Avustralya Basınında Atatürk’ün Vefatı

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 2, 289 - 303, 30.12.2023

Canan Sarıyar Sezan

https://doi.org/10.53586/susbid.1382689

Öz

Tarihin tanık olduğu çok önemli şahsiyetlerden biri olan Mustafa Kemal Atatürk’ün vefatı sadece Türkiye değil, bütün dünyada hüzün ile karşılanmıştır. Avustralya ise Mustafa Kemal’in ölümünü üzüntü içinde karşılayarak, basında ölümü ile ilgili haberlere yer vermiştir. Türkiye Cumhuriyeti ile Avustralya arasındaki ilişkiler I. Dünya Savaşı’nda Çanakkale Cephesi’nde yaşanan savaşlarda Azakların Türk askerleriyle kurduğu dostluklar neticesinde artmış ve Anzakların Atatürk’e olan hayranlıkları ile devam etmiştir. Böyle bir dehanın 10 Kasım 1938 yılındaki vefat haberi karşısında derin bir üzüntüye kapılmışlardır. Atatürk’ün vefatının yurtiçi ve yurtdışındaki yankıları birçok araştırmaya konu olmuştur. Bu bağlamda farklı ülkelerin Atatürk’ün vefatı ile ilgili yaptıkları haberler ilgililer tarafından incelenmiştir. Yapılan bu çalışmada ise Atatürk’ün vefatının Avustralya basınına yansıması ele alınmıştır. Çalışmanın ana kaynağını Avustralya Milli Kütüphanesi’nden faydalanılan The Sunday Tribune, The Courier- Mail, The Labor Daily, The Sunday Times, The News, The Kalgoorlie Miner, Evening News, The West Australian, The Armidale Express, The Examiner, The Advocate, The Age, The Herald, Western Star and Roma Advertiser, Morning Bulletin, Canberra Times, Daily Mercury, Central Queensland Herald gibi gazeteler oluşturmaktadır. Gazeteler 1 Kasım 1938 ile 30 Aralık 1938 tarihleri arasında taranmış ve elde edilen sonuçlar, dönemin diğer kaynakları ile de desteklenerek yorumlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Atatürk, Anzaklar, Avustralya, Basın, Vefat

Etik Beyan

Verilerin toplanmasında ve makalenin yazımında her türlü etik ilke ve kurallara özen gösterilmiştir.

Ataturk's Death in the Australian Press

Öz

The death of Mustafa Kemal Atatürk, one of the most prominent figures that history has witnessed, was encountered with sorrow not only in Türkiye but also all over the world. Australia also met the death of Mustafa Kemal Atatürk with sadness, and she gave a great place to it in their national news. The relations between the Republic of Türkiye and Australia increased thanks to the friendship that ANZAC soldiers established with the Turkish soldiers in the Gallipoli Front in World War I; and the admiration of ANZACs for Atatürk continued. They experienced a deep sorrow due to the death news of such a genius on 10 November 1938. The reflexions of Atatürk’s death were the subject of many researches both at home and abroad. Within this context, the relevant researchers examined the news different countries wrote about the death of Atatürk. In this study, the reflexions of Atatürk’s death in Australian press were discussed. The main resources of the study consist of newspapers of that time such as the Sunday Tribune, the Courier- Mail, the Labour Daily, the Sunday Times, the News, the Kalgoorlie Miner, Evening News, the West Australian, the Armidale Express, the Examiner, the Advocate, the Age, The Herald, Western Star and Roma Advertiser, Morning Bulletin, Canberra Times, Daily Mercury, Central Queensland Herald. These newspapers ranging from 1 November to 30 December were thoroughly examined, and the results obtained were interpreted with the support of other resources.

