Tekno Güzellik Uygulamalarında Yapay Zeka Kullanım Pratikleri: Uluslararası Markalar Üzerine Bir Analiz

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 2, 172 - 189, 30.12.2024

Yeliz Yapıcıoğlu Ayaz

https://doi.org/10.53586/susbid.1550935

Öz

Technology has a transformative effect on human life. Artificial intelligence is one of the most revolutionary applications in technological developments in recent years. It works through machines in a similar way to human thought structure. Due to its similarity to the human thought structure, it is at a remarkable point both by the private sector and by people. Artificial intelligence is instrumental in moving relations and communication with the consumer to a different point. In other words, all methods created and applied in the traditional framework have started to lose effectiveness. Brands in every sector have begun to use artificial intelligence applications. The cosmetics sector is one of the leading sectors. Through the phone applications of the brands, consumer skin analyses are presented to consumers with artificial intelligence-supported applications. Within the framework of skin analyses, brands offer products suitable for the skin type of consumers within specific alternatives. Consumers are informed about why the brand's products should be preferred. In the study, international brands that first used artificial intelligence applications in the world were selected. These brands were ‘Vichy,La Roche Posay, Yves Rocher, Lancome, Estee Lauder, Cureskin, Garnier, Oriflame, L'oreal, Darphin Paris.’ A content analysis was used to analyze the brands' artificial intelligence applications.

Anahtar Kelimeler

Techno beauty, artificial intelligence, advertising, cosmetic brands, personalized products

Tekno Güzellik Uygulamalarında Yapay Zeka Kullanım Pratikleri: Uluslararası Markalar Üzerine Bir Analiz

Öz

Teknolojinin insan hayatını dönüştürücü etkisi bulunmaktadır. Son yıllarda teknolojik gelişmeler içerisinde devrim niteliği oluşturan uygulamaların başında yapay zeka gelmektedir. İnsanın düşünce yapısı ile benzer şekilde makinalar aracılığı ile çalışan yapay zeka insanın düşünce yapısına benzerliği nedeniyle hem özel sektör hem de insanlar tarafından dikkat çekmeye başlamıştır. Tüketiciler açısından her tüketiciye özgü içeriklerin sunuluyor olması markaların tüketici özelinde stratejileri ile iletişim kurmasını sağlamaktadır. Bu nedenle, yapay zeka tüketici ile olan ilişkiler ve iletişimin farklı bir noktaya taşınmasına vesile olmaktadır. Diğer bir ifade ile, geleneksel çerçevede oluşturulan ve uygulanan tüm yöntemler etkinliğini yitirmeye başlamıştır. Her sektörde yer alan markalar yapay zeka uygulamalarını kullanmaya motive olmuşlardır. Bu sektörlerin başında kozmetik sektörü gelmektedir. Telefon uygulamaları aracılığı ile tüketici cilt analizleri yapay zeka destekli uygulamalar tüketici bireylere sunulmaktadır. Cilt analizleri çerçevesinde tüketicilerin cilt tipine uygun olan ürünler belirli alternatifler çerçevesinde markalar tarafından önerilmektedir. Bu noktada, bireylere özel olarak hazırlanan analizlerle markaya ait ürünlerin neden tercih edilmesi gerektiği noktasında tüketicilere bilgiler verilmektedir. Çalışmada ele alınan markalar, dünyada yapay zeka uygulamalarını ilk olarak kullanan uluslararası markalar arasından seçilmiştir. Bu markalar ‘Vicy, La Roche Posay, Yves Rocher, Lancome, Estee Lauder, Cureskin, Garnier, Oriflame, L’oreal, Darphın Paris’ markaları olmuştur. Markaların tüketicilere sunduğu yapay zeka destekli uygulamaları içerik analizi çerçevesinde yapılarak değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tekno güzellik, yapay zeka, reklam, kozmetik markaları, kişiselleştirilmiş ürünler

