Selçuklulardan Cumhuriyet’e Kumluca (Antalya) Bölgesi

Yıl 2007, Sayı: 22, 219 - 250, 01.12.2007

Muhammet Güçlü

Öz

XIII. yüzyılın başlarında Selçuklu Sultanı I. Gıyaseddin Keyhüsrev zamanında Antalya’nnfethinden sonra, bölgenin ilk mülki amir ve komutanı olan Mübarizeddin Ertokuş tarafındanLikya’nın doğu kısmına Oğuzların Üç-ok koluna mensup İğdir boyu yerleştirilmiş olmalıdır.Bundan sonra Antalya’nın batı bölgesine İğdir denmeye başlanmıştır. Bu bölge Selçuklu, Beyliklerve Osmanlı devleti döneminde kaynaklarda İgdir, İğdir eli/ili, İğdir nahiyesi/kazası adıile anıldı. XIX. yüzyılın başlarından itibaren Osmanlı kaynaklarında bölgenin adı “İğdir maaKardıç” olarak geçmeye başladı. İğdir bölgesi 1864 Vilayet İdaresi kanununun çıkarılışınakadar Antalya kazasına bağlı idi. Bu düzenlemeden sonra İğdir kazasına bağlı köyler önceElmalı kazasına sonra Antalya kazasına bağlandı. XX. Yüzyılın başlarında İğdir maa Kardıçnahiyesi Kemer ve Kumluca adlarında iki nahiyeye ayrılmıştır. İğdir bölgesinin batı tarafındaKumluca nahiyesi, doğu tarafında ise Kemer nahiyesi kurulmuştur.Finike kazasına bağlı olan Kumluca nahiyesinin merkezini oluşturan Sarıkavak köyü, XIX.yüzyılın başlarında kurulmuş olmalıdır. Kumluca ve Sarıkavak adları XV. yüzyıldan itibarenyer, mevki adı olarak Osmanlı belgelerinde kendini göstermektedir. Sarıkavak köyü sakinlerinindeğirmencilik ve fırıncılık alanlarında mahir oldukları bilinir. Kumluca nahiyesinde genelolarak kereste ticareti, arıcılık, meyvecilik, demircilik, ağaç işleri ve hayvancılık yaygın olarakyapılmaktadır. Kumluca bölgesinde üretilen ürünler yurt içi ve dışına Finike limanı vasıtasıylagönderiliyordu. 1Nisan 1958 tarihi itibariyle Finike kazasından ayrılan Kumluca nahiyesi,Gödene/Altınyaka nahiyesi ile beraber Sarıkavak merkez olmak üzere 21 köyü ihtiva edenKumluca kazası olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Antalya, İğdir, Kardıç, Sarıkavak, Kumluca, Yerleşim, Nüfus

Kumluca (Antalya) Region From The Seljuks Period Until To The Turkish Republic

Öz

In the reign of Gıyaseddin Keyhusrev I, the Seljuk Sultan, Iğdir tribe from the Oghuz’ Üç-ok branch was supposed to be settled mostly in the eastern Lycia after the conquest of Antalya at the beginning of the 13th century by Mübarizeddin Ertokuş, the comander of the Sultan and the first governer of the region so-called Subaşı . Hence the western territory of Antalya region was called as İğdirler. In the time of Seljuk Sultans, Principalities and Ottoman periods it was used to be named as İğdir eli/ili or İğdir Kaza. Since the beginning of 19th century the name of the region has been started to be recorded as “İğdir maa Kardıç” in the Ottoman documents. The İğdir region belonged to the Antalya Kaza administration till to the issue of the law on the Vilayet Government in 1864. After the new regulation villages belonging to İğdir Kaza were first set under Elmalı Kaza and then under Antalya Kaza. The İğdir maa Kardıç region was divided into two districts: the one was Kemer in the eastern part and the other was Kumluca in the western part. The center of Kumluca part belonged to Finike Kaza in that time was the Sarıkavak village which was possibly founded at the beginning of the 19th century. Kumluca and Sarıkavak names have been recorded as location and place names in the Ottoman documents since the 15th century and then. The settlers of Sarıkavak villages were known to be experts in the works of mill and bakery. Timber commerce, apiculture, fruitculture, blacksmithy, wooden handworks and cattle dealing activities were more frequently carried on in the village life. Products manufactured in Kumluca were transported to the country and abroad through the Finike port. In 1 April 1958 Kumluca separated from Finike Kaza became Kumluca Kaza on the base of Sarıkavak village including total 21 villages together with Gödene/Altınyaka districts

Anahtar Kelimeler

Antalya, İğdir, Kardıç, Sarıkavak, Kumluca, Settlement, Population