ÂŞIK ÖMER DİVANI’NDA ALEVİ-BEKTAŞİ İZLERİ

Yıl 2015, , 285 - 307, 01.06.2016

Mevlüt Gülmez

https://doi.org/10.21563/sutad.187057

Cited By: 3

Öz

Âşık Ömer, 17. yüzyılda yaşamış, kendisinden sonra gelen birçok şairi derinden etkilemiş büyük bir halk ve divan şairidir.Bu büyük halk ve divan şairinin şiirlerinde üzerinde durduğu konu, kişi, kavram ve terimler ile Alevi-Bektaşi şiirleri arasında birçok benzerlik bulunmaktadır. Divan’ın bütünde yer alan bu benzerlikler bize Âşık Ömer’in Alevi-Bektaşi kültürü içinde yetişen bir şair olabileceğini düşündürmektedir.Bu çalışmada Âşık Ömer Divanı’nda Alevi-Bektaşi kültürüne ait unsurlar incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Âşık Ömer Divanı, Alevi ve Bektaşi Şiiri, Ehl-i Beyt

ALEVI-BEKTASHI TRACES IN ÂŞIK ÖMER DİVANI

Öz

Âşık Ömer, who lived in the 17.century and has influenced deeply many poets that came after him, is a great folk and divan poet. In the great folk and divan poet’s poems dwell on topic; person, consept and term shave many similarities with Alevi Bektashi poems. These similarities that located in the whole Divan are made us think Âşık Ömer might be a poet who growed in Alevi Bektashi. In this study will be examined the elements of Alevi Bektashi Culture in Âşık Ömer Divanı.

Anahtar Kelimeler

Âşık Ömer Divanı, Alevi and Bektashi Poetry, Ehl-i Beyt

Kaynakça

• AYTAŞ, Gıyasettin (2010), “Alevilik Kavramı Etrafında Bazı Tespit ve Değerlendirmeler”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi / 2010 / 56: 17-28.
• BATİSLAM, H. Dilek (2000), “Divan Şiiriyle Alevi-Bektaşi Şiirinde Kullanılan Bazı Ortak Tasavvuf Terimleri”, 27-29 Nisan 2000 I. Uluslar Arası Hacı Bektaş Veli Sempozyumu Bildirileri, Hacı Bektaş Anadolu Kültür Vakfı Yayınları 4, Ankara: 132-146.
• CEBECİOĞLU, Ethem (2009), Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü, Ağaç Kitabevi Yay., İstanbul.
• DEVELLİOĞLU, Ferit (1996), Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Aydın Kitabevi Yayınları, Ankara.
• ELÇİN, Şükrü (1987); Âşık Ömer, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• ERGUN, Sadettin Nüzhet (1936); Âşık Ömer Hayatı ve Şiirleri, İstanbul.
• GÜNGÖR, Zülfikar (1999);“Tâhirü'l-Mevlevî'nin Hallâc-ı Mansur'a Dair Risalesi”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Ankara, XXXIX: 581-597.
• KARASOY, Yakup-YAVUZ, Orhan (2010), Âşık Ömer Divanı, Ocak Grafik Tasarım, Konya.
• KAYA, Doğan (2000); “Kul Himmet’in Bilinmeyen Deyişleri”, Âşık Edebiyatı Araştırmaları, İstanbul: 421-432.
• OCAK, Ahmet Yaşar (1992), "Bektaşilik", DİA, C. V, İstanbul: 373-379.
• OCAK, Ahmet Yaşar (2002), Türk Sufîliğine Bakışlar, İletişim Yayınları, İstanbul.
• ÖZ, Mustafa (1994), "Ehl‑i Beyt", DİA, C. X, İstanbul: 498-501.
• ÖZCAN, Hüseyin (2004); “Bektâşîlikte Dört Kapı Kırk Makam” Journal of Turkish Studies, Türklük Bilgisi Araştırmaları, Sayı. 28, No. 28/1, Harvard University, USA, pp. 241-245.
• PALA, İskender (2009), Ansiklopedik Divân Şiiri Sözlüğü, Kapı Yay., İstanbul.
• SARIKAYA, M. Saffet (2004), “Şah İsmail Hatayi’nin Şiirlerinde Hz. Ali”, Birinci Uluslararası Şah İsmail Hatai Sempozyum Bildirileri, 9-11 Ekim 2003, Ankara.
• TEKİN, Arslan (1995), Edebiyatımızda İsimler ve Terimler, İstanbul.