Instrumental Case In Turkish Language

Yıl 2008, Sayı: 23, 63 - 97, 01.12.2008

Birol İpek

Öz

In Türkish, instrument case affix was “n” in the ancient Turkish language. After this affix
was abolished from usage, “ile” and “birle” particles come into usage. The instrument affix
which was used in ancient Turkish language, lives in Turkish of Turkey as a prasal ending in
a few words. This affix that was used very often in the past, lost its usage over time. It is used
only in structure of some words. Sometimes “n” forms a situation called “compile of ending”
by coming after particle of “ile”. That a particle and an ending which is close to it as regarts to
function comprises is an event seen very often. This work absorbs all the terms from old
Turkish to Turkish of Turkey. Inview of the wholeness of the subject, dialects of Turkish and
regional accents of Modern Turkish were included to this work. In each part of this work,
instrument affix, particles used in this function were examined one by one and instrumental
affix were assessed as a whole.

Anahtar Kelimeler

Turkish Language, Affix, Case Affix, Instrument Case Affix

Türk Dilinde Vasıta Hâli

Öz

Türk dilinde vasıta hâli eki, Eski Türkçede “+n” idi. Bu ek kullanımdan düştükten sonra ile,birle edatları bu görevde kullanılmıştır. Eski Türkçede kullanılan vasıta hâli eki “+n”, TürkiyeTürkçesinde sayılı birkaç kelimede kalıplaşmış olarak yaşamaktadır. Önceleri çok işlek olarakkullanılan bu ek, zaman içinde işlekliğini kaybetmiştir. Sadece bazı kelimelerin yapısında kalıplaşmışolarak varlığını sürdürmektedir. Bazen “+n” eki vasıta hâli yerine kullanılan “ile”edatından sonra gelerek ek yığılması dediğimiz durumu meydana getirmektedir. Bir edat ilevazife bakımından ona yakın bir ekin birleşmesi Türkçede sık görülen bir olaydır. Bu çalışma,Eski Türkçeden Türkiye Türkçesine kadar bütün dönemleri içine almaktadır. Konunun bütünlüğüaçısından Türkiye Türkçesi Ağızları ve Çağdaş Türk lehçeleri de bu çalışmaya dâhiledilmiştir. Her bölümde vasıta hâli eki ve bu görevde kullanılan edatların kullanılışı, fonksiyonlarıayrı ayrı ele alınmış, vasıta hâli bir bütün olarak değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türk dili, Ek, Durum (hâl) eki, Vasıta hâli eki