TÜRKELİ’NDE GÜVENLİK VE REFAHIN ARTIRILMASI: KENEŞ-İ DERVİŞAN MODELİ

Yıl 2018, Sayı: 43, 409 - 422, 23.07.2018

Onur Okyar

https://doi.org/10.21563/sutad.510541

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmada; Ahmed Yesevi ve temsilcilerini, günümüzün sosyal ve siyasi ihtiyaçları çerçevesinde, uluslararası ilişkiler perspektifiyle yorumlamak ve Türk dünyasında giderek belirginleşen ötekilik ve çatışma/terörizm sorunlarını çözmek için yeni bir model ortaya koymak amaçlanmıştır. Çalışmanın hipotezi, elde edilen bulgular eşliğinde, Türk dünyasında mevcut çatışmaların çözümü için yeni bir otantik modele ihtiyaç olduğu varsayımı üzerine bina edilecektir. Bu bağlamda çalışmada Türk dünyası genelinde ortaya çıkan çatışmaların motivasyon kaynakları ve bu kaynakların din/İslam, demokrasi ve özgürlük kavramlarıyla olan etkileşimleri irdelenmiş, Türk eksenindeki belirli ülkelerin (Türkiye, İran, Azerbaycan, Kazakistan, Türkmenistan, Özbekistan, Kırgızistan gibi) Türkeli’nin sorunlarına karşı ortaya koymaya çalıştıkları çözüm çabaları, bu ülkeler arasındaki ilişkilerin sebep ve sonuçları ile yeni dünya düzeninde Türk dünyasının üstlenmesi gereken misyonları tartışılmıştır. Çalışmada sonuç olarak Türk dünyasının içinde bulunduğu demokrasi, refah ve güvenlik eksikliklerinin çözümü maksadıyla Türk dünyası çatısı altında bir Dervişler Heyeti’nin kurulması gerektiği tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yesevilik, İslam, Terörizm, Uluslararası Güvenlik, Çatışma Çözümü

