Türkiye’nin Soğuk Savaş Düşünce Hayatı, Antikomünizm ve Amerikan Etkisi

Yıl 2015, Sayı: 4, 165 - 174, 17.05.2016

Resul Babaoğlu , Resul Babaoğlu

Öz

Türkiye’de II. Dünya Savaşı’nın sonlarından doksanlı yıllara kadar süren siyasi ve ideolojik dönüşümün köklerine ışık tutan bu eserde, Soğuk Savaş’ın Türkiye’de yarattığı Batı algısının özellikle dönemin antikomünizm paradigmasının önde gelen taşıyıcısı olan İslamcılık düşüncesi üzerindeki etkileri başarılı bir şekilde çözümlenmiştir. Türkiye, Soğuk Savaş döneminde, Sovyet Rusya ve dolayısıyla komünizm tehlikesi karşısında ciddi bir güvenlik ittifakına ihtiyaç duymuştur. Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinden itibaren başlatılan modernleşme çabalarının Batı ülkelerinden ilham alması ve cumhuriyetin sınıfsal olmayan bir toplum yapısını tasavvur etmiş olması gibi tarihsel gerçekliklerin, Batı ile kurulan yakın siyasi ilişkilerin birçok alanında yansımaları olmuştur. Sosyal bilimlerde uygulanan yeni yöntemler, kamu yönetimi alanında batı ülkelerindeki gelişmelerin takip edilmesi, yeni üniversitelerin açılması, gündelik yaşamın yeni rutin uygulamaları, aydınların düşünce üretiminde Anglosakson anlayış ve yaklaşımlar edinmeleri ve öğrenci değişim programları gibi geniş yelpazedeki bu etkiler, incelenen eserin tarihsel bir yaklaşım ve siyaset bilimi perspektifiyle ele aldığı konular arasındadır

Anahtar Kelimeler

Soğuk Savaş, ABD, Türkiye, İslamcılık, sosyal bilimler, antikomünizm

Türkiye’nin Soğuk Savaş Düşünce Hayatı, Antikomünizm ve Amerikan Etkisi

Öz

This book sheds light onto the roots of political and ideological changes in Turkey that continued up to the 1990s from the end of WW II, and it analyses the sense of western created by the cold war on Islamic views that was a forerunner of anticommunist propaganda. The close relationship with the west gave rise to many reflections on varied fields, and these relationships came out of because of security partnership need of Turkey against communist threat of SSCR; the western inspirations of modernization that were started at the late periods of Ottoman; and unclassified community thought of Republican Turkey. Among historical and political perspectives of the book, there are new methods applied in social sciences, the following of western countries in the sphere of public administration, founding of new universities, new routines in daily lives, Anglo-Saxon understanding and attitudes in intellectuals’ producing views, and student exchange programs

Anahtar Kelimeler

cold war, USA, Turkey, Pan-Islamism, Social Sciences, anticommunism

Kaynakça

• AHMAD, Feroz Demokrasi Sürecinde Türkiye 1945-1980, Hil Yay., İstanbul, 2010.
• AKANDERE, Osman, Milli Şef Dönemi Çok Partili Hayata Geçişte Rol Oynayan İç ve Dış Tesirler 1938-1945, İz Yay., İstanbul, 1998.
• EKİNCİ, Necdet, Türkiye’de Çok Partili Düzene Geçişte Dış Etkenler, Toplumsal Dönüşüm Yay., İstanbul,1997.
• ERTAN, Temuçin Faik, Atatürk Döneminde Devletçilik-Liberalizm Tartışması, Phoenix, Ankara, 2008.
• GARLİTZ, Ricard,”Land-Grant Education in Turkey, Ataturk University and American Technical Assistance, 1954-1968”, Turkey in the Cold War: Ideology and Culture, Edt. Cangül Örnek-Çağdaş Üngör, Palgrave-Macmillan, London, 2013, ss.177-198.
• KARA, Nihal, “Türkiye’de Çok Partili Hayata Geçiş Kararının Nedenleri”, Yapıt, Toplumsal Araştırmalar Dergisi, S.8, Ankara, 1984/85, ss.64-75.
• KESKİN, Nuray, “Türkiye’de Kamu Yönetimi Disiplininin Köken Sorunu”, Amme İdaresi Dergisi, S.39, 2 Haziran 2006, ss.1-28.
• KOÇAK, Cemil, İkinci Parti-Türkiye’de İki Partili Sistemin Kuruluş Yılları (1945-1950) C.1, İletişim Yay., İstanbul, 2010.
• KÜÇÜK, Yalçın, Türkiye Üzerine Tezler (1908-1978), İkinci Kitap, Tekin Yayınevi, İstanbul, 1979.
• OLSON, W. C. vd. The Theory and Practice of International Relations, Englewood Cliffs: Prentice Hall,1983; R. L. Rothstein, Alliances and Small Powers, New York: Columbia University Press, 1968.
• TELLAL, Erel, ”SSCB’yle İlişkiler”, Baskın Oran (Der.), Türk Dış Politikası, Kurtuluş Savaşı’ndan Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar, C.1, İletişim Yayınları, İstanbul, 2002, ss.314-320.
• TİMUR, Taner, Türk Devrimi: Tarihi Anlamı ve Felsefi Temelleri, Sevinç Matbaası, Ankara, 1968.
• USLU, Nasuh, “1947’den Günümüze Türk-Amerikan İlişkilerinin Genel Portresi”, Avrasya Dosyası, 6(2), Yaz 2000, s.203-232.
• ÜNSAL, Pelin, “Türk Tarihyazımında Çok Partili Hayata Geçiş (1956-1950)”, Cumhuriyet Döneminde Türkiye’de Tarihçilik ve Tarih Yayıncılığı Sempozyumu, Bildiriler, TTK, Ankara, 18-20 Mart, 2010, ss.893-909.