Luchino Visconti’nin (Yeni) Gerçekçi Tutku’su

Yıl 2022, Sayı: 48, 289 - 299, 29.08.2022

Aslı Ekici

https://doi.org/10.52642/susbed.1110502

Öz

Sinemasal anlatılarda çoğunlukla erkeklerin hikâyelerine yer verilmekte kadın karakterler ikinci planda kalmaktadır. Bu kadın karakterler de toplumsal cinsiyete dair kabul edilen öngörülerin sınırları içinde beyazperdede boy göstermektedir. Toplumsal cinsiyete dair temsillerde hassas davranan, az da olsa egemen söylemin çizdiği sınırların dışına çıkan/çıkabilen yönetmenlerin olması kuşkusuz umut vericidir. Bu çalışmada Luchino Visconti’nin Tutku (Ossessione, 1943) filminde kadına “görece daha özgür” bir alan açılıp açılmadığı anlatı ve sinematografi göz önünde bulundurularak metin çözümlemesi yöntemi ile değerlendirilmektedir. Kimilerine göre “yeni gerçekçi sinema” kimilerine göre ise “gerçekçi sinema” olarak değerlendirilen bu filmde erkek egemen söylemin inşa edilip edilmediği, kadınların nasıl temsil edildiği, bu temsillerin ne kadar gerçeğe yakın olduğu feminist sinema kuramı tartışmaları çerçevesinde ele alınmaktadır. Visconti’nin kullandığı sinema dili “kadın olmanın” anlamını nasıl inşa ediyor sorusu araştırmanın çıkış noktasıdır. Sadece İtalyan sinemasının değil dünya sinemasının da önemli yönetmenlerinden/auteurlerinden biri olan Luchino Visconti’nin ele alınan bu filminde kadın temsilinin “gerçekçi” olduğu ileri sürülmektedir. Filmin döneme/içinde bulunduğu çağa tanıklık etme “görevini üstlenmiş” anlatısında aynı duyarlılığı “kadınlığa/kadın olmaya dair” temsillerde de sergilediği; kadınları arzularıyla, çelişkileriyle seyirciye sunduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Luchino Visconti, Tutku, İtalyan Sineması, Kadın

Kaynakça

• Abisel, N., & Eryılmaz, T. (2011). Sinemanın Çağdaşlaşması: Yeni Gerçekçilik, Yeni Dalga. Sinema Araştırmaları: Kuramlar, Kavramlar, Yaklaşımlar. (Der. M. İri). İstanbul: Derin. 24-62.
• Bondanella, P. (2001). Italian Cinema from Neo-realism to the Present. New York: Continuum.
• Cottino-Jones, M. (2010). Women, Desire, and Power in Italian Cinema. United States of America: Palgrave Macmillan
• Daldal, A. (2003). Art, Politics and Society: Social Realism in Italian and Turkish Cinemas. İstanbul: Isis.
• Ekici, A. (2012). Sicilya Tutkusu Yeri Sarsıyor. Oğuz Onaran İçin… Sinemada Hayat Var. (Der. S. Büker & S. R. Öztürk). Ankara: De Ki. 59-66.
• Gledhill, C. (2017). Tür ve Toplumsal Cinsiyet: Pembe Dizi Örneği. Temsil: Kültürel Temsiller ve Anlamlandırma Uygulamaları (Der. S. Hall), (Çev. İ. Dündar). İstanbul: Pinhan. 441-506.
• Hall, S. (2017). Temsil İşi. Temsil: Kültürel Temsiller ve Anlamlandırma Uygulamaları (Der. S. Hall), (Çev. İ. Dündar). İstanbul: Pinhan. 21-98.
• Hennessey, B. (2021). Luchino Visconti and the Alchemy of Adaptation. Albany: University of New York.
• Kaplan, E. A. (2000). Women and Film: Both Sides of The Camera. London & New York: Routledge.
• Korte, W. F. (1971). Marxism and formalism in the Films of Luchino Visconti. Cinema Journal, 11(1), 212. (https://www.jstor.org/stable/1225346?seq=1#metadata_info_tab_contents) (Erişim tarihi: 24 Temmuz 2022).
• Landy, M. (2000). Italian Film. Cambridge : Cambridge University Press.
• Liehm, M. (1984). Passion and Defiance: Film in Italy from 1942 to the Present. California: University of California Press. Locke, R. (2014). Grand Visconti. The Threepenny Review, 24-25. (https://www.jstor.org/stable/24429732?Search=yes&resultItemClick=true&searchText=luchino+visco nti+obsession&searchUri=%2Faction%2FdoBasicSearch%3FQuery%3Dluchino%2Bvisconti%2Bobsessi on%26so%3Drel&ab_segments=0%2Fbasic_search_gsv2%2Fcontrol&refreqid=fastly) (Erişim tarihi: 22 Temmuz 2022).
• Minghelli, G. (2008). Haunted frames: history and landscape in Luchino Visconti's Ossessione. Italica, 85(2/3), 173-196.
• Nowell-Smith, G. (2011). Luchino Visconti. London: British Film Institute. (https://books.google.com.tr/books?hl=tr&lr=&id=N- XxDwAAQBAJ&oi=fnd&pg=PP1&dq=luchino+visconti&ots=rC6buq_uE4&sig=TgUnjD79nOrMPiIu Hc0pX1BKhSA&redir_esc=y#v=onepage&q=abruzzi&f=false) (Erişim tarihi: 21 Temmuz 2022).
• Nowell-Smith, G. (2013). Luchino Visconti. (Çev. B. Erdoğan,) İstanbul: Agora.
• Öztürk, S. R. (2000). Sinemada Kadın Olmak: Sanat Filmlerinde Kadın İmgeleri. İstanbul: Alan. Poggi, G. (1960). Luchino Visconti and the Italian Cinema. Film Quarterly, 11-22. (https://www.jstor.org/stable/1210429?Search=yes&resultItemClick=true&searchText=woman+in+luc hino+visconti&searchUri=%2Faction%2FdoBasicSearch%3FQuery%3Dwoman%2Bin%2Bluchino%2B visconti%26so%3Drel&ab_segments=0%2Fbasic_search_gsv2%2Fcontrol&refreqid=fastly-) (Erişim tarihi: 27 Temmuz 2022).
• Prinzler, H. H. (1988). Genel Bilgiler. Luchino Visconti. (Geitel, K., & Prinzler, H. H. & Schlappner M. & Schütte W.). (Çev. F. Ant). İstanbul: Afa. 171-188.
• Ricci, S. (2008). Cinema and Fascism: Italian Film and Society, 1922-1943. London: University of California.
• Rocchio, V. F. (1999). Cinema of Anxiety: A Psychoanalysis of Italian Neorealism. Austin: University of Texas Press.
• Schlappner, M. (1988). Savaş Sonrası İtalyan Sinemasında Gerçekçiliğin Ana Hatları. Luchino Visconti. (Geitel, K., & Prinzler, H. H. & Schlappner M. & Schütte W.). (Çev. F. Ant). İstanbul: Afa. 7-48.
• Sorlin, P. (1996). Italian National Cinema 1896-1996. London: Rtl.
• Teksoy, R. (2005). Rekin Teksoy’un Sinema Tarihi. İstanbul: Oğlak.