Kaynakça

• ALJAZEERA Turk, “Azerbaycan’da cinsiyet tercihli kürtajlar”, www.aljazeera.com.tr/haber/azerbaycanda-cinsiyet-tercihli-kurtajlar, 19 Aralık 2013.
• ANTELAVA, Natalia, “Özbek kadınlar zorla kısırlaştırılıyor”, http://www.bbc.com/turkce/haberler/2012/04/120411_uzbek_women.shtml, 12 Nisan 2012.
• ASLAN, Betül (2009), “Sovyet Rusya Hakimiyetinde Yaşayan Türklerin Ortak “Birleştirilmiş Türk Alfabesi”den “Rus Kiril” Alfabesine Geçirilmesi”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 16(40), ss. 357-374.
• ATATÜRK, Mustafa Kemal (1980), Atatürk, Ankara: Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları.
• BARDAKÇI, Mehmet Necmeddin (2011), “Hoca Ahmed Yesevi ve Muhiti”, İstem, 9 (18), ss. 11-29.
• BAŞ, Eyüp (2011), “Ahmed Yesevi’nin Bektaşîlik, Alevîlik Üzerindeki Etkileri ve Osmanlı Dini Hayatındaki İzleri”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 52(2), ss. 21-53.
• BELGE, Murat (1982), “Türkçe Sorunu”, Yazko Edebiyat Dergisi, Mayıs Sayısı.
• BİCE, Hayati (2014), Pir-i Türkistan Hoca Ahmed Yesevi, İstanbul: İnsan Yayınları.
• CIA (2013), World Factbook, https://www.cia.gov/library/publications/download/download-2013/.
• DİNÇER, Adnan (2014), “Avusturya’daki Türk Diasporası ve Sorunları”, Türk Diasporası ve Türk Dünyası Vizyon 2023, Almagül İsina (Ed.), İstanbul: Tasam Yayınları, ss. 433-438.
• ERDOĞAN, M. Murat (2015), “Avrupa’da Türkiye Kökenli Göçmenler ve ‘Euro-Turks-barometre’ Araştırmaları”, Göç Araştırmaları Dergisi, 1(1), ss. 108-148.
• FREEDOM HOUSE (2015), Freedom In The World 2015, https://freedomhouse.org/sites/default/files/01152015_FIW_2015_final.pdf
• GÜZEL, Abdurrahman (1991), “Ahmed Yesevi’nin Fakr-nâme’si ile Hacı Bektaş Veli’nin Makalat’ı Arasındaki Benzerlikler”, Milletlerarası Ahmed Yesevi Sempozyumu Bildirileri, Ankara, ss. 33-43.
• Haberrus Gazetesi, “Binlerce ırkçı Rusya’da göçmenlere karşı yürüdü”, http://haberrus.com/headline/2013/11/04/binlerce-irkci-rusyada-gocmenlere-karsi-yurudu.html, 04 Kasım 2013.
• HÜRMÜZLÜ, Habib (2014), “Irak Türklerinin Siyasi Geleceği”, Türk Diasporası ve Türk Dünyası Vizyon 2023, Almagül İsina (Ed.), İstanbul: Tasam Yayınları, ss. 225-230.
• KAMALOV, İlyas (2011), Rusya’nın Orta Asya Politikaları Raporu, http://www.ayu.edu.tr/static/kitaplar/rusya_ortaasya_raporu.pdf, Ankara.
• KARA, Abdulvahap (2014), “Türk Dünyasındaki Siyasi ve Ekonomik İşbirliğinin Güçlendirilmesinde Kültürel İlişkilerin Önemi”, Türk Diasporası ve Türk Dünyası Vizyon 2023, Almagül İsina (Ed.), İstanbul: Tasam Yayınları, ss. 113-117.
• KEMAL, Eraslan (1995), “Ahmed-i Yesevi”, Erdem Dergisi, 7(21), ss. 887-917.
• KENJETAY, Dossay (1999), “Hoca Ahmed Yesevi: Yaşadığı Devir, Şahsiyeti, Tarikatı ve Tesiri”, Tasavvuf İlmi ve Akademik Araştırmalar Dergisi, 1(2), ss. 99-121.
• KORKMAZ, Seyfullah (2001), “Ahmed Yesevi ve Hacı Bektaş Veli Aralarındaki Bağlar, Fikirleri, Tesirleri ve Türk İslâm Edebiyatına Katkıları”, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S. 11, ss. 325-355.
• KUL, Ömer (2013), “Terör Üzerinden Global Savaş ve Sözde Uygur Terör Tehdidi (1990-2011)”, Türkiyat Mecmuası, 23(2), ss.65-98.
• NOGAYEVA, Ainur (2012), “ABD, Rusya ve Çin’in Nüfuz Mücadelesinde Orta Asya: Araçlar ve Süreçler”, bilig, S. 62, ss. 183-204.
• OKYAR, Onur (2014a), İran ve Demokrasi, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• OKYAR, Onur (2014b), “Teröre Destek ve Dindarlık İlişkisi: PKK Örneği”, Çankırı Karatekin Üniversitesi Uluslararası Avrasya Strateji Dergisi, 4(1), ss. 183-202.
• ÖZSAĞLAM, Muhittin Tolga (2012), “Nevval Sevindi ile röportaj: Rusya'da Yükselen Dazlaklar Ve Irkçılık”, http://www.circassiancenter.com/cc-turkiye/arastirma/0112_rusyada_yukselen_dazlaklar.htm.
• ROBBINS, Gerald (1994), “The Post-Soviet Heartland: Reconsidering Mackinder”, Eurasian Studies, 1(3), ss. 34-44.
• SAYIN, Yusuf ve Gamze KOÇAK (2017), “Müslüman Dünyanın Bir Sorun Alanı Olarak Doğu Türkistan Meselesi ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin İzlediği Politikalar”, Journal of Ottoman Civilization Studies, 3(4), ss. 10–24.
• THE ECONOMIST, (2015), Democracy Index 2015: Democracy in an age of anxiety, http://www.eiu.com/public/topical_report.aspx?campaignid=DemocracyIndex2015.
• THE INSTITUTE FOR ECONOMICS AND PEACE, (2016), Global Peace Index Report, http://economicsandpeace.org/wp-content/uploads/2016/06/GPI-2016-Report_2.pdf
• TOKER, Mustafa (2004), ‘’İsmail Gaspıralı ve ‘’Dilde Birlik’’ Fikri Üzerine’’, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 16, ss. 31-45.
• TÜRER, Osman (1996), “Hoca Ahmed-i Yesevi’nin Türk-İslâm Tarihideki Yeri ve Tasavvufî Şahsiyeti”, Ahmed-i Yesevi (Haz. Mehmed Şeker, Necdet Yılmaz), İstanbul: Seha Neşriyat, ss. 223-255.
• UNITED NATIONS DEVELOPMENT PROGRAMME, Human Development Reports, http://hdr.undp.org/en/content/education-index, 15 Kasım 2013.
• YALÇINTAŞ, Nevzat (2014), “Avrupa Birliğinde (AB) Türk Toplulukları”, Türk Diasporası ve Türk Dünyası Vizyon 2023, Almagül İsina (Ed.), İstanbul: Tasam Yayınları, ss. 231-235.
• YAZGAN, Turan (2011), “Türkiye’nin Türk Dünyasındaki Eğitim-Öğretim Faaliyetleri” Sosyoloji Konferansları, 0 (31), ss. 13-35.
• YILDIRIM, Ahmet (2014), “Hoca Ahmed Yesevi: Düşünce Sistemi, Kaynakları ve Tesirleri”, Türk Dünyası Bilgeler Zirvesi: Gönül Sultanları Buluşması, 26-28 Mayıs 2014, Eskişehir, Eskişehir: Türk Dünyası Kültür Başkenti Ajansı (TDKB) Yayını, ss. 437-450.
• YİĞİT, Ali (2012), “Rusya Federasyonu’nda Yaşayan Türk Topluluklarının Anadillerini Kullanma Oranlarındaki Bölgesel Farklılıklar”, Journal of New World Sciences Academy, 7(2), ss. 1017-1036.