PATERNALİST ANLAYIŞ PERSPEKTİFİNDEN ERDEMSİZ MALLAR VE KAMU MÜDAHALESİ: AMPİRİK BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2020, Cilt: 20 Sayı: 39, 53 - 69, 30.04.2020

Ezgi Kavaklı Ferdi Çelikay

https://doi.org/10.30976/susead.685723

Öz

Bu çalışma, paternalistik yaklaşım çerçevesinde yürütülen kamu müdahaleleri ile "erdemsiz malların" kontrol altına alınıp alınamayacağını irdelenmektedir. Çalışmanın ampirik kısmında 107 ülkenin verileri derlenerek kamu müdahale endeksi geliştirilmiştir. Ülkeler, müdahale derecesine göre gruplandırılmış ve sigara kullanım sıklığı, politikalara uyum ve müdahale aracı olarak vergilerin kullanımı itibariyle bir farklılık olup olmadığı incelenmiştir. Elde edilen bulgulara göre müdahalecilik düzeyleri farklı ülkeler itibariyle sigara kullanım düzeyleri arasında anlamlı farklılık bulunmamaktadır. Değişik ülkelerde yaşayan bireylerin zararlı ürünlerle mücadele bağlamında geliştirilen politikalara uyum düzeyleri ise müdahalecilik endeksi yüksek olan ülkelerde daha fazladır. Ayrıca müdahalecilik endeksi düşük olan ülke gruplarında günah vergileri olarak adlandırılan ve erdemsiz mallardan biri olan sigara üzerinden alınan vergilerin diğer ülkelere göre çok düşük olduğu görülmektedir. Bu bulgular paternalist müdahalelerin bireylerin erdemsiz malları kullanım düzeyleri üzerinde etkili olmadığını, ancak kurulan ödül-ceza mekanizmasının sosyal refahı artıracak doğrultuda işlediğini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Paternalizm, Erdemsiz Mallar, Toplum Sağlığı, Günah Vergileri

Teşekkür

Bu çalışma Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsünde hazırlanan “Erdemsiz Mallar ve Kamu Müdahalesi: Paternalist Devlet Anlayışı Çerçevesinde Ampirik Bir Değerlendirme” başlıklı Yüksek Lisans Tezinden yararlanılarak oluşturulmuştur.

DEMERIT GOODS AND PUBLIC INTERVENTION FROM THE PATERNALIST PERSPECTIVE: AN EMPIRICAL EVALUATION

Öz

This study examines that whether demerit goods can be taken under control by public interventions carried out within the framework of the paternalistic approach. Because 'demerit goods' are goods or services with negative externality that disrupt community health and general morality. In the empirical part, public intervention index has been developed by compiling the data of 107 countries. Countries are grouped according to the degree of intervention, and their differences in the frequency of smoking, compliance with policies and the use of taxes as a means of intervention have been examined. According to the findings, there is no significant difference between the levels of interventionism between cigarette use levels among different countries. Individuals' compliance levels to developed policies are higher in interventionists. In addition, it is seen that in the groups of with low interventionism index, which are called sin taxes and taxes on cigarettes are very low compared to others. These findings reveal that interventions are not effective on the level of individuals' use of demerit goods, but the established reward-punishment mechanism operates in a direction that will increase social welfare.