Kaynakça

• Akbaba, A.İ. ve Gündoğdu, Ç. (2021). Bankacılık hizmetlerinde yapay zeka kullanımı. Journal of Academic Value Studies, 7(3), 298-315. Doi:10.29228/javs.51603
• Akerkar, R. (2019). Artificial intelligence for business. Springer.
• Aktepe, Ş. ve Karakule, İ. (2023). İşletmelerde rekabet üstünlüğü sağlamada yapay zeka kullanımı: e-ticaret sitelerinin mobil uygulamalar örneği. Fenerbahçe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 30-46. https://doi.org/10.58620/fbujoss.1287967
• Anyoha, R. (2017). A review of literature on the economic ımplications of ımplementing artificial ıntelligence in healthcare. http://www.sitn.hms.harvard.edu
• Barış, A. (2020). A new marketing tool: Chatbot. gsı journals serie b. advancements in business and economics. 3(1), 31-46.
• Binbir, S. (2021). Pazarlama çalışmalarında yapay zeka kullanımı üzerine betimleyici bir çalışma. Yeni Medya Elektronik Dergi, 5(3), 314-328
• Bryman, A. (2012). Social research methods. Oxford University Press.
• Ceber, B. (Eds). (2023). Tüketiciyi anlamak: reklam araştırmalarında disiplinlerarası yaklaşımlar ve yeni yönelimler, bölüm 1: yeni nesil reklam aracı olarak yapay zekâ uygulamaları: reklam filmlerinde deepfake teknolojilerinin kullanımı üzerine nitel bir çalışma. Efe Akademi Yayınları.
• Ceci, L. (2024). Number of mobile app downloads worldwide from 2016 to 2023. Erişim Tarihi: 25/04/2024. Erişim adresi: https://www.statista.com/ statistics/271644/worldwide-free-and-paid-mobile-app-store-downloads/
• Chen, L., Chen, P. ve Lin, Z. (2020). Artificial intelligence in education: a review. Ieee Access, 8, 75264-75278.
• Çakmak, A.Ç. (2024). Yapay zeka ile marka inşası. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(2), 624–635.
• Deveci, M. (2022). Yapay zeka uygulamalarının sanat ve tasarım alanlarına yansıması. Vankulu Sosyal Araștırmalar Dergisi, 9, 119-140. https://doi.org/10.55089/yyuvasad.1115961
• Didiş, N. , Özcan, Ö. ve Abak, M. (2008). Öğrencilerin bakış açısıyla kuantum fiziği: Nitel Çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 86-94.
• Duran, C. (Edt). (2021). Yapay zekâ temelli pazarlama: geleneksel pazarlamanın sonu mu?. Ö. İyigün, Ö., ve Yılmaz, M.K. (31-50) içinde, Yapay zekâ güncel yaklaşımlar ve uygulamalar. Beta Kitap.
• Dumludağ, E.B. (Ed). (2024). Hukuk felsefesi ve sosyolojisi arkivi, ‘yapay zekâ etiğine insan temelli yaklaşımın bir eleştirisi’. 30. Basım, İstanbul Barosu Yayınları.
• Gülşen, İ. (2019). İşletmelerde yapay zeka uygulamaları ve faydaları: perakende sektöründe bir derleme. Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, 11(2), 407-436.
• Güven, H. ve Güven, E.T.A. (2023). Yapay zekâ uygulamalarının e-ticarette kullanımı. International Journal of Management and Administration, 7(13), 69-94.
• İşler, B. ve Kılıç, M. (2021). Eğitimde yapay zekâ kullanımı ve gelişimi. Yeni Medya Elektronik Dergisi, 5(1), 1-11.
• Jackson T. W. (2007) Personalization and crm. Journal of Database Marketing & Customer Strategy Management, 15 (1), 24-36.
• Karaman, Ö. (2021). Yapay zekâ destekli kişiselleştirme algoritmalarının tüketici zihninde filtre balonu yaratma etkisinin incelenmesi. Vizyoner Dergisi, 12(32), 1339-1351, https://doi.org/10.21076/vizyoner.896059
• Kaplan, A. ve Haenlein, M. (2019). Siri, in my hand: who’s the fairest in the land? on the interpretations, illustrations, and implications of artificial intelligence. Business Horizons, 62(1), 15-25. https://doi.org/10.1016/j.bushor.2018.08.004
• Kaya, M. ve Yozgat, U. (2021). Müşteri deneyiminde yapay zekâ teknolojilerinin kullanımı. N. Ö. İyigün ve M. K. Yılmaz (Ed.), Yapay zekâ güncel yaklaşımlar ve uygulamalar içinde (243-270). Beta Kitap.
• Kumar, V., Ashraf., A. R., ve Nadeem, W. (2024). AI-powered marketing: what, where, and how?. International Journal of Information Management, 77, 1-24.
