Özel Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezlerinde Uygulanan Zihinsel Engelli Birey Destek Eğitim Programının Hafif Düzeyde Zihinsel Engelli Çocukların Görsel Algı Düzeylerine Etkisi

Yıl 2014, , 327 - 340, 01.06.2016

RUKİYE Konuk Er , Devlet Alakoç Pirpir , Canan Yıldız Çiçekler , Çağla Girgin Büyükbayraktar , Banu Uslu

https://doi.org/10.21563/sutad.254540

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmada özel özel eğitim kurumlarında uygulanan M.E.B’in müfredat programının hafif düzeyde zihinsel engelli çocukların görsel algı düzeylerine etkisi incelenmiştir. Araştırmanın bağımsız değişkeni özel özel eğitim kurumlarında uygulanan M.E.B’in müfredat programıdır. Çocukların görsel algı düzeyleri ise programdan etkilenmesi beklenen bağımlı değişkenlerdir. Çalışma tek grup öntest-sontest model üzerinden yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu yansız olarak atanan 13 hafif düzeyde zihinsel engelli çocuk oluşturmaktadır. Bu çocukların 6’sı kız (% 46.2), 7’si (% 53.8) erkektir. Ölçme aracı olarak Frostig Görsel Algı Testi ve Ankara Gelişim Envanteri kullanılmıştır. Verilerin analizinde Mann Whitney U-Testi ve Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi kullanılmıştır. Farklılıkların test edilmesinde ise anlamlılık düzeyi a=0.05 olarak alınmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre hafif düzeyde zihinsel engelli çocukların sontest puan ortalamalarının göz-motor koordinasyonu, şekil sabitliği, mekânsal ilişkilerin algılanması alt boyutlarında anlamlı farklılar elde edilmiştir. Şekil zemin ayrımı ve mekânda konumun algılanması alt boyutları açısından sonuçlar incelendiğinde ise, çocukların öntest-sontest puanları arasında manidar bir farklılık olmadığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Zihinsel engelli çocuk, özel eğitim, görsel algı, engel

The Effects of National Education Curriculum for Special Education Institutions on Visual Peception Levels of Children with Mild Mental Retardation

Öz

The purpose of the present study is to examine the effect of Mentally Challenged
Individual Support Program on visual perception in children with mild mental disabilities
in Private Special Education and Rehabilitation Centers. The independent variable
of the study is the Ministry of National Education program and the dependent
variable is the visual perception levels of children. The study was carried out on a
single group pretest-posttest model. The study group consists of 13 children with
mild mental disabilities who are assigned randomly. Frosting Visual Perception Test
and Ankara Developmental Inventory were used as assessment tools. While analyzing
the data Mann Whitney U-Test and Wilcoxon Signed Rank Test were used. In
order to test the differences =0.05 was taken as the significance level. According to
the findings of the study, post-test average scores of children with mild mental dissabilities
regarding eye-motor coordination, shape figure and spatial relation subdimensions
had meaningful differences

