AKTİF ÖĞRENME TEMELLİ FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ ETKİNLİKLERİNİN İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Yıl 2015, Sayı: 5, 115 - 132, 17.05.2016

Sevim Camuzcu Aşiroğlu Kemal Duruhan

Öz

Bu araştırmanın amacı ilköğretim 5. sınıf fen ve teknoloji dersinde aktif öğrenme temelli etkinliklerin öğrencilerin problem çözme becerilerine etkisini incelemektir. Araştırmada “kontrol gruplu öntest-sontest modeline” uygun deneysel bir çalışma yürütülmüştür. Deney grubuna aktif öğrenme temelli etkinlikler uygulanmış, kontrol grubuna ise mevcut MEB programı uygulanmıştır. Araştırma 2012 – 2013 öğretim yılında İstanbul ili Tuzla İlçesi’nde bulunan bir devlet ilkokulu 5. sınıflarında öğrenim gören 39 öğrenci (19 deney grubu, 20 kontrol grubu) üzerinde gerçekleştirilmiştir. Deney ve kontrol gruplarına “Problem Çözme Becerisi Testi”  uygulanmıştır. Araştırma süresince problem çözme becerisi testinden elde edilen veriler, aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri betimsel olarak verildikten sonra bağımsız gruplarda "t"testi ve tek faktörlü ANCOVA testi ile analiz edilmiştir. Sonuç olarak; problem çözme becerisi sontest puanları açısından, aktif öğrenme yaklaşımının uygulandığı deney grubunun  problem çözme becerisi sontest puanlarının aritmetik ortalaması, MEB programının uygulandığı kontrol grubunun problem çözme becerisi puanlarından anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Aktif Öğrenme, Problem Çözme Becerisi, Fen Öğretimi

THE EFFECT OF SCIENCE AND TECNOLOGY COURSE ACTIVITIES BASED ON ACTIVE LEARNING OVER PROBLEM SOLVING SKILL AND ACHIEVEMENTS OF ELEMANTARY STUDENTS

Öz

The purpose of this research is to evaluate the activities based on active learning of fifth grade Science and Tecnology course over both problem solving skill of students. In the reseach experimental study relevant to “pretest and posttest control group” was conducted. Activities based on active learning were used for experiment group, current MEB curriculum were used for control group. Research was held on 39 5th grade students as 20 in experiment and 19 in control group in primary public school in 2012-2013 educational year. In order to determine the retention of the acquired knowledge, “problem solving skill test” were used as pretest, posttest and retention test for the experimental and control groups. After the aritmatical averarage and standart deviation were given descriptively, data obtained from the problem solving skills test during the reseach was analyzed with t-test for independent groups and one way ANCOVA for repeated measures. Consequently, according to problem solving posttests’ score, it was obtained that the aritmatical average of the problem solving skill grades of the experimental group was highly more than the average of the control group.

