Şehrin Kayıp Belleği: Her Şeyin Müzesi

Yıl 2022, Sayı: 47, 319 - 327, 25.04.2022

Emine Kef

https://doi.org/10.52642/susbed.1029882

Öz

Zamanı tarihlendiren temel ilke hafızadır. Kültürel mekan şekillendirilirken, geçmişin nasıl bilineceğine ve geleceğin nasıl olacağına karar veren anlayış, şehirlerin belleğini kendi hafıza ve bilgisi doğrultusunda biçimlendirir. Farklı tarihlerde ve fakat aynı yeryüzünde birbiri üstüne kurularak varlık kazanan uygarlıklar, geçmişten arta kalanlarla palimpsest kültürler inşa ederler. Bu kalıntılar geçmişin bilgisini verdiği gibi geleceğin tasarlanmasında itici güç olur. Toplumlarda ilk olarak akademik iklime bütünleşik bir biçimde inşa edilen ve doğal-kültürel varlıkların şehirdeki haznedarlığını yapan müzeler, adlarını ilham perisinden -muse- alır. Bulundukları anda ve yerde geçmiş ile gelecek arasında iletişime/etkileşime olanak veren müzeler, tarihsel süreçte, toplumların nesnelere yükledikleri anlamların değişmesi ve başka kültür nesnelerinin müzelerde yer alabileceği anlayışının ortaya çıkmasıyla işlevsel değişikliğe uğramıştır. Topraktan çıkarılan her şeyin müzelerde sergilenmesi gerekli görüldüğü gibi sanat eseri olarak nitelendirilen her şeyin de müzesi olabileceği anlayışı, bugünün toplumlarının değer algısı hakkında bilgi vermektedir. Medeniyetlerin inşasında hem bilgi hem de ilham kaynağı olan müzeler, farklı tanımlarla içi boşaltıldığı için artık esin kaynağı olmaktan ziyade belleğini yitirmiş şehirlerde, baktığını göremeyen gezginler tarafından ziyaret edilip fotoğraflanmayı beklemektedir.

Anahtar Kelimeler

Müze, Konsept Müze, Tekdüze Kentler, Kayıp Bellek, Yeni Nesil Gezginler

Kaynakça

• Ambrose T. & Paine C. 2006. Museum Basics. NY: Routledge
• Armstrong J. 1992. Does The World Need Another Hall of Fame? Another Museum? Another Shrine? History News. American Association for State and Local History. 47:2.
• Artun A. 2019. Mümkün Olmayan Müze Müzeler Ne Gösteriyor? İstanbul: İletişim Yayınları
• Henning M. 2006. Museums, Media and Cultural Theory. England: Open University Press
• Herzfeld M. 1991. A Place in History -Social and Monumental Time in a Cretan Town. New Jersey: Princeton University Press
• Huyssen A. 1995. Twilight Memories Marking Time in a Culture of Amnesia. NY: Routledge
• Huyssen A. 1999. Alacakaranlık Anıları/Bellek Yitimi Kültüründe Zamanı Belirlemek. çev. K. Atakay. İstanbul: Metis Yayınları
• Jones I. 2008. Cities and Museums about Them. City Museums and City Development. ed. I. Jones, R. R. Macdonald, and D. Mcintyre. Plymouth: Altamira Press
• Lewis G. 2004. The Role of Museums and the Professional Code of Ethics. Running a Museum: A Practical Handbook. International Council of Museums
• Rakhimzyanovna Nazipova R. 2008. The Developlment of City of Kazan. City Museums and City Development. ed. I. Jones, R. R. Macdonald, and D. Mcintyre. Plymouth: Altamira Press
• Mintz A. 1997. Doing the Right Thing; Doing the Thing Right. Journal of Museum Education. 22:1. 12.01.21: https://doi.org/10.1080/10598650.1997.11510340
• Özel İ. 2012. Bir Yusuf Masalı. İstanbul: Şule Yayınları
• Platon. 2020. Phaidros. çev. F. Akderin. İstanbul: Say Yayınları
• Prévélakis G. 2008. City Museums and the Geopolitics of Globalization. City Museums and City Development. ed. I. Jones, R. R. Macdonald, and D. Mcintyre. Plymouth: Altamira Press
• Savaş A. 2005. Arzulanan Nesneler: Müze, Nesne ve Hafıza Arasında Sıkışan Mekana Dair. Voyvoda Caddesi Toplantıları 2004-2005. 8/1/2021: https://archives.saltresearch.org/bitstream/123456789/169629/1/ECOBARCE069.pdf
• Sennett R. 2014. Ten ve Taş Batı Uygarlığında Beden ve Şehir. çev. T. Birkan. İstanbul: Metis Yayınları
• Tuan Y.F. 2001. Space and Place the Perspective of Experience. London: University of Minnesota Press