidence Indicators and Economic Fluctuations in Nigeria”, Journal of Applied Statistics, Central Bank of Nigeria, 6(1):285-300.
• Jansen, W. J. and Nahuis, J.N. (2003). “The Stock Market and Consumer Confidence: European Evidence”, Economics Letters, 79(1): 89-98.
• Küçükçaylı, F. M. ve Akıncı, G.Y. (2018). “Tüketici Güveninin Makroekonomik Belirleyicileri: Bir Zaman Serisi Analizi”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 17. UİK Özel Sayısı, s. 459-472.
• Mandal, A. and Mccollum, J. (2013). “Consumer Confidence and the Unemployment Rate in New York State: A Panel Study”, New York Economic Review, 44(Fall): 3-19.
• Matsusaka, J.G. and Sbordone, M.A. (1995). “Consumer Confidence and Economic Fluctuations” Economic Inquiry, 33(2): 296-318.
• Özdemir, G.Z. (2013). ”Tüketici Güveninin Tüketim Harcamaları ile İlişkisi ve Öngörü Gücü: Türkiye Örneği”, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası