Türkiye ve Seçilmiş Ülkelerin Tıbbi Ürünlerde İhracat Performanslarının İncelenmesi

Yıl 2022, Sayı: 47, 147 - 161, 25.04.2022

Nuriye Değirmen Feride Gülsüm Gümüşsoy

https://doi.org/10.52642/susbed.1015935

Öz

Bu çalışmada, 1991-2019 dönemi içerisinde Türkiye, Almanya, İsviçre, ABD ve Japonya’nın tıbbi ürün endüstrisi ihracat performanslarını belirleyen etmenlerin araştırılması ve ülkelerin endüstri ihracat performanslarının karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda öncelikle sabit pazar payı analizi yardımıyla 1991-2019 döneminde ülkelerin tıbbi ürün endüstrisi ihracat performanslarındaki değişimin kaynakları belirlenmeye çalışılmıştır. Sanayileşmiş ülkeler ile Türkiye arasında ihracat performanslarının karşılaştırılması ve endüstride sahip olunan ihracat avantaj ve dezavantajlarının belirlenebilmesi amacıyla açıklanmış karşılaştırmalı üstünlükler endeksi elde edilmiştir.
Sabit pazar analizinden elde edilen bulgulara göre; çoğu dönemde ülkelerin tıbbi ürün endüstrisindeki ihracat performanslarını belirleyen ana etmen endüstride dünya ticaretindeki artıştır. Çoğu dönemde ülkeler endüstride artan dünya ticaretine kolay ve esnek biçimde uyum sağlayamamışlardır. Türkiye, son dönemlerde endüstride rekabet edilebilirlik düzeyini önemli ölçüde arttırmaktadır. RCA endeksi sonuçlarından elde edilen bulgulara göre; Türkiye ve Japonya tıbbi ürünlerde ihracat dezavantajına sahipken; Almanya, İsviçre, ABD endüstride ihracat avantajına sahiptir. Sonuç olarak, ar-ge çalışmaları ile konunun aydınlatılmasına gereksinim olduğu ve etik açıdan sağlık bakımı ve tedavisinde kalite için sağlık ekonomisine daha fazla pay ayrılması gerektiği önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

açıklanmış karşılaştırmalı üstünlükler endeksi (RCA), ihracat performansı, sabit pazar payı analizi, tıbbi ürünler

EXAMINATION OF EXPORT PERFORMANCES OF MEDICAL PRODUCTS OF TURKEY AND SELECTED COUNTRIES

Öz

Anahtar Kelimeler

constant market share, export performance, medical product, revealed comparative advantage index (RCA)

Kaynakça

• Arshad, F. M. & Radam, A. (1997). Export performance of selected electrical and electronic products. Towards Management Excellence in 21st Century Asia, 1-22.
• Atış, A. G., Saygılı, F. ve Kaya, A. (2013). The determınants of turkey’s export performance: Constant market share analysis. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (42), 41-66.
• Balassa, B. (1965). Trade liberalization and revealed comparative advantage. The Manchester School, 33, 99-123.
• Baldwin, R. E. (1958). The commodity composition of trade: selected industrial countries, 1900-1954. The Review of Economics and Statistics, 50-68.
• Biswas, B. (1982). Constant-market-share analysis of export performance: The case of India. Indian Economic Journal, 29(3), 41.
• Bowen, H. P. & Pelzman, J. (1984). US export competitiveness: 1962–77. Applied Economics, 16(3), 461-473.
• Dalum, B., Laursen, K. & Villumsen, G. (1998). OECD ihracat uzmanlığı modellerinde yapısal değişiklik: Uzmanlaşma ve 'yapışkanlık'. International Review of Applied Economics, 12(3), 423-443.
• Demir, M. A. (2020). Türkiye’nin farmakoloji sanayindeki mukayeseli üstünlüğünün sektörün ihracatı üzerine etkisi: Zaman serisi analizi. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (20), 509-530.
• Erkan, B. ve Bozduman, E. T. (2020). Analysis of Turkey’s foreign trade of medical and pharmaceutical products in the perspective of specialization and competition. International Social Sciences Studies Journal, 6(65), 2871-2878.
• Erlat, G. ve Erlat, H. (2012). Türkiye'nin Orta Doğu Ülkeleri ile olan ticareti, 1990-2002. (No. 2012/26). Discussion Paper.
• Fagerberg, J. & Sollie, G. (1987). The method of constant market shares analysis reconsidered. Applied Economics, 19(12), 1571-1583.
• Kantur, Çiğdem, (2019), Türkiye’nin dünya pazarında pamuk ve pamuklu dokuma sektörü açısından rekabet gücü analizi. Yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, İzmir.
• Laursen, K. (1999). The impact of technological opportunity on the dynamics of trade performance. Structural Change and Economic Dynamics, 10(3-4), 341-357.
• Learner, E. E. & Stern, R. M. (1970). Quantitative International Economics. Boston: Allynand Bacon.
• Lohrmann A. M. (2000). On Turkey’s export performance: A decomposed constant market shares analysis. Russian and East European Finance and Trade, 36, 80-90.
• Özbozkurt, O. B. (2019). 2023 hedeflerine giden yolda Türk ilaç sektörüne ilişkin ihracatta karşılaşılan problem alanları: Mersin ilinde ilaç ihracatı gerçekleştiren bir işletmenin stratejik yönetimi. Bülent Kırmızı ve Bahar İşigüzel (Ed.), Türkiye Vizyonu: Multidisipliner Çalışmalar içinde (ss. 528-545). Bursa: Ekin Yayınevi.
• Richardson, J. D. (1971). Some sensitivity tests for a “constant-market-shares” analysis of export growth. The Review of Economics and Statistics, 300-304.
• Spiegelglas, S. (1959). World exports of manufactures, 1956 vs 1937. Manchester School of Economic and Social Studies, 27(2), 111-139.
• Tatarer, Ö. (2004). The export performance of the Turkish manufacturing industries with respect to selected countries, Yayınlanmış yüksek lisans tezi, ODTÜ, Sosyal bilimler enstitüsü, Ankara.
• Temiz, D. (2002). Turkey's agricultural exports (1989-1998): constant market shares analysis. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, ODTÜ, Sosyal bilimler enstitüsü, Ankara.
• Turan, Z., Kayıkçıoğlu, S. C. ve Çağlar, A. E. (2019). Eczacılık ürünleri ihracat performanslarının belirlenen endekslerle ölçülmesi: Türkiye – Brezilya örneği. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(4), 2680-2690.
• Tyszynski, H. (1951). World trade in manufactured commodities, 1899‐1950 1. The Manchester School, 19(3), 272-304.
• Usta, S. (2009). Türkiye’nin sabit pazar payı analizine göre AB pazarındaki ihracat performansı. Yayınlanmış Yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Yenilmez, F. ve Kılıç, E. (2014). Gümrük birliği ve serbest ticaret anlaşmalarının Türkiye ilaç sektörü ithalatına etkisi. In Econ World 2014@ Prague International Conference in Economics.