BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNİ TERCİH ETMEDE ETKİLİ OLAN FAKTÖRLERİN ARAŞTIRILMASI: ERZURUM İLİ ÖRNEĞİ

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 14, 524 - 546, 18.12.2019

Serhat Çamkaya , Erkan Oktay , Semra Aydın

Öz

Bu çalışmanın
amacı, sosyal güvenlikte yeni yaklaşım olan bireysel emeklilik sistemi algısını
ölçmektir. Kolayda örnekleme yöntemi ile seçilen 665 kişiye bireysel emeklilik
sistemini tercih etmeyi isteyip istemedikleri sorulmuştur. Katılımcıların
%46.8’inin BES’i tercih ettiği tespit edilmiştir. Daha sonra bu tercihte etkili
olabilecek demografik ve sosyo-ekonomik faktörler irdelenmiştir. Yapılan
ki-kare bağımsızlık testleri neticesinde bireysel emeklilik sistemi tercihi üzerinde
etkili olabilecek değişkenlerle ikili lojistik regresyon modeli kurulmuş ve
kurulan modelin istatistiki bakımdan anlamlı olduğu tespit edilmiştir. Kurulan
ikili lojistik regresyon modeli sonuçlarına göre %5 önem seviyesinde bireylerin
yaşları (1), aylık tasarruf miktarları (2), bireysel emeklilik sisteminde kalma
fikri (3), bireysel emeklilik fonunca yapılan kesintiler bilip bilmemesi (4), bireysel
emeklilik fonunda biriken tutarı bilip bilmemesi (5), ev alma düşüncesi (6), birikimlerini
kendi işine yatırım yapma düşüncesi (7), kişisel geleceğini güvence altına alma
fikri (8) bireysel emeklilik sistemi tercihini etkileyen hususlardır. İkili
lojistik regresyon modeli sonuçlarına göre bireysel emeklilik sigortası
yaptırma fikri (9) ve araba alma düşüncesi (10) %10 önem seviyesinde bireysel
emeklilik sitemini tercih etmede etkilidir. 

