19 MAYIS ATATÜRK’Ü ANMA GENÇLİK VE SPOR BAYRAMI’NIN ATATÜRK DÖNEMİ TÖRENLERİ: ADANA ÖRNEĞİ

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 1, 1 - 11, 30.06.2022

Oğuz Kalafat

https://doi.org/10.53586/susbid.1060225

Öz

Adana kenti Çukurova bölgesinin merkezinde yer alan kenttir. Stratejik konuma sahip Adana zengin kültürel çeşitliğe sahiptir. Osmanlı Devletinin, Birinci Dünya Savaşı sonrasında İtilaf Devletleri ile 30 Ekim 1918 tarihinde imzalamış olduğu Mondros Ateşkes Antlaşması sonucunda topraklarının büyük bölümü işgal edildi. Çukurova da ilk işgale uğrayan bölgeler arasındaydı. Bölge halkı işgale direniş gösterdi. Bu direniş sırasında Mustafa Kemal Paşa ve Büyük Millet Meclisi tarafından desteklendi. Böylelikle devletin kurucu lider Atatürk ile bölge halkı arasında manevi bir bağ oluştu. Yeni devletinin kurucu liderinin 19 Mayıs 1919 tarihinde Samsun kentine ayak basması sonrası başlayan mücadele sonucunda kazanılan bağımsızlık Türk milleti tarafından benimsendi. Bu özel gün önce Samsun kentinde düzenli bir şekilde “Gazi Günü” olarak kutlanırken devamında jimnastik etkinlikleri ile birleşti. 1935-1938 yılları arasında Türk gençliğinin spor bayramı olarak resmi hüviyet kazanan bu özel gün ülkenin genelinde kutlanılmaya başlandı. Adana kentinde Atatürk hayattayken kutlanılmaya başlanan 19 Mayıs gününe bölge halkı oldukça fazla ilgi gösterdi. Şehir stadında yapılan spor ve jimnastik gösterileri vilayette şenliklere dönüştü. Geniş öğrenci katılımının sağlandığı bu kutlama törenlerinde renkli gösteriler icra edildi. Devletin milletiyle kaynaştığı bu kutlamaları Adana basını da yakından takip etti. Bölgesel bir bellek olmasının yanında Adana basını vatandaşlara haberleri ve gelişmeleri bildirdi. Son olarak bu özel gün ile ilgili bilinmesi gereken farklı bir durum da Atatürk’e doğum günü sorulduğunda 19 Mayıs olarak cevap vermesiydi.

Anahtar Kelimeler

Adana, 19 Mayıs, Atatürk, Gençlik, Spor Bayramı

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

19TH MAY, COMMEMORATION OF ATATÜRK, YOUTH AND SPORTS DAY CEREMONIES IN ATATÜRK ERA: SAMPLE OF ADANA

Öz

Adana is a city which is located in the center of Çukurova region. Adana, which has a strategic location, also has rich cultural diversity. As a result of Armistice of Moudros, which was signed between Ottoman Empire and the Allied states on 30th October, 1918, a large part of Adana’s territory was occupied. Çukurova was also among the first occupied regions. Local people resisted the occupation. During the resistance, they were supported by Mustafa Kemal and Grand National Assembly. Thus, a spiritual relationship was formed between Atatürk, the leader and the founder of the state, and the local people. Consequently, the independence was adopted by the Turkish people after the founder of the new state set foot in Samsun in 19th May, 1919. Previously, that special day was regularly celebrated as “Veteran’s Day” in Samsun. Later on, it was combined with gymnastics events. That special day, which was formalized as Turkish youth’s sports day between the years 1935-1938, began to be celebrated across the nation. Local people showed great interest to the 19th May celebrations that began to be celebrated in Adana when Atatürk was alive. Sports and gymnastics events, performed at the city stadium, turned into festival. In those celebrations, colourful demonstrations were performed with the broad participation of students. Those celebrations, which were led to a combination between the state and public, were followed closely by the Adana press. The Adana press kept the people posted about latest news. Finally, let it be known that, when someone asked Atatürk’s date of birth, he used to reply “19th May”.

Anahtar Kelimeler

Adana, 19 May, Atatürk, Youth, Sport Day

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Akbulut, D. A. (1995). Samsun’un “Gazi Günü” Ya Da 19 Mayıs Bayramı. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, XI(33), 771–779. https://dergipark.org.tr/tr/pub/aamd/issue/55749/759366.
• Bengül S. Bolat. (2007). Milli Bayram Olgusu ve Türkiye’de Yapılan Cumhuriyet Bayramı Kutlamaları (1923–1960), Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü.
• İleri, T. (2018). Amasya’da İlk 19 Mayıs Bayramı Kutlamaları. Journal of Turkish Studies, 13(Volume 13 Issue 16), 113–126. https://doi.org/10.7827/TURKISHSTUDIES.14045.
• Şerafettin Turan. (2004). Mustafa Kemal Atatürk. Bilgi Yayınevi. T.S.K. 19 Mayıs Spor ve Gençlik Bayramı Kutlama Talimatı. (1937).
• Tarcan, S. S. (1932). Beden Terbiyesi Oyun- Jimnastik- Spor.
• Uzun, H. (2010). Milletin iradesiyle oluşan bir bayram: Atatürk’ü anma 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı ve Atatürk döneminde kutlanışı. 109–125. http://openaccess.ahievran.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12513/156. Yeni Adana Gazetesi.