Anahtar Kelimeler

Active Learning, Problem Solving Skill, Science Teaching

Kaynakça

• Acar, B. (2008). Lise kimya “Asitler ve Bazlar” konusunda yapılandırmacılığa dayalı bir aktif öğrenme uygulaması. Doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Açıkgöz, K. Ü. (2008). Aktif öğrenme. İzmir: Eğitim Dünyası Yayınları.
• Akamca, Ö. G. (2008). İlköğretimde anolojiler, kavram karikatürleri ve tahmingözlemaçıklama teknikleri ile desteklenmiş fen ve teknoloji eğitiminin öğrenme ürünlerine etkisi, Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı, İzmir.
• Arslan, M. ve Eraslan, L. (2003). Yeni eğitim paradigması ve Türk eğitim sisteminde dönüşüm gerekliliği. Milli Eğitim Dergisi, 160.
• Aydın, Z. (2001). İlköğretim 6. sınıf matematik dersinde kullanılan aktif öğrenme temelli etkinliklerin öğrencilerin matematik dersine karşı tutumlarına, akademik başarı ve yaratıcı düşünme düzeylerine etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi.Gaziantep.
• Baytekin, Ç. (2001). Ne, niçin, neden öğretiyoruz ve öğreniyoruz? Ankara: Anı Yayıncılık.
• Bilen, M. (1999). Plandan uygulamaya öğretim. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Bingham, A. (1998). Çocuklarda problem çözme yeteneklerinin geliştirilmesi (çev. A.F. Oguzhan). İstanbul: Milli Egitim Basımevi.
• Büyüköztürk, Ş. (2010), Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı, Ankara: Pagema
• Büyüköztürk, Ş. Çokluk Ö. ve Köklü, N. (2010). Sosyal bilimler için istatistik. Ankara: Pagema
• Davidson E ve Sternberg, J. (2003). The psychology of problem solving. Cambridge,. England: Cambridge University Press.
• Demirci, C. (2003).Etkin öğrenme yaklaşımının erişiğe etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 25, 38-42
• Dewey, J. (1996) Demokrasi ve eğitim, Çev. Tahsin Yılmaz, İzmir: Ege Üniversitesi Yayınları.
• Dewey, J. (1997). How we think? New York: Prometheus Books.
• Dewey, J. (2007), Democracy and education, Teddington: The Echo Library.
• Duruhan, K. (2002). Öğrenme-öğretme süreçleri ve aktif öğretim yöntemleri, Eurasian Journal of Educational Research, s.8
• Duruhan, K. ( 2006), Felsefe ve eğitim. Editör: Adem Solak, Ankara: Hegem Yayınları.
• Erdem, E. (2006). Probleme dayalı öğrenmenin, öğrenme ürünlerine, problem çözme becerilerine ve özyeterlik algı düzeylerine etkisi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı.Ankara.
• Erden, M. (2004). Eğitimde Program Değerlendirme. Ankara: Anı Yayıncılık
• Güler, N. (2012). Eğitimde ölçme değerlendirme. Ankara: Pagema.
• Hertzog, N. B. (2009). Problem solving. Barbara Kerr ve Barbara Wells (Edt.) California: Sage Publications.
• Kartal, T. (2007). İlköğretim fen bilgisi öğretiminde aktif öğrenme yönteminin öğrencilerin başarılarına, tutumlarına ve hatırda tutmalarına etkisi. Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Koç, G. (2002). Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımının duyuşsal ve bilişsel öğrenme ürünlerine etkisi. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Kutlu, Ö., Doğan, C. D. ve Karakaya, İ. (2010). Öğrenci başarısının belirlenmesi performansa ve portfolyoya dayalı durum belirleme ölçme değerlendirme uygulamaları. Ankara: Pagema.
• Küçükahmet , L. (2002). Öğretim ilke ve yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kültekin, S. (2006). Bilgi toplumu ve eğitim programları. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir.
• Mala , N. (2011). Cumhuriyetten günümüze ilköğretim programlarının faydacı ve ilerlemeci ekole uygunluğu bakımından değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı. Doktora Tezi. Malatya.
• Memnun, D. Z. (2008). Sekizinci sınıfta permütasyon ve olasılık konularının aktif öğrenme ile öğretiminin uygulama düzeyi öğrenci başarısına etkisi, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi, XXI (2), 403-426
• MEB. (2004). İlköğretim fen ve teknoloji dersi (4-5. Sınıflar) öğretim programı. Ankara: Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• MEB (2007). Eğitimi araştırma ve geliştirme dairesi başkanlığı, PISA 2006 uluslararası öğrenci başarılarını değerlendirme programı ulusal ön raporu. http://yegitek.meb.gov.tr/dosyalar%5Cdokumanlar%5Culuslararasi/pisa_2006_ulusa l_on_raporu.pdf adresinden 3.11.2012’de alındı
• MEB. (2009). İlköğretim hayat bilgisi dersi öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: Milli Eğitim Yayınevi.
• Öztürk, M. (2008), John Dewey’in eğitim felsefesi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Palut, Z. Ö. (2006). Fen öğretiminde aktif öğrenmenin kavram yanılgılarını gidermeye etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İstanbul.
• Polya, G. (1997). Nasıl çözmeli? (çev. F. Halatçı). İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Sezgin, E. (2011). Problem çözme becerisi ölçeğinin geliştirilmesi. Ankara üniversitesi, Eğitim bilimleri Enstitüsü, Yüksek lisans tezi, Ankara.
• Solak, A., Tozlu , N., Ömerustaoğlu, A. ve Duruhan, K. (2006). Felsefe ve eğitim. Ankara: Romantik kitap.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve duyuşsal ölçümlerde güvenirlik ve geçerlik. Ankara: Seçkin Kitapçılık.
• Şensoy, Ö. (2009). Fen eğitiminde yapılandırmacı yaklaşıma dayalı araştırma soruşturma tabanlı öğretimin öğretmen adaylarının problem çözme becerileri, özyeterlik düzeyleri ve başarılarına etkisi. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Anabilimdalı Fen Bilgisi Öğretmenliği Bilim Dalı. Ankara
• Taraban, R., Box, C., Myers, R., Pollard, R. and Bowen, C. W. (2007). Effects of activelearning experiences on achievement, attitudes, and behaviors in high school biology. Journal of research in science teaching, 44(7), 960–979.
• Uysal, G. (2010). İlköğretim sosyal bilgiler dersinde işbirlikli öğrenmenin erişiye, problem çözme becerilerine, öğrenme stillerine etkisi ve öğrenci görüşleri. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı Sınıf Öğretmenliği Programı.