Anahtar Kelimeler

Ataturk, Anzacs, Australia, Press, Death

Kaynakça

• Atabey, F. (2012). Atatürk’e denizden yapılan cenaze töreni. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 28, 17-38.
• Atay, F. R. (2004). Çankaya. Pozitif Yayınları.
• Aydın, M. (2016). Atatürk’ün Son Hastalığı. Belgi, Sayı 12, 176-201.
• Banoğlu, N. A. (2012). Atatürk’ün İstanbul’daki Günleri. Alfa Yayıncılık.
• BCA, 30-18-1-2, 85-94-7.
• BCA, 30-18-1-2, 85-98-11.
• Benhür, Ç. (2018). Atatürk’ün vefatının Ukrayna basınına yansımaları. SUTAD, 43, 369-383.
• Canberra Times, 11 November 1938.
• Central Queensland Herald , 2 November 1953.
• Daily Mercury, 22-25 November 1953.
• Dokuyan, S. (2014). Anıtkabir nasıl inşa edildi? süreç ve tartışmalar. History Studies, 6 (5),131-156.
• Evening News, 11 November 1938.
• Güven, C. (2000). Atatürk’ün ölümü ve cenaze merasimi. Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi Özel Sayı, 114-133.
• İnce, N. (1994). Anzak gözüyle Türk askeri ve Atatürk. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 10 (30), 721-723.
• Karatay, B. V. (1987). Mehmetçik ve Anzaklar. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Sarıkoyuncu, D. E. (2010). Avustralya Basınında Mustafa Kemal Atatürk. Atatürk Haftası Armağanı, (27-43) içinde .Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları.
• Morning Bulletin, 11 November 1938- 30 November 1953.
• Şapolyo, E. B. (1957). Atatürk’ün ölümü 10 Kasım 1938. Refet Zaimler Kitapevi.
• Şimşir, B. (1988). Atatürk’ün hastalığı. Belleten, 52, Kasım, 1195-1454.
• Şimşir, B. (2001). Kanberra’da Atatürk anıtı tasarısı. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 17, 633-726.
• Tan Gazetesi, 10 Kasım 1938.
• Temel, M. (2016). Osmanlı arşivi belgelerine göre Osmanlı -Avustralya ilişkileri. SUTAD, 40, 29-42.
• The Kalgoorlie Miner, 11 November 1938.
• The Advocate, 11 November 1938.
• The Age, 11 November 1938.
• The Armidale Express, 11 November 1938.
• The Courier- Mail, 19-22 October 1938- 10-11 November 1938.
• The Daily Examiner, 22 October 1938.
• The Daily Telegrapy, 11 November 1939.
• The Examiner, 11 November 1938.
• The Goulburn Evening Penny Post, 22 November 1938.
• The Labor Daily, 20 October 1938.
• The News, 10 November 1938.
• The Northern Star, 11 November 1939.
• The Sunday Times, 6 October 1938.
• The Sunday Tribune, 26 June 1938.
• The Sydney Mail, 1 November 1938.
• The West Australian, 11-22 November 1938.
• Tınal, M. (2015). Atatürk’ün vefatının Bulgar kamuoyundaki yankıları. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi,15, 245-267.
• Truth, 21 August 1938.
• Turgut, H. (2013). Atatürk’ün sırdaşı Kılıç Ali’nin anıları. 15. Baskı. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Tüylü, T. E. (2019) İspanyolların gözünden Atatürk’ün vefatı ve cenaze merasimi. Tarih Okulu Dergisi (TOD), 12(39), 176-201.
• Uca, A. ve Aytunç Ü. (2018). Atatürk'ün ölümünün Alman basınına yansımaları. History Studies, 10, 223-240.
• Ulus Gazetesi, 10-11 Kasım 1938.
• Uzun, H. (2009). Liderine ağlayan bir ulus: Atatürk’ün Ankara’daki cenaze töreni. Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 43, 531-553.
• Ünaydın, R. E. (1959). Atatürk’ün hastalığı/Profesör Dr. Nihad Reşad Belger’le mülâkat. Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Western Star and Roma Advertiser, 12 November 1938.