İLKOKUL VE ORTAOKULDA GÖREV YAPAN ÖĞRETMENLERİN MOBBİNG (YILDIRMA) YAŞAMAYA İLİŞKİN ALGILARI

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 10, 525 - 544, 26.12.2017

Fırat Aracı Veysel Okçu

Öz

Bu araştırmanın amacı
ilkokul ve ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin mobbing (yıldırma) yaşamaya
ilişkin algılarını incelemektir. Araştırmada,
ilkokul ve ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin mobbing (yıldırma) yaşama algıları,
cinsiyet, medeni hal, görev yaptıkları eğitim kurumu ve kıdem değişkenlerine
anlamlı bir farkın olup olmadığı araştırılmıştır. Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2016-2017 öğretim yılında
Diyarbakır İli Silvan ilçe merkezinde bulunan 11 ilkokul (199 sınıf öğretmeni)
ve 13 ortaokulda (269 branş öğretmeni) görev yapan toplam 468 öğretmen
oluşturmaktadır. Araştırmada örneklem alma yoluna gidilmemiştir. Veri toplama aracı olarak Einarsen ve Raknes’in (1997)  geliştirdiği [Negative Acts
Questionnaire (NAQ)] ve
Cemaloğlu (2007) Türkçe’ye uyarladığı “Olumsuz Davranış Soruları Ölçeğinden”
yararlanılmıştır.  Verilerin çözümlenmesi SPSS 21 istatistik paket
programında yapılmıştır. Öğretmenlerin kişisel bilgilerinde frekans ve yüzde
kullanılmış, öğretmen görüşleri arasındaki anlamlı farkın saptanmasında ise
t-testi ve Anova testi kullanılmıştır. Araştırma hipotezleri.05 anlamlılık
düzeyinde test edilmiştir.  Araştırma
sonucunda, ilkokul ve ortaokul öğretmenlerinin algılarına göre, öğretmenler mobbing'in
(yıldırmanın) görev ve sosyal ilişkiler alt boyutundaki davranışlara maruz
kalma sıklığı “düşük düzeyde” olduğu belirlenmiştir. Araştırma sonucunda,
öğretmenlerin maruz kaldıkları yıldırma davranışlarına cinsiyet, medeni  hal, görev yapılan eğitim kademesi  ve kıdem değişkenine göre anlamlı bir farklılık
olmadığı tespit edilmiştir.

 

Anahtar Kelimeler

Mobbing (Yıldırma), ilkokul ve ortaokul

Kaynakça

• KAYNAKÇA Ak Küçükçayır, G. (2016). Eğitimcilerin yıldırma yaşantıları üzerine nitel bir araştırma. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara:Başkent Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Agervold, M. and Mikkelsen, E. G.(2004). Relationships between bullying, psychosocial work environmentand individual stres reactions. Journal of Work and Stress,18(4): 336-351. Akbulut, E., Sağlam, H. İ. (2010). Sınıf öğretmenlerinin empatik eğilim düzeylerinin incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(2), 5-14. Araujo, M. S., Elmes Mclntyre, S. and Mendonca Mclntyre, T.(2010). Bullying at workplace:Prevalence, individual and organizational consequences. 6.th International Conference on Workplace Bullying- Sharing Our Knowledge. Abstracts, 4-6 June (ss. 202-205). Montreal:Institut Sante et Societe, Canada. Arpacıoğlu G. (2003).Mobbing. http://mobbingyardim.wordpress.com/isyerinde-stresin-gizli-kaynagi-zorbalikve-duygusal-taciz/ sitesinden 12.05.2017 tarihinde alınmıştır. Arpacıoğlu, G. (2005). Türkiye’de zorbalık bir çalışma biçimi. http://mobbingyardim.wordpress.com/turkiyede-zorbalikbir-calişma-bicimi/sitesinden 12.03.2017 tarihinde indirilmiştir. Beşoğul, Ç.(2014). Öğretmenlerin mobbinge maruz kalma düzeyleri ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki kocaeli ili gölcük ilçesi örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli:Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Boydak Özan, M. ve Nanto, Z. (2017). Öğretmenlerin yaşadıkları yıldırma eylemlerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 34,173-187. Cemaloğlu, N. (2011). The relationship between leadership styles of primary school principals and organizational health of school and workplace bullying. Journal of Educational Administration, 49(5), 1-37. Cemaloğlu, N. (2007). Örgütlerin kaçınılmaz sorunu: Yıldırma. Bilig 42, 111-126. Cemaloğlu, N. ve Ertürk, A. (2007). Öğretmenlerin maruz kaldıkları yıldırma eylemlerinin cinsiyet açısından incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), 345-365. Cemaloğlu, N. ve Ertürk, A. (2008). Öğretmen ve okul müdürlerinin maruz kaldıkları yıldırmanın yönü. Bilig, 46, 67-86. Cemaloğlu, N. ve Okçu, V. (2012) İlköğretim okulu yöneticilerinin liderlik stilleri ile öğretmenlerin yıldırma (mobbing) yaşama düzeyleri arasındaki ilişki.Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(3), 213-238. Çobanoğlu, Ş. (2005). Mobbing - işyerinde duygusal saldırı ve mücadele yöntemleri.İstanbul: Timaş.