KİMLİK OLUŞTURMA ARACI OLARAK “NEVRUZ-NEWROZ” ŞENLİKLERİ

Yıl 2015, Sayı: 4, 82 - 89, 17.05.2016

Mehmet Tayanç

Öz

Şenlikler, toplumda geleneklerin sürmesine, inançların tazelenmesine ve törelerin köklenmesine yardım eden ritüellerdir. Bireye mensup olduğu topluma ait olma hissi kazandırmaktadır. Bu nedenle birçok toplumda şenlikler, toplumsal bağları kuvvetlendirdiği için önemli yer tutmaktadır. Bu bakımdan Türkiye’de en dikkat çeken şenliklerin başında Nevruz-Newroz kutlamaları gelmektedir. Bu çalışmada, Nevruz-Newroz kutlamalarının tarihsel serüveninin yanında Türkiye’de yaşayan Türkler ve Kürtler tarafından kutlanan Nevruz-Newroz şenliklerinin, aynı tarihsel kaynağa dayanmasına rağmen günümüzde gerek kutlanma biçimleri gerekse de bu kutlamalara yüklenen anlam bakımından nasıl farklılık arz ettiği üzerinde durulmuştur. Bunun yanında Türkler ve Kürtlerin, paralelleşen ve rekabet halinde kutlanan bu şenlikler üzerinden milli kimlik, tarih ve gelenek oluşturma bakımından nasıl bir anlam yükledikleri üzerinde durulmuştur.  Anahtar Sözcükler: Nevruz, Newroz, şenlik,  kimlik oluşturma, kutlama

Anahtar Kelimeler

Nevruz, Newroz, şenlik, kimlik oluşturma, kutlama

NOWRUZ-NEWROZ FESTIVITIES AS A MEDIUM TO CREATE IDENTITY

Öz

Festivities are the rituals which help the continuation of traditions, the renewal of beliefs and the rooting of the ceremonies in society. They give a sense of belonging to society as an individual. Therefore the festivities are playing an important role in many communities. One of the leading remarkable festivals in Turkey is Nowruz-Newroz festivity. This study mainly focused on how Nowruz-Newroz festivals vary both in the way that those festivals are celebrated and their meaning attributed to them. Besides, it focused on how Turks and Kurds contributed to the creation of their national identity, history, and tradition while they celebrate these festivals in parallel with the competition. This study also reviews the historical adventure of Nowruz-Newroz festivals.

Anahtar Kelimeler

Nowruz , Newroz , Festival , identity creation, celebration

Kaynakça

• ANDERSON B. (2014), Hayali Cemaatler: Milletçiliğin Kökenleri ve Yayılması Çev. İskender Savaşır, Metis Yayınları, İstanbul.
• ARTUN E. (2007), “Türk Halk Kültüründe Nevruz” Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Merkezi Halk Bilimi Dergisi, Çukurova Üniversitesi Yayınları.
• BAŞÇETİNÇELİK A. (1975), “Türk Kültüründe Nevruz” Dramatik Köylü Gösterilerinin Ritüel Niteliği, Türk Folkloru Araştırmaları Yıllığı.(Der. Metin And) Kültür Bakanlığı Yayınları A. Ü Basımevi s: 1-11, Ankara.
• ÇETİN E. (2009), “Türk Dünyasında Ortak Kültür Mirası: Nevruz” International Journal of Social Science. Volume 2 Issue 1, s. 63-71. 2009.
• DEMİR N. (2009), Türklüğün En Eski Bayramı Nevruz ve Tarihi Altyapısı, http://www.serander.net/karadeniz-kulturu/halkbilim-folklor/685-turklugun-en-eski-bayrami-nevruz-ve-tarihi-alt-yapisi.html (Erişim Tarihi: 26.05.2014)
• DEMİRER Y. (2012) Türkiye’de Newroz ve Nevruz Şenlikleri: Tören- Simge- Siyaset, Dipnot Yayınları. Ankara.
• ENGİN, İsmail. (1990), Süpürge Zanaatçısı Örneğinde İki Kültürel Süreç: Kültürleme ve Kültürlenme, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, S. 1, Cilt. 33 ss: 165-169. Ankara.
• HOBSBAWN E.- Ranger T. (2006), Geleneğin İcadı Çev. Mehmet Murat Şahin, Agora Kitaplığı, İstanbul.
• JUSTANİS G. (1991), Kültür ve Milletçilik, Çev. Kaya Şahin, Defter Dergisi, Sayı.32 ss:43-54.
• ÖZKAN İ. (1995), Türk Boylarının Edebiyat ve Folklorunda Nevruz Şenlikleri Bilge Yenigün Dergisi Sayı.5 s:179-185, Ankara.
• SAVRUN E. (2014), Karşılaştırılmalı Olarak Türk Kültüründe Nevruz http://www.researchgate.net/publication/235218284_KARILATIRMALI_OLARAK_TRK_KLTRNDE_NEVRUZ ( Erişim Tarihi: 26.05.2014).
• SMİTH, Anthony D. (2010), Milli Kimlik Çev. Bahadır Sina Şener, İletişim Yayınları, İstanbul.