An Early-Modern Counseling Initiative Against Tobacco Addiction: Duhan Treatises

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 2, 106 - 119, 31.12.2022

Muhammed Salih Sefiloğlu

https://doi.org/10.53586/susbid.1163992

Öz

Spreading rapidly among the peoples of Eurasia after the discovery of America, tobacco entered the Ottoman Empire at about the same time. This brought the conservative attitude of the state and society towards tobacco and tobacco consumers. In this age, when people grasped the universe in its religious integrity, tobacco users were also accused of religion for using an innovation that was not present in human life before. This article is specifically about tobacco treatises written in the Ottoman Empire. The main view that I will argue in the article is that tobacco treatises are based on shaping people's lives and guiding them. The vast majority of treatises state that tobacco is religiously forbidden and emphasize its negative aspects on health and home economics. For this reason, while the main factors in proving the ideas are thoughts on the harms of tobacco in social and individual terms, the tools used are primarily the Qur'an and hadiths. While the aim is human health, the preservation of traditions and the prevention of waste, it is the religious debates that seem to be at the forefront. However, neither these treatises nor the intervention of the states could stop the spread of tobacco. A rather subjective reasoning was made in the works, and therefore the result of convincing the other side rarely took place. Excessive expressions, on the other hand, basically have content that can lead people to this because of the insulting style they have, instead of warning them and directing them to stay away from tobacco. This article is intended to be a reading of all these debates and cultural adaptation procedure.

Anahtar Kelimeler

tobacco, duhan treatises, fıqh, Ottoman

Kaynakça

• Acar, N. M. (2010). “Sigara hakkında iki yazma risâle: Abdülmelik el-İsâmî'nin 'Risale Celile fî Şurbi'd-Duhân' ve Mustafa b. Ali el-Âmâsî'nin 'Risâle fî Tahrîmi'd-Duhân' adlı risâleleri”. (M.A. diss. Uludağ University).
• Ahmed Rûmî el-Akhisârî. (2015). er-Risâletü’d-Duhâniyye. In Tütün İçmek Haram Mıdır? Bir Osmanlı Risalesi Prep. by. Yahya Michot. İstanbul: Kitap Yayınevi.
• Altun, I. (2007). Türkülerde Tütün. Tütün Kitabı. Edit. Emine Gürsoy Naskali. İstanbul: Kitabevi.
• Benedict, C. (2011). Golden-silk smoke: a history of tobacco in China, 1550–2010. Univ of California Press.
• Bilgi, H. (2006). Kütahya Çini ve Seramikleri. İstanbul: Pera Müzesi Yayınları.
• Burns, E. (2006). The Smoke of the Gods, A Social History of Tobacco. Philadelphia, Temple University Press.
• Chrissidis, N. A. (2009). Sex, Drink, and Drugs: Tobacco in Seventeenth-Century Russia. Tobacco in Russian History and Culture: From the Seventeenth Century to the Present, 26-43.New York: Routledge.
• Dankoff, R. (1991). An Evliya Celebi Glossary Unusual, Dialectal and Foreign Words in the Seyahatname. Harvard University.
• Erim, N. (2007). Tütünün Ticarî Bir Mal Olarak Ortaya Çıkışı:1600-1900. Tütün Kitabı. Edit., Emine Gürsoy Naskali. İstanbul: Kitabevi.
• Evliya Çelebi. (2011). Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi 9.Kitap 1.Cilt. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Goodman, J. (1994). Tobacco in History. London: Routledge, 1994.
• Gözcü, A., & Çakmak, F. (2014). Osmanlı toplumunda tütün merkezli çatışma alanı: kolcular ve ayıngacılar. Mucizeden Belaya Yolculuk Tütün. İstanbul: Tarihçi Kitapevi.
• İsâmî. (2010). Risaletün Celîletün fî Şurbi’d-Duhân, trans.by. Nurettin Muhtar Acar, in “Si̇gara hakkinda i̇ki̇ yazma ri̇sale Abdü’l-meli̇k el-İsâmî’ni̇n “Ri̇sale Celîle fî Şurbi̇’d-Duhân” ve Mustafa b. Ali̇ el-Âmâsî’ni̇n “Ri̇sale fî Tahrîmi̇’d-Duhân adli ri̇saleleri”. (M.A. diss. Uludağ University).
• James I, King of England. (1869). A Counterblaste to Tobacco. The Essayes of a Prentise, in the Divine Art of Poesie. London.
• Kalaycı, M.&Öztürk, E. (2017). 18. Yüzyıl Osmanlı Coğrafyasında Tütünün Sosyo-Kültürel Zeminine Dair Bir Metin: Ebū Sehl Nu mān Efendi ve Taḥlīlu’d-Duḫān Adlı Risâlesi. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 58(1), 1-45..
• Kavalcıoğlu, A. (2020). Sûfîlerin Güncel Fıkhî Tartışmalara Bakışı: Ankaravî’nin Tütün İçmenin Hükmünü Değerlendirişi. Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi.
• Kâtip Çelebi. (1990). Mîzânu’l-hak fi ihtiyâri’l-ehak İslâmda Tenkid ve Tartışma Usûlü. Trans.by Süleyman Uludağ. İstanbul: Marifet Yayınları.
• Kulikoff, A. (1986). Tobacco and Slaves: The Development of Southern Cultures in Chesapeake, 1680-1800. The University of North Carolina Press.
• Mantran, R. (1991). XVI. ve XVII. Yüzyıl’da İstanbul’da Gündelik Hayat. Trns by. Mehmed Ali Kılıçbay. İstanbul: Eren Yayıncılık.
• Michot, Y. (2015). Anadolu’nun Unutulmuş Püriteni. Tütün İçmek Haram Mıdır Bir Osmanlı Risalesi. İstanbul: Kitap Yayınevi.
• Peçevi. (1981). Peçevi Tarihi. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Romaniello, M.P&Starks, T. (2009). Tabak: An Introduction. Tobacco in Russian History and Culture. Edit., Matthew P. Romaniello; Tricia Starks. New York: Routledge.
• Sarı, N.&Varlık, N. (2007). Tütün Tiryakiliği ve Besim Ömer Paşa’nın Görüşleri. Tütün Kitabı. Edit. Emine Gürsoy Naskali. İstanbul: Kitabevi.
• Schmidt, P. (2007). Yeni Çağ Avrupa’sında Tütün Ticareti ve Tütün Tüketimi. Tütün Kitabı. Edit. Emine Gürsoy Naskali. İstanbul: Kitabevi.
• Stewart, G. G. (1967). A History of the Medicinal Use of Tobacco, 1492-1860. Medical History 11.
• Şenel, S. (2007). Ayıngacı Türküleri. Tütün Kitabı. Edit. Emine Gürsoy Naskali. İstanbul: Kitabevi.
• Uçar, H.& Ersoy, A. (2021). Smyrna/İzmir Agorası Kazısı’ndan Osmanli Dönemi Taş Türtün Lüleleri. TÜBA-AR Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi 0 (2021 ): 57-72.
• Vanzan, A. (2007). Türk Gibi Tütün İçmek. Tütün Kitabı. Edit. Emine Gürsoy Naskali. İstanbul: Kitabevi.
• Yılmaz, F. (2005). “Osmanlı İmparatorlugu'nda tütün: sosyal, siyasî ve ekonomik tahlili (1600-1883)”. (PhD. diss. Marmara University).