• Kuruca, Y., Üstüner, M., ve Şimşek, I. (2022). Dijital pazarlamada yapay zekâ kullanımı: sohbet robotu (Chatbot). Medya ve Kültürel Çalışmalar Dergisi, 2(1), 90-113.
• Koçak, H., Dülek, B. (Eds) (2024). Teknojiler ve yeni iş hayatı. Eğitim Yayınevi.
• Krippendorff, K. (Eds). (2004). Content analysis an introduction to its methodology. Sage Publications.
• Liveley, G. ve Thomas, S. (2020). Homer’s intelligent machines: aı in antiquityaı narratives: a history of ımaginative thinking about intelligent machines. Oxford Academic.
• Mallat, N. (2007). Exploring consumer adoption of mobile payments–a qualitative study. The Journal of Strategic Information Systems, 16(4), 413-432. https://doi.org/10.1016/j.jsis.2007.08.001
• McCarthy, J. (2007). What is artificial intelligence? http://wwwformal.stanford.edu/jmc/whatisai/
• Michael, K. ve Miller, K. W. (2013). Big data: new opportunities and new challenges [guest editors' introduction]. Computer, 46(6), 22-24.
• Mugurusi, G., ve Oluka, P. N. (2022). Towards explainable artificial intelligence (xaı) ın supply chain management: a typology and research agenda. ıfıp ınternational conference on advances in production management systems (APMS), Sep 2021, 32-38.
• Murgai, A. (2018). Transforming digital marketing with artificial ıntelligence. International Journal of Latest Technology in Engineering, Management & Applied Science, 7(4), 259-262.
• Nalbant, K. G. ve Aydın, S. (2024). Geçmişten günümüze geleneksel pazarlamadan dijitalleşen pazarlamaya evrilen süreçte yapay zekâ ve metaverse faktörleri. Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 17(2), 231- 258.
• Nabiyev, V. V. (2012). Yapay zekâ: insan-bilgisayar etkileşimi. Seçkin Yayıncılık.
• Öztürk, M. (2021). Yapay zekâ il veriye dayalı pazarlama. İyigün, Ö. & Yılmaz, M. K. (Düz.) içinde. Yapay zekâ güncel yaklaşımlar ve uygulamalar (s. 51-67). Beta Kitap.
• Öztürk, B. N. ve Çavuşoğlu, F. (2023). Deneyimsel pazarlama kapsamında sanal makyaj uygulamaları. Alanya Akademik Bakış Dergisi, 7(2), 963-986.
• Patton, M.Q. (1987). How to use qualitative methods in evaluation. CA. Sage.
• Pirim, H. (2008). Teknoloji bağımlı yaşamın matematiksel desenleri. Journal of Yasar University, 3(1),1443-1454
• Pradeep, A.K., Appel, A., & Sthanunathan, S. (2020). Pazarlama ve ürün inovasyonunda yapay zekâ. trendleri öğrenmeye müşterilerle bağ kurmaya ve satış yapmaya yönelik yeni ve güçlü araçlar. (T. Gezer, Çev.). EAE Yayınları.
• Purdy, M., P. (2016). Why artificial intelligence is the future of growth . remarks at aı now: The Social and Economic Implications of Artificial Intelligence Technologies In The Near Term, 1-72.
• Russell, S. ve P, Norvig. (2010). Artificial intelligence: a modern approach. Pearson.
• Sarıoğlu, B. ve Develi, E.İ. (2022). Pazarlamada kampanya yönetimi ve yapay zeka kullanımı. Uluslararası Halkla İlişkiler ve Reklamcılık Dergisi, 5(2), 92-123.
• Sucu, İ. (2019). Yapay zekanın toplum üzerindeki etkisi ve yapay zeka (a.ı.) filmi bağlamında yapay zekaya bakış. Uluslararası Ders Kitapları ve Eğitim Materyalleri Dergisi, 2(2), 203-215.
• Şişman, Ö.Ö. ve Coşgun, A.T. (2024). Sosyal medya pazarlamasında yapay zekâ teknolojilerinin tüketim alışkanlıkları üzerindeki rolü: kuşaklar arası bir inceleme. Yeni Medya Dergisi, 16, 145-165.
• Varnalı, T. (2024). Yapay zeka kariyerlerinin geleceği: küresel büyüme ve fırsatlar. Kamu Yönetimi ve Politikaları Dergisi, 5(2), 189-228. Doi: 10.58658/kaypod.1484053
• Verma, S., Sharma, S., Deb, S. & Maitra, D. (2021). Artificial intelligence in marketing: systematic review and future research direction. International Journal of Information Management Data Insights, 1(1), 1-8.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.