The Place of Tax in Turkish-Islamıc Literature as an Instrument Ensuring Income Distrubition Justice

Yıl 2023, , 83 - 92, 31.10.2023

Nurgül Başaran

https://doi.org/10.30976/susead.1266722

Öz

Purpose – The tax system, as a means of developing all segments of society in the macro plan and ensuring the secondary distribution of income, has been accepted as an important method in every period of history. In this study, the place of taxes in Turkish-Islamic literature has been tried to be examined in the light of ancient works such as Siyasatnamas and Muqaddimah, which have not lost their influence since the times they were written.
Methodology – In the study, literature was reviewed, the relevant contents of the mentioned works were analyzed and interpreted.
Findings – In the analyzed works, it was found that the same conclusion was reached at different dates when the works were written, that the public would stop producing in cases where they determined that their own benefit was less than the tax they paid, thus tax revenues would decrease, social welfare would worsen and ultimately the state would weaken.
Conclusion- In important works of Turkish-Islamic history, it has been determined that tax, which is an important item of state revenues, plays a key role in sustaining social development and social peace when it is returned to the people in a fair manner.

Anahtar Kelimeler

Tax, Income redistribution, Muqaddimah, Siyasetname

Gelir Dağılımı Adaleti Sağlama Aracı Olarak Verginin Türk-İslam Literatüründeki Yeri

Öz

Amaç – Makro planda toplumun tüm kesimlerini kalkındırma ve gelirin ikincil dağılımını sağlama aracı olarak vergi sistemi, tarihin her döneminde önemli bir yöntem olarak kabul görmüştür. Bu çalışmada Türk-İslam literatüründe verginin yeri, kaleme alındığı dönemlerden günümüze etkisini yitirmeyen Siyasetnameler ve Mukaddime gibi kadim eserlerin ışığında incelenmeye çalışılmıştır.
Yöntem – Çalışmada, mevcut literatür incelenmiş, bahsi geçen eserlerin ilgili içerikleri analiz edilerek yorumlanmıştır.
Bulgular– İncelenen eserlerde; kendi menfaatinin ödediği vergiden daha az olduğunu tespit ettiği durumlarda, halkın üretmekten vazgeçeceği, dolayısıyla vergi gelirlerinin azalacağı, toplumsal refahın kötüye gideceği ve nihayetinde devletin zayıflayacağı çıkarımının eserlerin kaleme alındığı farklı tarihlerde aynıyla yapıldığı tespit edilmiştir.
Sonuç – Türk-İslam tarihinin önemli eserlerinde, devlet gelirlerinin önemli bir kalemi olan verginin, adil bir şekilde halka geri döndürüldüğünde toplumsal kalkınma ve sosyal barışın sürdürülebilmesinde kilit rolünün dile getirildiği saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Vergi, Gelirin Yeniden Dağılımı, Siyasetname, Mukaddime

Kaynakça

• Altay, A. (2011). Klasik Dönem Osmanlı Siyasetname Geleneğine Genel Bir Bakış. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 6/3, 6(3), 1795-1809.
• Aykaç, M. K. (2017). Gelir ve Servetin Yeniden Dağılımında Zekatın Rolü. ISEFE 2017 | International Congress of Islamic Economy, Finance and Ethics, (s. 557-572).
• Bekçi, İ., Apalı, A., & Çulcu, T. (2021). Türk Devletlerinde Vergi Anlayış ve Uygulamalarının Biçimsel ve Yapısal Karakteri. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 212-222.
• Beşel, F. (2015). Vergileme Amaçları ve İlkeleri Açısından Zekât. International Congress on Islamic Economics and Finance (s. 51-56). Sakarya: ICISEF. https://tkbbegitim.org.tr/Documents/Yonetmelikler/Volume_1.pdf adresinden alındı
• Can, A. V., Karabınar, S., & Küçüker, M. (2012). Kutadgu Bilig’de Muhasebe, Ticari Hayat ve Etik İle İlgili Beyitler ve Güncel Yorumu. Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi, 68-100.
• Candan, N. (2007). İbni Haldun’un Gözüyle Kamu Maliyesi Yaklaşımı. Yönetim ve Ekonomi, 14(2), 235-245. 3 29, 2023 tarihinde https://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423939055.pdf
• El-Farabi. (2012). İdeal Devlet / El-Medinetül Fazıla Çev: Ahmet Arslan. Ankara: Divan Kitap.
• Erkal, M. (2009). İslam’ın Erken Döneminde Vergi Hukuku Uygulamaları. İstanbul: İsam.
• Ersoy, A. (2015). İslam İktisadı ve İktisadi Yapısı: İnsan Merkezli Fıtri İktisat ve İktisadi Yapısı. İslam Ekonomisi ve Finansı Dergisi, 37-64.
• Genç, S. Y., & Süloğlu, D. (2017). İslam İktisadı Perspektifinde Toplumsal İlişkiler, Bölüşüm ve Mülkiyet Kavramları. İslam İktisadı Perspektifinde Toplumsal İlişkiler, BölüInternational Congress of Islamic Economy, Finance and Ethics. İstanbul: ISEFE.
• Günaydın, İ., & Yıldız, B. (2016). Vergi Politikası ile Yoksulluk Azaltılabilir mi? Küresel İktisat ve İşletme Çalışmaları Dergisi, 90-104.
• Hamidullah, M. (2005). İslam Anayasa Hukuku. İstanbul: Beyan.
• İbn Haldun. (2004). Mukaddime. İstanbul: Yeni Şafak.
• İbniTeymiyye. (2021). Siyaset Es siyasetü'ş-Şer'iyye. İstanbul : Dergah.
• İlgen, A. (2005). İbni Haldun’un Kamu Ekonomisi, Maliyesi ve Vergi Dünyasına İlişkin Görüş ve Analizleri. Vergi Dünyası, 101-106.
• Karışman, S. (2010). Erzurumlu İbrahim Hakkı ve Adam Smith; Marifet ve Zenginlik Arasında İki Düşünce İki Dünya. İstanbul: Ötüken.
• Ksenophon. (2020). İktisat Üzerine –Oikonomikos. İstanbul: Türkiye İş Bankası .
• Kurt, E. (2017). Bir Gelir Bölüşüm Örneği Olarak Hz. Ömer'in Divan Teşkilatı. International Congress of Islamic Economy, Finance and Ethics, (s. 317-322). İstanbul.
• Nizamülmülk. (2004). Siyasetname. İstanbul: Antik Şark Klasikleri.
• Özhazar, H. (2016). Adaleti ve Yenilikleriyle Hz. Ömer. İstanbul: Tirekitap.
• Sivrioğlu, U. T. (2013). İbn Teymiyye’nin Siyaset, Hukuk ve İktisat Teorisi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 88-104.
• Tabakoğlu, A. (2008). İslam İktisadına Giriş. İstanbul: Dergah.
• Temür, Y. (2017). Refah Devleti Kapsamında Negatif Vergi ve İslam Ekonomisinde Zekat Müessesesi. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 114-124.
• Tuğ, S. (1963). İslam Vergi Hukukunun Ortaya Çıkışı. Ankara: Ankara Üniversitesi.
• WorldBank. (2017). Monitoring Global Poverty, Report of The Global Poverty.
• Yurtseven, A. (2019). İslam’ın İlk Döneminde Vergi Uygulamalarının Topluma Yansıması. Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi E-Dergi Cilt:8 Sayı:1, 65-96.