SAMİHA AYVERDİ'NİN ESERLERİNDE MÜREBBİYE EĞİTİMİNİN YANSIMALARI

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 10, 486 - 501, 26.12.2017

Hüseyin Yaşar

Öz

Edebiyat,
toplumla iç içe olan bir alandır. Bu nedenle, Edebiyat toplumla doğrudan
ilişkisi olan Sosyoloji, Eğitim Bilimleri gibi disiplinlerle temasa
geçmektedir. Son yıların en çok üzerinde durulan konulardan biri olan
disiplinler arası geçiş romanda da kendini göstermektedir. Önemli bir edebi tür
olan roman da bu açıdan toplumdan ve onun sorunlarından beslenmiştir. Tanzimat
ile ortaya çıkan batılılaşma ve onun yarattığı problemler eserlerde genişçe
işlenmiştir. Bu problemlerden biri yanlış batılılaşma ve onun yarattığı
alafranga tiplerdir. Alafranga tipler, öz değerlerinden uzak, çağdaşlaşmayı
sadece sözde gerçekleştiren züppe karakterlerdir. Kendisi yeni bir tür olan
roman, bu dönemde toplumun kanayan yarası olan alafranga tipleri gücü ölçüsünde
irdeler. Bu konu Tanzimat ile başlayıp Cumhuriyet dönemi romanına kadar farklı
şekillerde ele alınmıştır. Cumhuriyet dönemi romancısı olan Samiha Ayverdi, olay
örgüsünde yarattığı bu tiplere olumsuz bakmıştır. Toplum için önemli problem
olarak gördüğü bu tipleri incelerken aldıkları eğitimi mercek altına alır. Geleneksel
toplumsal değerlerinden uzaklaşan karakterlerinin olumsuz davranışlarını,
mürebbiyelerden aldıkları eğitime bağlamaktadır. Bu çalışmada, mürebbiyelerin
verdiği eğitimin çocuk karakterlerin davranışları üzerinde bıraktıkları etki
irdelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Mürebbiye, Alafranga Tipler, Eğitim, Toplum eğitim

Kaynakça

• Kaynakça Açıkgöz, Halil. (1988). Samiha Ayverdi’nin Dili ve Uslubu, Kubbealtı Akademi Mecmuası, Özal Matbaası, İstanbul. Ayverdi, Samiha (2007). İstanbul Geceleri, Kubbealtı Neşriyat, 5. Baskı, İstanbul. Ayverdi, Samiha (2009). Yolcu Nereye Gidiyorsun, Kubbealtı Neşriyat, 4. Baskı, İstanbul. Ayverdi, Samiha (2009). İbrahim Efendi Konağı, Kubbealtı Neşriyat, 4. Baskı, İstanbul. Ayverdi, Samiha (2011). Ne İdi, Ne Olduk, Kubbealtı Neşriyat, 3. Baskı, İstanbul. Ceran, Dilek. (2002). Mürebbiyelik ve Türk Romanında Bazı Mürebbiye Tipleri, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, ss: 215-227. sayı. 12. Konya. Güner, Agâh Oktay (1984). Samiha Ayverdi ve Tarih Şuuru, Türk Edebiyatı Dergisi, Samiha Ayverdi Özel Bölümü, İstanbul. Güner, Agâh Oktay (1988). Samiha Ayverdi ve Türkiye Meseleleri, Kubbealtı Akademi Mecmuası, Özal Matbaası, İstanbul. Kavcar, Cavit, (1995), Batılılaşma Açısından Servet-i Fünûn Romanı, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, Ankara. Kerman Zeynep. (1995), Halid Ziya Uşaklıgil’in Romanlarında Batılı Yaşayış Tarzı İle İlgili Unsurlar, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, Ankara. Moran, Berna (2002). Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 1, İletişim Yayınları, İstanbul. Uğurcan, Sema (1988). Samiha Ayverdi’nin eserlerinde Batılılaşma ve Medeniyet Krizi, Kubbealtı Akademi Mecmuası, Özal Matbaası, ss: 145-150, Yıl: 17, Sayı: 4, İstanbul.