Anahtar Kelimeler

Lojistik Regresyon Analizi, Türkiye’ de Bireysel Emeklilik Sistemi

Kaynakça

• Agresti, A. (1996). An Introduction to Categorical Data Analysis, John Wiley and Sons. Inc., Publication.
• Akın, F. (2008). Özel emeklilik fonları ve Türkiye’de bireysel emeklilik sistemi üzerine bir araştırma (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İstanbul: Kadir Has Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Anderson, H. vd. (1986). Do retirement dreams come true? The effect of unanticipated eventson retirement plans, Industrial and Labor Relations Review, 39, 518-526.Antolin, P., Payet, S. ve Yermo, J. (2012) Coverage of private pension systems: Evidence and policy options, OECD Working Papers on Finance, Insurance and Private Pensions, 20, 1-36.
• Aslan, B. (2018). Bireysel emeklilik sistemi: Elazığ örneği (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aydin, A. E., ve Selçuk, E. A. (2017). Türkiye'de bireysel emeklilik sistemine katılım kararını etkileyen faktörler, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 54(632), 27-37.
• Berenson, M. L. ve Levine, D. M. (1996). Basic Business Statistics: Concepts and Applications (Sixth Edition). Prentice-Hall International.
• Bernasek, A. ve Shwiff, S. (2001) .Gender, risk and retirement, Journal of Economic Issues, 35 (2), 345-356.
• Bernheim, B.D. ve Garrett, D.M. (2003). The effects of financial education in the workplace: Evidence from a survey of households, Journal of Public Economics, 87, 1487-1519.
• Bozkuş, S. C. ve Elveren A. Y. (2009). Türkiye’de bireysel emeklilik sistemindeki cinsiyet farklılıklarının analizi, Ekonomik Yaklaşım Dergisi, 19 (69), 89-106.
• Burbidge, J.B. ve Robb, A.L. (1980). Pensions and retirement behaviour, The Canadian Journal of Economics, 13(3), 421-437.
• Clark, R. L. ve Pitts, M. M. (1999). Faculty choice of a pension plan: Defined benefit versus defined contribution, Industrial Relations, 38 (1), 18-45.
• Çetin, I. ve Sevüktekin, M. (2015). Factors affecting people’s entrance to ındividual pension system in Bursa, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 67, 171-192.
• Çömlekçi, İstemi ve Oğuzhan, Gökmen, (2017). Bireysel emeklilik sistemine katılmada etkili olan faktörler: TR42 bölgesinde bir araştırma, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(49), 579-588.
• Duflo, E. ve Saez, E. (2002). Participation and ınvestment decisions in a retirement plan: The ınfluence of colleagues choices, Journal of Public Economics, 85, 121 –148.
• Fesliyen, B. (2007). Sigorta sektöründe müşteri ilişkileri yönetimi ve bireysel emeklilik sistemi uygulamalarına yönelik bir araştırma (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü.
• Gerrans, P. ve Clark- Murhpy, M. (2004). Gender differences in retirement savings decisions, Journal of Pension Economics, and Finance, 3 (2), 145- 164.
• Gustmanand, A.L. ve Steinmeier, T.L. (2004). Social security, pensions and retirement behaviour within the family, Journal of Applied Econometrics, 19(6), 723-737.
• Gülay, T. (2017). Türkiye’de Bireysel emeklilik sistemi ve akademisyenlerin sisteme otomatik katılıma bakış açılarına ilişkin bir analiz: Süleyman Demirel Üniversitesi örneği (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Heyma, A. (2004). A structural dynamic analysis of retirement behaviour in the Netherlands, Journal of Applied Econometrics, (6), 739-759.
• Işığıçok, E. (2003). Bebeklerin doğum ağırlıklarını ve boylarını etkileyen faktörlerin lojistik regresyon analizi ile araştırılması. IV. Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu, 3.
• Kaydu, Z. (2006). Bireysel emeklilik sisteminde tüketici profillerinin farklılaşması: Antalya ve Isparta illerinin karşılaştırılması örneği (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Koban, H. (2008). Bireysel emeklilik sisteminde pazarlama: tüketici algıları üzerine bir araştırma (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Korkmaz, E., Akgeyik, T., Yılmaz, B. E., Oktayer, N., Susam, N. ve Şeker, M. (2007). Sosyal Güvenlikte Yeni Yaklaşım: Bireysel Emeklilik. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
• Moralı, T. (2010). Bireysel emeklilik sistemi yatırımcılarının davranışsal tercihlerini etkileyen faktörlerin yapısal eşitlik modeli ile analizi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Denizli: Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özdamar, K. (1999). Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi (Cilt 1, 2.Baskı). Eskişehir: Kaan Kitabevi.
• Özer, Ö. ve Çınar, E. (2012). Bir vakıf üniversitesi akademik personelinin bireysel emeklilik sistemine bakış açısının değerlendirilmesi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (19), 75-88.
• Papke, L.E. (2004). Individual financial decisions in retirement saving plans: The role of participant-direction, Journal of Public Economics, 88, 39– 61.
• Rotschedl, J. (2015). Selected factors affecting the sustainability of the PAYG pension system. Procedia Economics and Finance, 30, 742-750.
• Saraçlı, S. ve Şıklar, E. (2005). Bireysel emeklilik şirketlerinin tercihinde etkili olan faktörlerin konjoint analizi ile incelenmesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 1-12.
• Şahin, Ş., Rittersberger-Tılıç, H., Elveren, A. Y. (2010). The individual pension system in Turkey: A gendered perspective. Ekonomik Yaklaşım, 21(77), 115-142.
• Şener, O. ve Akın, F. (2010). Özel emeklilik fonları ve Türkiye’de bireylerin bireysel emeklilik sistemine giriş kararlarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi üzerine bir araştırma, Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 28 (1), 291-312.
• Tatlıdil, H.(2002). Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Analiz. Ankara: Ziraat Matbaacılık.
• Yanardağ, M. Ö. (2010). Türkiye’de sosyal güvenlik sistemi ve bireysel emeklilik sisteminin etkinliği: Muğla ili üzerine ampirik bir inceleme (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Muğla: Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yazıcı, S. (2015). Bireysel emeklilik sistemi ve Türkiye uygulaması (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.