Şeriye Sicillerine Göre XIX. Yüzyıl Başlarında Tokat'ta Giyim

Yıl 2011, Sayı: 30, 423 - 455, 01.12.2011

Murat Hanilçe

Öz

Tokat kazası, Türk kültürünün Anadolu’da yaklaşık 10 asırdır kesintisiz olarak devam ettiğiönemli yerlerden biridir. Bu uzun süreç, kültürel hayatın bütün boyutlarıyla yaşanmasına vesüreklilik içinde devam etmesine zemin hazırlamıştır. Özellikle Tokat’taki giyim kuşam kültürü,bu sürekliliği çok belirgin bir şekilde yansıtmaktadır. Yerel kaynaklar, bölgedeki giyim kuşamkültürünün zenginliğini işaret etmektedir. Bu tarihi kaynakların en önemlisi olan şeriyesicillerinde yer alan tereke kayıtları Tokat’ın giyim kuşam kültürünü ortaya koymada zenginmalzeme sunmaktadır. Osmanlı dönemi Tokat tarihi üzerine yapılan çalışmalarda giyim kuşamkonusuna fazla temas edilmediği görülmektedir. Bu nedenle bölgenin giyim kuşam gelenekleriniözel olarak ele alan çalışmalara ihtiyaç bulunmaktadır. Bu ihtiyaca cevap verebilmekiçin konu hakkında bir deneme hazırlamayı uygun bulduk. Ancak konunun genişliği ve malzemeninfazlalığı sebebiyle denememizde zaman ve kaynak sınırlaması yaptık. Bu denemede,1798-1813 yılları arasında Tokat kazasının giyim kuşam kültürünü ele alacağız. İncelememizintemel kaynağı, 3, 12 ve 16 numaralı Tokat şeriye sicilleridir. İncelemede, bu sicillerdekiözellikle tereke kayıtlarına dayanarak adı geçen süreçte bölgede kullanılan kadın ve erkek giysileriile aksesuarlar hakkında bilgiler verilecek ve değerlendirmelerde bulunulacaktır. Denememizinamacı, özelde Tokat genelde Osmanlı Anadolusundaki giyim kuşam kültürü hakkındabilimsel tespitler yapmaktır.

Anahtar Kelimeler

Tokat, XIX. yüzyıl, giyim-kuşam, başlıklar, kumaşlar

Clothes in Tokat at the Beginning of the 19th Century According to the Court Registers

Öz

The district of Tokat is one of the important places where Turkish culture has continued approximately for 10 centuries in Anatolia. This long period laid the groundwork for being lived of all aspects of cultural life and its continuing. Especially the clothes and finery culture in Tokat has been reflecting this continuity in a remarkable way. Local sources have been showing the richness of the clothes and finery culture in the region. Estate records in the court registers, which is the most important one of these sources, present extensive materials in order to bring the clothes and finery culture of Tokat to light. It is seen that the studies on the history of Tokat in the Ottoman period did not deal specifically with the matter of clothes and finery. Therefore, it is necessary that there are studies to examine the clothes and finery traditions of the region in a special way. In order to serve this need, we have decided to prepare an article on this topic. However, we have limited the topic in terms of time and source because of the wideness of the topic and the excessiveness of sources. In this article, we will deal with the culture of clothes and finery in the district of Tokat between the years of 1798 and 1813. The main source of our study is Tokat’s court registers with the numbers of 3,12 and 16. In the article, it will be given information on men and women clothes and accessories used in the region during the examined period, being based on estate records in these court registers, and be evaluated. The aim of our article establishes scientific findings on the culture of clothes and finery in the district of Tokat in special and in the Ottoman Anatolia in general

Anahtar Kelimeler

Tokat, the 19th century, clothes, head-dresses, fabrics