Kaynakça

• Arneson, R. J. (1989). Paternalism, utility, and fairness. Revue Internationale de Philosophie, 170(3), 409-437.
• Avcı, O., & Demirci, Z. (2017). Türkiye’de günah vergisi olarak ÖTV 3 sayılı listenin incelenmesi. A. Gerçek, Ö. Çetinkaya (Ed.), Maliye Araştırmaları 1 içinde (s.47-53), Bursa: Ekin Yayınevi.
• Bozdoğan, D., Buyrukoğlu, S., & Köktaş, M. A. (2016). Paternalist devlet anlayışının bir gereği olarak günah vergileri: Türkiye örneği. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(3), 17-18.
• Cornell, N. (2014). A third theory of paternalism. Michigan Law Review, 113(8), 1295-1336.
• Durdu, Z. (2009). Modern devletin dönüşümünde bir ara dönem: Sosyal refah devleti. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (İLKE), 22, 37-38.
• Dworkin, G. (1972). Paternalism. the Monist, 56(1), 64-84.
• Ebejer, J. M., & Morden, M. J. (1988). Paternalism in the marketplace: Should a salesman be his buyer's keeper?. Journal of Business Ethics, 7(5), 337-339.
• Fotion, N. (1979). Paternalism. Ethics, 89(2), 191-198.
• Gert, B., & Culver, C. M. (1976). Paternalistic behavior. Philosophy & Public Affairs, 6(1), 45-57.
• Goodin, R. E. (1989). The ethics of smoking. Ethics, 99(3), 574-624.
• Wood, G. (2016). “Exiled Smoking” and The Making of Smoke-Free Workplaces. Clearing the Air, London: Cornell University Press.
• Wood, G. (2016). Smoking Bans and Shop Floor Resistance During The Earlytwentieth Century. Clearing the Air. London: Cornell University Press.
• Grill, K., & Hansson, S. O. (2005). Epistemic paternalism in public health. Journal of medical ethics, 31(11), 648-653.
• Gruber, J., & Mullainathan, S. (2002). Do cigarette taxes make smokers. Bureau of Economic Research Working, No: 8872,
• Gurdon, M. A., & Flynn, B. S. (1996). Smoking policies in the workplace: the impact of gender. Social Science Quarterly, 77(3), 674-684.
• Hersch, J. (2005). Smoking restrictions as a self-control mechanism. Journal of Risk and Uncertainty, 31(1), 5-21.
• Hersch, J., Rossi, A.F.D. & Viscusi, W.K. (2004). Voter preferences and state regulation of smoking. Economic Inquiry, 42: 455-468. doi:10.1093/ei/cbh073
• Hoffer, A. J., Shughart, W. F., & Thomas, M. D. (2014). Sin taxes and sindustry: Revenue, paternalism, and political interest. The Independent Review, 19(1), 47-64.
• Husak, D. N. (1989). Recreational drugs and paternalism. Law and Philosophy, 8(3), 353-381.
• Jha, P., de Beyer, J., & Heller, P. S. (1999). Death and taxes: economics of tobacco control. Finance & Development, 36(4), https://www.imf.org/external/pubs/ft/fandd/1999/12 /index.htm
• Korsgaard, C. (1986). The right to lie: Kant on dealing with evil. Philosophy and Public Affairs 15, (4), 325-349.
• Korkmaz, G. & Şimşek, Ç. (2017), Sigara Bağımlılığına Yönelik Müdahaleler, G.O.P. Taksim E.A.H. JAREN, Sayı:3 (1), 14-23, DOI: 10.5222/jaren.2017.1004.
• Kotakorpi, K. (2009). Paternalism and tax competition. Scandinavian Journal of Economics, 111(1), 125-149.
• Köksal, O. (2011), Bir kültürel liderlik paradoksu: paternalizm, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 101-122.
• Lynöe, N., Juth, N., & Helgesson, G. (2010). How to reveal disguised paternalism. Medicine, Health Care and Philosophy, 13(1), 59-65.
• Oriola, T. A. (2009). Ethical and legal analyses of policy prohibiting tobacco smoking in enclosed public spaces. The Journal of Law, Medicine & Ethics, 37(4), 828-840.
• Önder, Z., & Yürekli, A. A. (2016). Who pays the most cigarette tax in Turkey. Tobacco control, 25(1), 39-45.
• Önkan, Ö. (2018). Günah Vergileri Açısından Avrupa Birliği ülkelerinin gıda ürünlerinde indirilmiş katma değer vergisi oranlarının değerlendirilmesi. Journal of Strategic Research in Social Science, 8 (2), 149-166
• Petit, P., & Nagy, M. J. (2016). How to Design and Enforce Tobacco Excises?. International Monetary Fund, https://www.imf.org/external/pubs/ft/howtonotes/2016/ howtonote1603.pdf
• Priest, M. (2015). Paternalism, autonomy, and food regulation. Public Affairs Quarterly, 29(3), 327-343.
• Prinz, A. L. (2009). The political economy of smoking regulation and taxation. Public Choice, 141(3-4), 291.
• Sandalcı, U., & Sandalcı, İ. (2018), Türkiye’de günah vergileri kapsamında özel tüketim vergisi uygulaması ve etkinliği. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 4(4), 1-14.
• Sankowski, E. (1985). " Paternalism" and Social Policy. American Philosophical Quarterly, 22(1), 1-12.
• Shapiro, D. (1994). Smoking tobacco: irrationality, addiction, and paternalism. Public Affairs Quarterly, 8(2), 187-203.
• Thaler, R. H., & Sunstein, C. R. (2003). Libertarian paternalism. American Economic Review, 93(2), 175-179.
• Tonkens, E., & Duyvendak, J. W. (2003). Paternalism—caught between rejection and acceptance: taking care and taking control in community work. Community Development Journal, 38(1), 6-15.
• Uğur, A., Akdemir, E., ve Gürsel, E. (2010). Sigara ve alkol üzerindeki dolaylı vergilerin sağlık harcamaları üzerindeki etkisi, Ekonomi Bilimleri Dergisi, 2(1), 1-14.
• VanDeVeer, D. (2014). Paternalistic intervention: The moral bounds on benevolence (Vol. 322). New Jersey: Princeton University Press. Weiss, G. B. (1985). Paternalism modernised. Journal of medical ethics, 11(4), 184-187.
• WHO (2019). Global health observatory visualizations, http://apps.who.int/gho/data/node.wrapper.imr?x-id=1265, Çevrimiçi (30.12.2019).
• Wray, D. (1996). Paternalism and its discontents: A case study. Work, Employment and Society, 10(4), 701-715.
• Zamir, E. (1998). The efficiency of paternalism. Virginia Law Review, 84(2), 229-286.