GELENEĞİN GELECEĞE AKTARIMINDA EVLİLİK ÖNCESİ ÂDETLER: BURSA ŞEHRİ KINA GECESİ TAVUK ALMA ÖRNEĞİ

Yıl 2020, Sayı: 48, 155 - 171, 20.04.2020

Sibel Akgün

https://doi.org/10.21563/sutad.856457

Cited By: 2

Öz

Toplumların kuşaktan kuşağa aktararak oluşturdukları âdetleri vardır. Bu âdetler yüzyıllardır bir arada yaşayan toplumların farkındalık ve birlikteliklerinin sembolleri olup, her ortamda ve koşulda değişikliğe uğrasa da devam ettirdikleri davranış bütünleridir. Bu kapsamda Anadolu’da Türk halkının temeli olan evlilik birlikteliklerinin başlangıcı olan düğünlerde de uyguladıkları âdetler söz konusudur. Bu âdetler Anadolu’nun her yöresinde ve şehrinde o bölgenin kültürüne bağlı olarak farklı detaylar barındırmaktadır. Bursa şehrinde de bu uygulamalar görülmektedir. Çalışmada Bursa şehri örneğinde düğün törenleri sırasında kına gecesinde uygulanan tavuk alma âdeti ele alınacaktır. Bu konuyu ele almadaki amaç bu âdetin kuşaktan kuşağa Anadolu’da uygulanıyor olmasını vurgulamaktır. Çalışmada bu durumun aynı zamanda Bursa şehrinin özelliklerinin de etkili olduğu belirtilecektir. Sonuç olarak, Anadolu’nun kadim kültürü ve geleneklerinin gelecek nesillere aktarılmasında bu tür âdetlerin yaşatılması gerektiğine varılmıştır. Çalışmada ele alınan ritüelle ilgili veriler görüşme yöntemi ile derlenmiştir. Bu yöntemin tercih edilmesinin nedeni sosyal olayların kendine özgü koşullar içinde oluşmasıdır. Çalışma sonucu elde edilen bulgular yorumlama yöntemi kullanılarak değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Gelenek, Âdet, Evlilik,, Bursa, Tavuk alma

