Dede Efendi’nin Yürük Semâîlerinin Usûl-Arûz Vezni İlişkisi Yönünden İncelenmesi

Yıl 2010, Sayı: 28, 485 - 522, 01.12.2010

Mustafa Çıpan Sibel Karaman

Öz

Dinî ve dindışı formlarda eserler bestelemiş olan klâsik mûsıkîmizin en büyükbestekârlarından Dede Efendi’nin “Yürük Semâî” formunda 24 eseri bulunmaktadır.Dede Efendi’ye ait “Yürük Semâî” formundaki 24 eserin usûl-arûz vezni ilişkisimakalenin konusunu oluşturmaktadır.Çalışmada, aynı usûl ve arûz kalıplarıyla bestelenmiş eserlerin usûl-arûz vezni ilişkisi yönündenuyumunun incelenmesi ve “Yürük Semâî” usûlü ile bestelenen eserlere ait güftelerde ençok hangi arûz kalıbının hangi şekillerde kullanıldığının ortaya konulması amaçlanmıştır.“Yürük Semâî” formunun Dede Efendi’ye ait örneklerinin usûl-arûz vezni ilişkisi yönündennasıl bir dağılım gösterdiği mevcut notalardan incelenmiş ve güfteler hazır usûl şablonlarınaheceler halinde yerleştirilerek sunulmuştur.Çalışma sonucunda; aynı usûllerle bestelenen aynı vezindeki güftelerin hece dağılımlarının dabüyük ölçüde aynı olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türk Mûsıkîsi, Dede Efendi, usûl, arûz, güfte, yürük semâî.

The Analysis Of The Works Written In Yuruk Semai Form Of Dede Efendi In The Aspect Of Pattern-Aruz Rhythm

Öz

There are 24 works written in Yürük Semai form by Dede Efendi, one of the most important composer of Turkish Classical Music with his religious and secular studies. The aim of this study is to analyse Dede Efendi’s 24 works written in Yürük Semai form in the aspect of relation with pattern and Aruz rhythm. In this study, the harmony of the works that are composed of the same pattern and aruz rhythm is studied and which aruz rhythm is mostly used in which shape in the lyrics that have the same pattern are analysed. The examples of Yürük Semai form that belongs to Dede Efendi are studied in the aspect of the distrubition of pattern and aruz rhythm by the help of the existing musical note and lyrics are presented in available face mould through syllable. In the end of the study; it is found out that lyrics that are in the distrubition of the syllables of the lyrics that have the same pattern and same rhythm are generally same

Anahtar Kelimeler

Turkish Classical Music, Dede Efendi, patterrn, aruz, lyric, yürük semai