MODERN ROMANIN FOLKLOR TUTULMASI: “HUZURSUZLUK”*

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 14, 289 - 303, 18.12.2019

Rezan Karakaş Miray Çetin

Öz

Bu çalışmada Ömer
Zülfü Livaneli’nin “Huzursuzluk” adlı romanındaki halk bilimi unsurlarının tespiti
ve analizi yapılmıştır. 2017 yılında yazılan eserde, Yezidilerin siyasi
sebepler dolayısıyla Türkiye’nin Mardin iline göçü sürecinde yaşanan bir aşk
hadisesi ele alınmıştır. Yezidi kız-Müslüman erkek aşkının halk hikâyesi tadında
anlatıldığı romanda Yezidi-Müslüman halk kültürü ve inanışları, olay örgüsünün
devinim kazanmasında ve monotonluğun giderilmesinde önemli görevler
üstlenmiştir.

          Masal, türkü, ağıt, dinî inanışlar,
töre, geçiş dönemleri, halk sanatları, kalıp sözler, çocuk oyunları gibi birçok
halk bilimi unsuru, roman sanatının imkânları ölçüsünde esere adeta bir motif
gibi işlenmiştir. Hayatın, kültürün ve de dolayısıyla insanın birer parçası
olan bu unsurlar, mekân-insan ilişkisinin irdelenmesi ve kişi tahlillerinin
yapılması amacıyla eserde kullanılmıştır. Töre, gelenek ve daha bir dizi
toplumsal normun kıskacında kalan bireylerin dramı, bu unsurlar aracılığıyla
ifade edilmiştir. Sevdalı gençlerin trajik aşkını tanımlamakta ve tamamlamakta
kullanılan folklor desenleriyle kahramanların ideal bir tasviri yapılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Zülfü Livaneli, “Huzursuzluk”, halk bilimi, modern roman

Kaynakça

• KAYNAKÇAKarakaş, R. (2017). Kemal Tahir’in Romanlarında Halk Bilimi, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Karakaş, R; Çetin, M. (2018). İki Yazar İki Eser: Mungan ve Livanelide Y/ezidilik Usbic (1. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi, 31 Ocak-2 Şubat 2018, Kayseri, Türkiye.
• Kreyenbroek, P. G. (2014). Ezidilik, Arka Planı, Dinî Âdetleri ve Metinsel Geleneği, Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• Livaneli, Ö. Z. (2017). Huzursuzluk, Doğan Yayıncılık, İstanbul.
• Okçu, D.(1993). İslamdan Ayrılan Cereyanlar Yezidilik ve Yezidiler, Van.
• Sezer, A. (2010). Murathan Mungan ve Halk Bilimi, Maya Akademi, Ankara.
• Uygur, H. K. (2014), Mardin’in Geleneksel Eğlencesi: Leyli Gecesi, Milli Folklor, Yıl 26, Sayı 102 (Sayfa: 86-98)