Dede Efendi'nin Sabâ Âyîn-i Şerîfi'nin Makam-Geçki-Çeşni Analizi

Yıl 2011, Sayı: 30, 553 - 600, 01.12.2011

Sühan İrden

Öz

Bu araştırma, Klasik Türk Mûsıkîsi’nin Dinî mûsıkî alanında, Mevlevî Âyîn-î Şerîfîformunda, Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi tarafından bestelenen Sabâ Âyîn-î Şerîfî’nin;makam, geçki, çeşnileri açısından incelenmesini amaçlamaktadır. Mevlevi Âyîn-i Şerîfî formuanalizinin nasıl yapılacağına dair kapsamlı bir kaynak bulunmadığı için yeni bir metot geliştirilmiş,metotla ilgili bilgilere değinilmiş ve Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi’nin Sabâ ÂyînîŞerîfî makam, geçki, çeşnileri açısından incelenmiştir. Bu araştırma, incelenen eserin sonuçlarınagöre Mevlevî Âyîn-î Şerîfî formunda makam, geçki, çeşni analizinin standartlaşmasınakaynak olacak niteliktedir. Böylece bestelenmiş bütün âyînlerin incelemelerinde de kullanıldığızaman âyînlerin anlaşılmasında kolaylık sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Türk müziği, Makam, Sabâ, Mevlevî Âyîn-î Şerîfî, Form, Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi, Geçki, Çeşni.

The Analysis of the Maqam, Transition and the Taste of the Sabâ Âyîn-î Şerîf Composed by Dede Efendi

Öz

The aim of this research is to study the maqam, transition and the taste of the in the form of Sabâ Âyîn-î Şerîf composed by Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi in the form of Mevlevî Âyîn-i Şerîf. Since there is no extensive resurce to show how to analyze Mevlevî Âyîn-i, a new method has been developed and after the information related to method had been mentioned, the maqam, transition and the taste of Sabâ Âyîn-î Şerîf composed by Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi was studied. This study has the features that can be the resource of the analyze standardization of the maqam, transition and taste in the form of Mevlevî Âyîn-i Şerîf according to the results of the work studied. Thus, when it is used in the analyzis of all other composed âyîns, we suggest that it will also make it easy to understand the “âyîns”.

Anahtar Kelimeler

Turkish Classical Music, Maqam (melody-makam), Sabâ, Mevlevî Âyîn-î Şerîfî (the ritual Sufis) , Form, Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi, Transition, Taste.