Kaynakça

• Akot, B. (2013). İbn Haldun’un şehir kuramı ve değerlendirmesi, II. Uluslararası Felsefe Kongresi- Şehir ve Felsefe Sempozyumu Bildirileri İçinde (s. 163-173). Bursa: Bursa Büyükşehir Belediyesi Bursa Kültür A.Ş.
• Aslanoğlu, R. (2000). Kent, kimlik ve küreselleşme. Bursa: Kitap Ofset.
• Birlik, S. (2013). Şehir ve toplumsal kimlik, II. Uluslararası Felsefe Kongresi- Şehir ve Felsefe Sempozyumu Bildirileri İçinde (s. 741-749., Bursa: Bursa Büyükşehir Belediyesi Bursa Kültür A.Ş..
• Çalışkan, Ş. S. E. & Oral Ş. (2016). Safranbolu evlilik adetleri, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(43), 228-240.
• Çalışkan, Ş. S. E. (2019). Bartın’da düğün geleneklerinin dünü ve bugünü. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi. 8(1), 413-445.
• Çetin, C. (2008). Türk düğün gelenekleri ve kutsal evlilik ritüelleri. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih- Coğrafya Fakültesi Dergisi. (48)2. 111-126.
• Dikici, A. (2001). Geleneklerin toplumdaki yeri ve önemi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. (11)2. 251-258.
• Ekici, M. (2008). Geleneksel kültürü güncellemek üzerine bir değerlendirme. Milli Folklor. 20(80). 33-38.
• Elbas, A. (Ed.). (2014). Proje Koordinatörleri: Aziz Elbas & Ahmet Erdönmez, Editör: Aziz Elbas, Bursa Büyükşehir Belediyesi Somut Olmayan Kültürel Miras. Bursa Köylerinde Gelenek ve Görenekler I içinde (12-13). Bursa: Akmat Akınoğlu Matbaacılık.
• Erdentuğ, N. (1967). Türkiye’nin karadeniz bölgesinde evlenme gelenekleri ve Törenleri. Antropoloji Dergisi. 4. 27-64.
• Eroğlu, E. (2015). Geçmişten günümüze sosyal normlar. Akademik Bakış Dergisi. 50. 299 -308.
• Gökçe, B. (1976). Aile ve Aile Tipleri Üzerine İnceleme. Hacettepe Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 8(1-2). 45- 67.
• Göltekin, S. (2011). Bursa’da yaşamak. Bursa: Bursa Kültür A.Ş.
• Gürbüz, B. İ. (2014). Toplumsal kültürümüzün dinamikleri. Proje Koordinatörleri: Aziz Elbas & Ahmet Erdönmez, Editör: Aziz Elbas, Bursa Büyükşehir Belediyesi Somut Olmayan Kültürel Miras. Bursa Köylerinde Gelenek ve Görenekler I içinde (12-13). Bursa: Akmat Akınoğlu Matbaacılık, 12-13.
• Kabak, T. (2017). Trabzon- Arsin ilçesi düğün adetleri. Bartın Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 2(1). 55-70.
• Kılıç S. & Altuncu A. (2014). Karakoçan’da evlilik adetleri. Turkish Studies, 9/5. 233-250.
• Kurt, A. (2013). Dünden bugüne türk aile yapısı. Dünden Bugüne Türkiye’nin Toplumsal Yapısı. Bursa: Dora Yayınları, 337-364.
• Koçak, M. (2011 ). Türk ve alman toplumlarına özgü düğün geleneklerindeki benzerlikler ve farklılıklar. Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi. 21(2). 97-105.
• Koçak H.& Köse Z. (2015). Evlilik öncesi eğitimin aile ve toplum mutluluğuna katkıları. The Journal of Academic Social Science Studies. 38(2). 71-84.
• Ural, Ş. (2013). Şehir bilinci/şehrin bilinci, II. Uluslararası Felsefe Kongresi- Şehir ve Felsefe Sempozyumu Bildirileri içinde (s. 16-20), Bursa: Bursa Büyükşehir Belediyesi Bursa Kültür A.Ş.
• Santur, M. E. ( 2004). Evlenme âdetleri. Çukurova Üniversitesi. Türkoloji Araştırmaları Merkezi, Makaleler, http://turkoloji.cu.edu.tr/HALKBILIM/27.php, Erişim tarihi: 23 Aralık 2018.
• Süleymanov, A. (2009). Çağdaş türk toplumunda aile ve evlilik ilişkileri. Aile ve Toplum 5(17). 7-17.
• Songur, F. (2017). Şehir Tarihi ve Turizm: Bursa Örneği. U. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 10(1). 99-124.
• Tacoğlu, T. (2011). Türkiye’de gerçekleştirilen geleneksel evlilik çeşitlerinin nedenleri ve evlilikler üzerinde törenin etkisi. ODÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2(4). 114-143.
• Tarhan, N. (2005). Kadın psikolojisi. İstanbul: Nesin Yayınları.
• Tatar, T. (2000). Gelenek ve gelecek. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Konferansları Dergisi. 26. 199-215.
• Tekeli, İ. (1999). Bursa’nın tarihinde üç ayrı dönüşüm dönemi https://www.academia.edu/28920692/BURSANIN_TARİHİNDE_ÜÇ_AYRI_DÖNÜŞÜM_DÖNEMİ. Erişim tarihi: 5 Ocak 2019.
• Shils, E. (2002). Gelenek insan bilimlerinde prolegomena, dil gelenek ve yorum, derleme ve tercüme: Hüsamettin Arslan, İstanbul: Paradigma. 145- 181.
• Yılmaz, H. (2015). Bursa fethine yönelik yeni yaklaşımlar ve bursa’nın gerçek fetih tarihi. Şehir ve Toplum. 2. 61-74.