Mecelle Şârihi Ali Haydar Efendi’nin Hayatı ve Hukukçuluğu

Yıl 2010, Sayı: 28, 329 - 350, 01.12.2010

Ali Aslan Topçuoğlu

Öz

Bu çalısmamızda, Mecelle şârihi olarak bilinen Osmanlı hukukçularından Ali HaydarEfendi’nin hayatı, hukukçu niteliğiyle yaptığı görevler ve bu yöndeki çalışmaları üzerindedurulmaktadır. Ali Haydar Efendi, Osmanlı Devleti'nin son dönemdeki fikri ve hukukîgelişmelerini takip etmiş; yargı, eğitim ve fetva kurumlarında önemli görevlerdebulunmuş bir hukukçu ve devlet adamıdır.Ayrıca Ali Haydar Efendi, üstlendiği önemli görevler ve gerçekleştirdiği hukukî faaliyetlerinyanında İslâm hukukunun ve hukuk tarihinin kaynakları arasında yer alan önemli hukukîeserler bırakmıştır. Bu çalışmaları ile hukuk ilmine katkı sağlamış ve sonraki dönemhukukçularına ilham kaynağı olmuştur. Bunun yanı sıra müellifin Ceride-i Adliye’deçeşitli konularda yayımlanmış birçok hukukî makalesi de bulunmaktadır.Bu araştırmamızda Ali Haydar Efendi’nin birbirinden farklı konularda kaleme aldığıeserlerinin muhteva ve özellikleri hakkında bilgi verilerek, onun ne kadar önemli birhukukçu olduğu ortaya konulmaya çalışılmaktadır

Anahtar Kelimeler

Ali Haydar Efendi, Hukukçu, Dürerü’l –Hükkâm, Hukuk Fakültesi, Hukuk Eğitimi, Bidâyet Mahkemesi, İsti’naf Mahkemesi, Temyiz Mahkemesi.

Life And Juristicial Duties Of Ali Haydar Efendi Commentator Of Mecelle

Öz

In this research, the life, the duties as a jurist and the works on this subject of Ali Haydar Efendi, an Ottoman jurist known as a commentator of Mecelle are studied. Ali Haydar Efendi is a jurist and statesman who followed the juridical and intellectual developments and was in charge in lawsuit, education and fatwa positions in the last period of Otoman Empire.In addition to these duties and activities, Ali Haydar Efendi produced important works of law which found their place in the sources of Islamic law and history of law with his works he contributed much to the jurisprudence and inspired many jurists of later periods. He also has many articles publilished in Ceride-i Adliye(a magazine of law) on various judicial subjects. In this research, the significance of Ali Haydar Efendi as a jurist is emphasized by studying the contents and properties of his works on various subjects

Anahtar Kelimeler

Ali Haydar Efendi, Jurist, Dürerü’l –Hükkâm, Law Faculty, Law Education, Trial Court, an Appellate Court, The Supreme Court of Appeals.