Anahtar Kelimeler

Children with mental disability, special education, visual perception, obstacle

Kaynakça

• AKÇIN, Nur (1993). Okuma Becerisinin Kazanılmasında Görsel Algısal Gelişiminin Rolü. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• AKDEMIR, Benan (2006). 6-12 Yaş Arası Zihinsel Engelli Çocukların Görsel Algı Becerilerinin Değerlendirilmesi, Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• ARAL, Neriman, ERTURAN, Nurder (1999). “Frostig Görsel Algılama Testi ve Eğitim Programına Dayalı Olarak Dört-Sekiz Yaş Arası Serebral Palsili Çocuklarda Görsel Algılama Davranışının İncelenmesi”, Özel Eğitim Dergisi, Cilt 2 (3): 58-63.
• ARIKÖK, İpek (2001). Beş-Altı Yaş Çocuklarında Görsel Algı Eğitiminin Okuma Olgunluğuna Olan Etkisinin İncelenmesi. Ankara: G. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• ARTUT, Kazım (2004). Theories and Methods in Art Education. Ankara: Anı Yayıncılık. Üçüncü Basım.
• BÜYÜKÖZTÜRK, Şener (2008). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı [Handbook for Data Analysis of the Social Sciences]. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• CENGIZ, Özlem. (2002). 5,6–6 Yaş Çocuklarının Görsel Algı Gelişimini Destekleyici Programının Etkisi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• CÜCELOĞLU, Doğan (1991). İnsan ve Davranışı. İstanbul: Remzi Kitabevi, İkinci Basım.
• DANKERT, Hearther, DAVIES, Patricia, GAVIN, Williams (2003, Eylül, Ekim). “Occupational Therapy Effects on Visual-Motor Skills in Preschool Children”, The American Journal of Occupational Therapy, 57 (5).
• DEMIRCI, Aybige, TEPECIK, Adnan (2012).”Beery Vmı Görsel Algı Eğitiminin Beş–Altı Yaş Çocuklarının Görsel Algı Gelişimlerine Etkisi”, Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 28: .1-11.
• DENNIS, Maureen, FLETCHER, Jack, ROGERS, Tracey, HETHERINGTON, Ross, FRANCIS, David (2002). “Object-Based and Action-Based Visual Perception in Children With Spina Bifida and Hydrocephalus”, Journal of The International Neuropsychological Society, 8 (1): 95-106.
• ELBASAN, Bülent, ATASAVUN, Songül, DÜGER, Tülin (2011).”Effects of Visual Perception and Motor Function on The Activities of Daily Living in Children With Disabilities”, Fizyoterapi Rehabilitasyon. 22 (3): 224-230.
• ERIPEK, Süleyman (1998). Özel Eğitim. (Ed: Süleyman Eripek) , T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 1018, Açık Öğretim Fakültesi Yayınları No: 561.
• ERIPEK, Süleyman (2005). Özel Gereksinimli Çocuklar ve Özel Eğitim.(Editör: Ayşegül Ataman) , Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, İkinci Basım.
• FROSTIG Marianne, LEFEVER, Welty, & WHITTLESEY, John (1961). A Developmental Test Of Visual Perception For Evaluating Normal and Neurologically Handicapped Children, Perceptual and Motor Skills. 12, Southern Universiues Press.
• GIMENO-GALINDO, Patricia, VIDAL-LÓPEZ, Joaquín, RODÁN-GONZÁLEZ, Antonio, JAVALOYES-MORENO, Beatriz, MUIÑOS-DURÁN, Mónica, RIFÁ-GIRIBET, Montserrat, CODINA-FOSSAS, Marta, & GARCÍA-MONTERO, Maria (2009). Training Activities for Visual-Perceptual Skills, (Ed: Rodán-González, Antonio; Vidal- López, Joaquín), Solution For Learning and Research (Saera).
• İBİŞOĞLU, Arşaluys (1987). 4.0-9.0 Yaş Dilimindeki Epileptik ve Non-Epileptik Çocukların Görsel Algı Gelişimi Açısından Karşılaştırılması, İstanbul:İstanbul Üniversitesi, Çocuk Sağlığı Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• KARASAR, Niyazi. (2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• KLJAJIKJ, Dragana, TRGOVCHEVIKJ, Sanja & NIKIKJ, Radmila. (2012). “Visual Perception of The Children With Plexus Brachialis Damage-Assessment and Treatment.” The Journal of Special Education and Rehabilitation, 13 (1).
• MEMIŞ, Aysel, HARMANKAYA, Tuğba (2012). İlköğretim Okulu Birinci Sınıf Öğrencilerinin Görsel Algı Düzeyleri, TSA/Yıl: 16 S: 1.
• MANGIR, Mine, ÇAĞATAY, Neriman (1987). Anaokuluna Giden ve Gitmeyen Dört-Altı Yaş Arası Çocukların Görsel Algılamaları Üzerinde Bir Araştırma, Ankara: Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi.
• ÖZSOY, Yahya, ÖZYÜREK, Mehmet, ERIPEK, Süleyman (2001). Özel Eğitime Muhtaç Çocuklar-Özel Eğitime Giriş. Ankara: Karatepe Yayınları.
• SAĞOL, Ufuk (1998). Down Sendromlu Çocukların Görsel Algı Gelişimine Frostig Görsel Algı Eğitim Programının Etkisi, İstanbul: Marmara Üniversitesi, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• SAVAŞIR, Işık, SEZGIN, Nilhan, EROL, Neşe (1998). Ankara Gelişim Tarama Envanteri El Kitabı, Ankara: II. Baskı.
• SÖKMEN, Serpil (1994). Beş Yaş Algı Gelişimi (Frostig Görsel Algı Testi Güvenirlik Çalışması).İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• STIERS, Peter, VANDERKELEN, Ria, VANNESTE, Griet, COENE, Stien, De RAMMELAERE, Magda De, VANDENBUSSCHE, Eric (2002). “Visual-Perceptual Impairment In a Random Sample of Children With Cerebral Palsy”, Developmental Medicine and Child Neurology, 44 (6).
• T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü, (2008). Özel Eğitim Ve Rehabilitasyon Merkezi Zihinsel Engelli Bireyler Destek Eğitim Programı, Ankara.
• TEPELI, Kezban (2013). “Frostig Görsel Algı Eğitim Programı ile Birlikte Verilen Nesne Kontrol Beceri Eğitiminin 54-59 Aylık Çocukların Nesne Kontrol Becerilerine Etkisi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29.
• TUĞRUL, Belma, ARAL, Neriman, ERKAN, Semra, ETİKAN, İlker (2001). “Altı Yaşındaki Çocukların Görsel Algılama Düzeylerine Frostig Gelişimsel Görsel Algı Eğitim Programının Etkisinin İncelenmesi,” Journal of Qafgaz University, 8, 67–83.
• YÜKSEL, Özlem (2009). Eğitilebilir Zihinsel Engelli Çocuklarda Frostig Görsel Algı Eğitim Programının Etkisi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).